Hướng về cội nguồn - Hồn thiêng Giỗ tổ Hùng Vương

Dẫu thời gian có trôi đi bao nhiêu thế kỷ, dẫu đời sống có đổi thay theo từng nhịp phát triển, thì tấm lòng tưởng nhớ, tôn vinh và tri ân công đức của các Vua Hùng - những bậc tiền nhân đã khai mở giang sơn - vẫn luôn là một mạch nguồn bất tận, chảy xuyên suốt trong dòng máu con cháu Lạc Hồng.

Giỗ tổ không chỉ là một ngày lễ lớn mang ý nghĩa tâm linh mà còn là một điểm tựa tinh thần, nơi người Việt hướng về cội nguồn với lòng biết ơn sâu sắc. Từ bao đời nay, câu nói “Dù ai đi ngược về xuôi - Nhớ ngày Giỗ tổ mùng Mười tháng Ba” đã thấm vào máu thịt, trở thành lời nhắc nhở dịu dàng nhưng đầy mạnh mẽ về bổn phận của con cháu đối với tổ tiên. Đó là ngày mà mọi khoảng cách địa lý, thế hệ, tầng lớp như được xóa nhòa, để người Việt Nam, dù ở bất cứ đâu, cũng cùng chung một nhịp đập, một niềm tin thiêng liêng.

Hình ảnh Đền Hùng uy nghiêm trên núi Nghĩa Lĩnh, giữa đất Tổ linh thiêng Phú Thọ, từ lâu đã là biểu tượng văn hóa - tâm linh của dân tộc. Mỗi mùa Giỗ tổ về, hàng vạn người dân từ khắp mọi miền đất nước nô nức hành hương về đây, mang theo tấm lòng thành kính và niềm tự hào dân tộc. Không chỉ là nghi lễ dâng hương, tưởng niệm, lễ hội còn là dịp để mỗi người sống lại trong không khí linh thiêng, thấm đẫm văn hóa truyền thống với những điệu xoan cổ, tiếng trống đồng vang vọng, và những giá trị tinh thần được khơi dậy một cách sống động.

Giỗ tổ Hùng Vương là ngày để người Việt nhớ về những trang sử hào hùng của cha ông trong buổi đầu dựng nước. Những Vua Hùng không chỉ là hình ảnh mang tính biểu tượng, mà là biểu trưng cho tinh thần bất khuất, sự kiên cường và trí tuệ của dân tộc Việt Nam. Trong tâm thức người Việt, các Vua Hùng đã đặt nền móng cho quốc gia, gây dựng nên một nền văn minh lúa nước sớm phát triển, đặt viên gạch đầu tiên cho lòng yêu nước, sự đoàn kết và ý chí kiên cường chống giặc ngoại xâm.

Chính vì thế, Giỗ tổ Hùng Vương không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn là một hành động văn hóa - chính trị, một sự kiện có giá trị giáo dục sâu sắc. Lễ hội là dịp để người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, được tiếp xúc, tìm hiểu và cảm nhận những giá trị lịch sử của dân tộc một cách tự nhiên và sinh động. Thay vì những trang sách khô khan, những bài giảng giáo điều, không gian lễ hội mở ra một miền ký ức hào hùng, nơi người trẻ có thể cảm nhận được lòng tự hào, sự biết ơn và trách nhiệm gìn giữ những gì cha ông để lại.

Không chỉ là tưởng nhớ, Giỗ tổ còn là ngày của sự gắn kết. Trong cái nắng nhẹ đầu hạ của tháng Ba, dòng người đổ về đất Tổ mang theo cả niềm tin và sự đồng lòng. Họ không chỉ đến để cúng bái, mà còn đến để được hòa mình vào một cộng đồng cùng chung nguồn cội, cùng chung khát vọng và lý tưởng. Chính điều đó đã làm nên một tinh thần đoàn kết vững bền - một trong những yếu tố cốt lõi đã giúp dân tộc Việt Nam vượt qua biết bao thăng trầm của lịch sử.

Mỗi mùa Giỗ tổ cũng là dịp để nhắc nhở nhau về trọng trách bảo tồn và phát huy di sản của cha ông. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, khi những giá trị văn hóa truyền thống có nguy cơ mai một, thì việc giữ gìn bản sắc dân tộc lại càng trở nên cấp thiết. Lễ hội Giỗ tổ vì thế trở thành “trường học không lời”, nơi con người được giáo dục bằng cảm xúc, bằng sự hòa mình, bằng trải nghiệm thực tế. Những hoạt động văn hóa - nghệ thuật, những phong tục, nghi lễ mang đậm bản sắc dân tộc được khơi gợi và sống lại như một minh chứng rằng: Dòng chảy văn hóa Việt chưa bao giờ bị đứt đoạn.

Và rồi, từ một ngày lễ linh thiêng, Giỗ tổ Hùng Vương đã lan tỏa mạnh mẽ trong tâm thức của cả cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài. Dẫu sống nơi xa xứ, nhưng trong lòng mỗi người con đất Việt, ngày Giỗ tổ vẫn là điểm hẹn của ký ức và niềm tin. Họ thắp nén hương tưởng niệm nơi đất khách, gói ghém hồn dân tộc trong những buổi lễ giản dị nhưng đậm đà cốt cách Việt Nam. Dẫu cách nhau bởi đại dương hay biên giới, thì lòng hướng về cội nguồn vẫn là sợi dây thiêng liêng kết nối những trái tim mang dòng máu Lạc Hồng.

Giỗ tổ Hùng Vương là dịp để tri ân quá khứ, là thời khắc để nhìn lại hiện tại và hướng về tương lai. Tinh thần “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ người trồng cây” không chỉ tồn tại trong lời nói, mà đã trở thành phương châm sống, trở thành nền tảng đạo lý và sức mạnh nội sinh của dân tộc. Trong dòng chảy thời đại, khi cuộc sống ngày càng gấp gáp, khi những giá trị truyền thống có lúc bị lãng quên, thì ngày Giỗ tổ chính là sự nhắc nhở mỗi người: Đừng quên cội nguồn!

Và cứ thế, mỗi năm một lần, đất Tổ lại mở hội, nhân dân lại về tụ hội dưới bóng cờ đỏ sao vàng, thắp nén hương lòng lên bàn thờ tổ tiên. Tiếng trống đồng lại vang lên như nhịp đập của đất nước, như lời nhắn gửi thiêng liêng từ ngàn xưa vọng lại: “Các con cháu hãy đoàn kết, gìn giữ giang sơn, gìn giữ đạo lý, gìn giữ hồn Việt”. Đó không chỉ là lời dạy của các Vua Hùng, mà còn là khúc ca của tình yêu nước, lòng biết ơn và khát vọng vươn lên của một dân tộc từng chịu nhiều đau thương nhưng chưa bao giờ gục ngã.

Ngày Giỗ tổ Hùng Vương - không chỉ là ngày để nhớ, mà còn là ngày để sống trọn với niềm tự hào và trách nhiệm. Để từ trong sâu thẳm trái tim, mỗi người Việt đều có thể thầm thì: “Con xin nguyện gìn giữ nước non này, như cha ông đã từng”.

ĐỨC ANH