IAEA: Israel phá hủy 15.000 máy ly tâm tại trung tâm hạt nhân Natanz
Trung tâm hạt nhân Natanz đã phải chịu thiệt hại nặng nề sau các cuộc không kích của Israel, đến mức khó lòng khôi phục.
Cuộc không kích lớn của Israel vào trung tâm hạt nhân Natanz của Iran, được thực hiện như một phần của Chiến dịch Rising Lion vào ngày 13/6/2025 đã gây ra hậu quả thảm khốc cho chương trình làm giàu uranium của nước Cộng hòa Hồi giáo.
Khoảng 15.000 máy ly tâm tại trung tâm ngầm của nhà máy Natanz, lớn nhất trong cơ sở hạ tầng hạt nhân của Iran, đã bị hư hỏng nghiêm trọng hoặc hoàn toàn vô hiệu hóa, theo Tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) Rafael Grossi.
Ấn phẩm The Guardian nhấn mạnh, đó là hầu như toàn bộ số lượng máy ly tâm đang hoạt động tại tổ hợp nói trên, giáng một đòn nghiêm trọng vào tham vọng hạt nhân của Tehran.
Sự phá hủy được giải thích là do mất điện sau một cú đánh chính xác vào đường dây điện cung cấp cho cơ sở ngầm. Ông Grossi giải thích rằng các máy ly tâm hoạt động ở tốc độ cực cao để tách đồng vị uranium cực kỳ dễ bị mất điện.
"Sự cố mất điện có thể gây ra thiệt hại không thể phục hồi cho thiết bị", ông nói với hãng tin Grossi Reuters. Cuộc tấn công của Israel cũng đã phá hủy hoàn toàn nhà máy thí điểm làm giàu urani trên mặt đất tại Natanz.
Theo tờ New York Times, cuộc tấn công được thực hiện bằng cách sử dụng tên lửa dẫn đường chính xác, được cung cấp tọa độ bởi máy bay không người lái và tiêm kích F-35, giúp giảm thiểu ô nhiễm phóng xạ mặc dù có sự phá hủy rộng rãi.
Nhà máy Natanz nằm ở tỉnh Isfahan từ lâu đã được coi là một yếu tố quan trọng trong chương trình hạt nhân của Iran, thậm chí không quá khi nói rằng cơ sở này có vai trò quyết định.
Hãng tin Anh BBC nói thêm, tổ hợp này đã trở thành mục tiêu của các cuộc tấn công liên tục, bao gồm cả cuộc tấn công mạng Stuxnet năm 2010, được cho là do Israel và Mỹ thực hiện, đã làm hỏng khoảng 1.000 máy ly tâm.
Nhưng cuộc tấn công mới nhất gây thiệt hại lớn hơn nhiều so với bất kỳ hành động nào trước đó. Các chuyên gia ước tính sẽ mất nhiều năm để khôi phục công suất của Natanz, nhất là khi lệnh trừng phạt quốc tế hạn chế khả năng tiếp cận công nghệ và vật liệu của Iran.
Nhận định này được hỗ trợ bởi một tuyên bố từ các nhà phân tích tại Viện Khoa học và An ninh Quốc tế (ISIS), những người cho biết việc phá hủy 15.000 máy ly tâm làm mất khả năng làm giàu uranium lên cấp độ vũ khí của Iran tới 70 - 80%.
Trong diễn biến khác, Iran tiếp tục thu hẹp các cuộc tấn công trả đũa bằng tên lửa đạn đạo nhằm vào các mục tiêu bên trong lãnh thổ Israel, dấu hiệu cho thấy kho vũ khí của nước này khả năng sắp cạn kiệt.
Theo Lực lượng phòng vệ Israel (IDF), Iran đã bắn khoảng 50 tên lửa vào đêm đầu tiên của cuộc leo thang - ngày 13/6, 40 tên lửa vào đêm thứ hai - ngày 14/6, và chỉ 30 tên lửa vào đêm thứ ba - ngày 15/6.
Các chuyên gia được hãng tin Reuters phỏng vấn ước tính kho tên lửa đạn đạo hiện tại của Iran vào khoảng 500 đơn vị, thấp hơn đáng kể so với ước tính trước chiến tranh là 2.000 đến 3.000 quả.
Trong khi đó, Israel vẫn tích cực nhắm mục tiêu vào nhiều kho và căn cứ của Quân đoàn Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC), tấn công nhiều cơ sở sản xuất và lưu trữ đạn dược quan trọng, càng khiến cho tiềm lực quân sự của Iran bị suy giảm nhanh chóng
