Huy động vốn từ nguồn lực đất đai phục vụ phát triển kinh tế - xã hội
NGUYỄN HỒNG TRÀ, Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy
BPO - Thực hiện Chương trình hành động số 17-CTr/TU ngày 30-9-2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Bình Phước về thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025 về huy động nguồn vốn đầu tư từ nguồn lực đất đai trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021-2025, thời gian qua, việc khai thác, quản lý nguồn lực đất đai của tỉnh được thực hiện trên cơ sở quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất, góp phần làm gia tăng giá trị đất, đưa đất đai trở thành nguồn lực quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) tỉnh.
Thực tiễn công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ chính trị của địa phương cho thấy, nguồn thu từ đất (tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, thuế sử dụng đất nông nghiệp, thuế sử dụng đất phi nông nghiệp) chiếm tỷ lệ khá cao trong thu ngân sách nội địa của tỉnh, bổ sung nguồn lực đáng kể cho nguồn vốn đầu tư phát triển của tỉnh. Bên cạnh những kết quả quan trọng, việc quản lý, khai thác nguồn lực đất đai của tỉnh thời gian qua vẫn còn nhiều hạn chế. Công tác lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chưa mang tính dự báo nhu cầu sử dụng đất; quá trình lập và thực hiện quy hoạch, kế hoạch còn chậm. Tình trạng đất được giao, cho thuê nhưng dự án chậm đầu tư, không sử dụng hoặc sử dụng không đúng mục đích gây lãng phí tài nguyên. Các khâu tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất, như: lập quy hoạch, thu hồi đất, giải phóng mặt bằng, định giá đất… chưa đảm bảo yêu cầu và kế hoạch đề ra. Thời gian tới, việc khai thác nguồn lực đất đai cần khắc phục những tồn tại, hạn chế, phát huy hiệu quả cao, nhằm huy động nguồn lực cho đầu tư phát triển KT-XH theo mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XI.
Đối với nguồn ngân sách thu được từ tiền sử dụng đất, trước hết tỉnh sẽ ưu tiên thanh toán chi phí đầu tư hạ tầng tạo quỹ đất. Các dự án tạo quỹ đất không chỉ góp phần quan trọng vào việc tăng thu ngân sách, công tác đấu giá quyền sử dụng đất mà còn góp phần quan trọng trong việc giải quyết vấn đề đất ở cho nhân dân, tạo sự công khai, minh bạch trong việc giao đất, góp phần lành mạnh hóa thị trường bất động sản, bình ổn giá đất tại các địa bàn đô thị hóa trong tỉnh.
Những năm qua, để đảm bảo hiệu quả trong hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất, tạo nguồn thu cho ngân sách, Bình Phước luôn thực hiện tốt công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, minh bạch các quỹ đấu giá đất, thực hiện công tác xác định giá đất theo Thông tư số 36 của Bộ Tài nguyên và Môi trường và tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất đảm bảo công khai, minh bạch, đồng thời xem xét ưu tiên lựa chọn các đơn vị tư vấn có kinh nghiệm, thực hiện tốt các dự án đã đấu giá thành công. Giá đất phải phù hợp với thực tiễn, thu hút nhiều người tham gia đấu giá mới đảm bảo huy động hiệu quả.
Để làm được điều này, Tỉnh ủy luôn chỉ đạo sát sao với UBND tỉnh và các cơ quan chức năng, các địa phương thực hiện tốt khâu quy hoạch tổng thể phát triển KT-XH, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, công tác quản lý đất bám sát và tuân thủ phân bổ nguồn lực đất đai hợp lý, đáp ứng nhu cầu phát triển KT-XH, quốc phòng - an ninh, góp phần đẩy mạnh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và xây dựng nông thôn mới để chủ động điều tiết quỹ đất đưa ra đấu giá đảm bảo phù hợp.
Mục tiêu, quan điểm của Đảng bộ tỉnh
Để tăng nguồn thu từ đất, góp phần tăng thu ngân sách, phục vụ kịp thời nhu cầu sử dụng đất của các tổ chức, doanh nghiệp, Bình Phước đã và đang triển khai nhiều giải pháp trong công tác quản lý đất đai nói chung, đấu giá đất nói riêng. Căn cứ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, UBND tỉnh giao các cơ quan chức năng tổ chức thu hồi đất, tạo quỹ đất sạch, kết hợp với xây dựng hạ tầng giao thông. Đồng thời tổ chức đấu giá đất để lựa chọn nhà đầu tư, vừa tạo ra giá trị thặng dư, tạo nguồn thu cho ngân sách của tỉnh. Đặc biệt, trước khi tổ chức đấu giá đất, tỉnh sẽ lên phương án chặt chẽ trong việc lựa chọn nhà đầu tư về mặt công nghệ, dự án đầu tư tốt, phương án sử dụng đất hiệu quả. Tỉnh phấn đấu giai đoạn 2021-2025 thu đạt khoảng 39.270 tỷ đồng, trong đó thu từ tiền sử dụng đất 31.060 tỷ đồng, thu từ tiền thuê đất 8.210 tỷ đồng.
Hiện nay, trước diễn biến khó lường của thị trường bất động sản cả nước nói chung và Bình Phước nói riêng, các địa phương cần hoàn thiện chính sách tài chính về đất đai nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện. Đồng thời, thực hiện nghiêm Luật Đất đai năm 2013 và Nghị định số 45/2014/NĐ-CP ngày 15-5-2016 về thu tiền sử dụng đất, Nghị định số 46/2014/NĐ-CP ngày 15-5-2016 về thu tiền thuê đất, thuê mặt nước. Tuy nhiên, qua công tác quản lý và tổng hợp phản ánh của các địa phương, tổ chức cho thấy một số nội dung, chính sách còn chưa phù hợp. Vừa qua, thị trường bất động sản tại các địa phương phát triển nhanh và có nhiều biến động như Đồng Phú, Chơn Thành, Hớn Quản… có chiều hướng thiếu minh bạch dẫn đến thất thu thuế. Tỉnh ủy đã yêu cầu các địa phương thực hiện rà soát vướng mắc về chính sách thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất để đề xuất phương án xử lý, trình HĐND tỉnh xem xét, quyết định.
Tỉnh ủy yêu cầu các địa phương tăng cường công tác quản lý, kiểm soát thị trường bất động sản; nâng cao vai trò, trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước ở cấp tỉnh, huyện trong kiểm tra, thẩm định việc đầu tư, vay vốn ngân hàng đối với các dự án phát triển nhà ở, đầu tư bất động sản để đảm bảo nhà đầu tư có đủ năng lực thực hiện dự án. Thực hiện tái cơ cấu hàng hóa bất động sản cho phù hợp với nhu cầu của thị trường, đồng thời đẩy mạnh phát triển các loại hình nhà ở xã hội có sự tham gia, điều tiết của Nhà nước để đáp ứng nhu cầu nhà ở cho các đối tượng khó khăn, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới.
Đảng bộ các cấp tập trung chỉ đạo chính quyền và các cơ quan chức năng nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống định giá đất và công cụ hỗ trợ tài chính như: Quỹ phát triển đất, tổ chức phát triển quỹ đất, tổ chức đấu giá đất; tiến tới chuyên môn hóa công tác đền bù, giải tỏa nhằm đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, tạo quỹ đất sạch để đưa ra đấu giá giao đất, cho thuê đất. Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính về đất đai, tập trung tháo gỡ vướng mắc trong khâu tổ chức thực hiện… Rà soát lại việc quản lý sử dụng đất, đối với đất đang còn để trống thì nhanh chóng đưa vào sử dụng, đối với đất đã giao nhưng không có khả năng đầu tư đưa vào sử dụng thì chuyển sang mục đích khác có hiệu quả hơn, đặc biệt là tại các khu công nghiệp, khu kinh tế. Thực hiện nghiêm việc thu hồi đất sử dụng lãng phí, sai mục đích và có phương án khai thác, sử dụng hiệu quả đối với đất sau thu hồi. Bên cạnh chế tài xử lý trường hợp chậm trễ trong khai thác, sử dụng đất cần có cơ chế khuyến khích, động viên tổ chức, cá nhân được giao đất khẩn trương đưa vào khai thác, từ đó tăng hiệu quả KT-XH của đất đai.
Nhiệm vụ và giải pháp
Để huy động vốn từ nguồn lực đất đai thúc đẩy phát triển KT-XH trên địa bàn tỉnh mang lại hiệu quả cao, Tỉnh ủy đã đề ra các nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu. Cụ thể: Đảng bộ các cấp tập trung chỉ đạo nâng cao chất lượng và khẩn trương hoàn thành đồng bộ quy hoạch của từng địa phương gắn với quy hoạch chung của tỉnh, quy hoạch xây dựng, quy hoạch đất đai, trong đó phát huy được các vị trí có lợi để thu hút đầu tư, hình thành các khu đô thị mới. Rà soát, đánh giá đúng tình hình giao đất có thu tiền sử dụng đất và thông qua đấu giá quyền sử dụng đất để xây dựng dự toán thu - chi tiền sử dụng đất đảm bảo sát thực tế, đồng thời khắc phục tình trạng thu tiền sử dụng đất dồn vào cuối năm, không phân bổ và giải ngân kịp phải chuyển nguồn sang năm sau. Đẩy mạnh thu hồi đất theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất tạo quỹ đất “sạch” để đấu giá quyền sử dụng đất. Rà soát các quy định bồi thường, hỗ trợ, tái định cư còn bất cập, chưa phù hợp với thực tế để đề xuất điều chỉnh, bổ sung.
Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện hiệu quả công tác đấu giá quyền sử dụng đất bảo đảm tuân thủ các quy định pháp luật, tạo nguồn lực phục vụ mục tiêu đầu tư phát triển KT-XH. Đối với các dự án đầu tư hạ tầng khu dân cư, khu đô thị mới phải đảm bảo đầu tư hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch xây dựng được duyệt. Tập trung chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật các khu đô thị, khu dân cư mới tạo nguồn lực đầu tư.
Ban cán sự Đảng UBND tỉnh chỉ đạo UBND tỉnh và UBND các cấp ban hành, triển khai thực hiện Kế hoạch huy động nguồn vốn đầu tư từ nguồn lực đất đai trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021-2025, xây dựng kế hoạch quản lý, sử dụng đất theo đúng quy hoạch, kế hoạch được duyệt. Tổ chức giám sát chặt chẽ quỹ đất được quy hoạch phát triển đô thị, khu - cụm công nghiệp, đất cơ sở sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp nhằm sử dụng tiết kiệm, hiệu quả quỹ đất. Rà soát lại việc quản lý sử dụng đất, có biện pháp khắc phục, xử lý trường hợp không đưa đất vào sử dụng hoặc sử dụng kém hiệu quả gây lãng phí tài nguyên.
Đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng lập quy hoạch chi tiết đối với các dự án phục vụ đấu thầu, đấu giá quyền sử dụng đất; hạn chế việc điều chỉnh quy hoạch sau đấu thầu, đấu giá. Tiếp tục thực hiện tốt chương trình hợp tác với Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam để tạo quỹ đất cho các dự án phát triển KT-XH của tỉnh, cũng như việc chuyển đổi cơ cấu sử dụng đất của các đơn vị thuộc tập đoàn.
Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy theo dõi, kiểm tra, giám sát kịp thời tham mưu Ban Thường vụ Tỉnh ủy lãnh đạo, chỉ đạo xử lý vấn đề phát sinh hoặc khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện. Thanh tra tỉnh tăng cường thanh - kiểm tra công tác quản lý nhà nước về đất đai, việc quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước (nhất là nguồn thu tiền sử dụng đất, sử dụng dự phòng ngân sách) để kịp thời phát hiện những vi phạm, có biện pháp ngăn chặn, xử lý vi phạm theo quy định pháp luật; rà soát, tăng cường thanh - kiểm tra và kiên quyết xử lý việc phân lô, tách thửa trái quy định pháp luật và các quy định khác có liên quan. UBMTTQVN tỉnh và các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh xây dựng chương trình, kế hoạch giám sát việc thực hiện kết luận; tăng cường tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức của hội viên, đoàn viên và nhân dân đối với các chủ trương huy động nguồn vốn đầu tư từ nguồn lực đất đai trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021-2025.
(còn nữa)
