Khu lăng mộ Hoàng Cao Khải (còn gọi là ấp Thái Hà) được xây dựng năm 1893 bởi Tổng đốc Hoàng Cao Khải (1850 - 1933). Ông là đại thần dưới triều Nguyễn và cũng là một nhà văn, nhà sử học của Việt Nam, là một quần thể di tích gồm dinh thự, đền thờ, lăng mộ... với trình độ kiến trúc tinh xảo trong nghệ thuật điêu khắc đá của người Việt.
Được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng Di tích cấp quốc gia năm 1962, tuy nhiên đến nay, công trình đã hư hại nhiều, thậm chí biến đổi rất nhiều so với trước kia.
Những nét chạm khắc từng là tinh hoa của một thời, nay bị sứt mẻ, mất hình dạng.
Nơi đây nhiều năm nay còn được biết đến là trụ sở tuần tra nhân dân cụm 9 của phường Trung Liệt. Thậm chí còn trở thành sân chơi, sinh hoạt chung cho người dân sống xung quanh khu vực. Giáo sư Sử học Lê Văn Lan chia sẻ: "Chúng tôi đã lăn xả, can thiệp ít nhất là 20 năm nay nhưng không có hiệu quả, mà đứng ở phương diện những người bảo vệ các di tích lịch sử thì tôi cảm thấy rất là hụt hơi và nản lòng".
Nhiều hộ xung quanh khu vực tận dụng diện tích đằng sau lăng mộ để xây dựng bể nước, để đồ đạc.
So với lối kiến trúc ban đầu, phần Lăng mộ được để lộ thiên trên một nền đá có tường bao, nhưng khi dân cư về đây tập trung sinh sống đông, phần Lăng mộ đã được xây dựng tường bao xung quanh. “Mọi người phải xây bao lại không ở ngay sát đây cũng ghê lắm“, một người dân nhà phía sau phần Lăng mộ chia sẻ với phóng viên.
Cũng cùng chung số phận, phần Lăng mộ của người con, Hoàng Trọng Phu ngay gần đó cũng đang xuống cấp, với tình trạng bị lấn chiếm như chính phần mộ của cha mẹ mình.
Trước những ghi nhận về thực trạng xuống cấp của khu di tích, phóng viên đã liên hệ với UBND phường Trung Liệt, Đống Đa, Hà Nội để làm rõ về công tác bảo tồn và chưa nhận được phản hồi.
Hình ảnh Mộ Kinh lược sử Hoàng Cao Khải xây năm 1893. Ảnh: aavh.org
Theo Minh Ánh - Tạ Quang/Laodong.vn