ILO: AI sẽ giúp tạo ra thêm nhiều việc làm

Một robot vẽ tranh tại Hội nghị Robot Thế giới 2023 ở thủ đô Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 17/8. Nguồn: Xinhua

* Triển vọng ứng dụng robot AI trong đời sống tại Trung Quốc

Trong bối cảnh dư luận lo ngại rằng sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo tạo sinh (Generative AI) sẽ dẫn đến làn sóng mất việc hàng loạt, Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) vừa công bố nghiên cứu khẳng định rằng AI sẽ giúp tạo ra thêm nhiều việc làm mới trong xã hội.

Nghiên cứu mới nhất của cơ quan thuộc LHQ này đánh giá tác động tiềm tàng của AI và các nền tảng khác đối với chất lượng và khối lượng công việc của người lao động. Kết quả cho thấy hầu hết các công việc và ngành công nghiệp chỉ ứng dụng một phần công nghệ tự động hóa. Theo ILO, tác động lớn nhất của công nghệ AI tạo sinh "không phải là xóa sổ công việc mà có tiềm năng cải thiện chất lượng lao động, điển hình là cường độ làm việc và tính tự chủ trong công việc”.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng ảnh hưởng của AI đối với từng ngành nghề, khu vực là khác nhau, trong đó các công việc do nữ giới đảm nhiệm sẽ chịu tác động nhiều hơn so với các công việc còn lại.

Trong số này, công việc văn thư là nhóm chịu tác động lớn nhất khi gần 25% và 50% khối lượng việc làm lần lượt có mức tiếp xúc cao và trung bình với công nghệ. Các nhóm nghề nghiệp khác, bao gồm quản lý và kỹ thuật viên, chỉ có một phần nhỏ tiếp xúc cao và 25% tiếp xúc trung bình với công nghệ.

Bên cạnh đó, quốc gia có thu nhập cao chịu tác động mạnh nhất từ công nghệ tự động hóa. Nguyên nhân do văn thư và các công việc bán chuyên nghiệp giữ vai trò quan trọng trên thị trường lao động. Cụ thể, 5,5% số việc làm ở các nước kể trên chịu ảnh hưởng từ AI tạo sinh, trong khi con số này là 0,4% ở các quốc gia có thu nhập thấp. Đáng chú ý, do phụ nữ thường đảm nhiệm vị trí văn thư, đặc biệt ở các nước có thu nhập cao và trung bình, nên đây là đối tượng chịu ảnh hưởng nhiều hơn gấp hai lần so với nam giới.

Tuy nhiên, ILO cũng cảnh báo làn sóng công nghệ mới có thể gia tăng cường độ và giới hạn quyền tự quyết của người lao động. Vì vậy, các quốc gia cần xây dựng chính sách hỗ trợ quá trình chuyển đổi “công bằng, trật tự và có tham vấn”. Trong bối cảnh tiềm năng phát triển ở các quốc gia là như nhau, báo cáo nhấn mạnh cần có chính sách đúng đắn điều chỉnh làn sóng kể trên, mang đến lợi ích quan trọng cho các nước đang phát triển.

* Tại Hội nghị Robot Thế giới (WRC) năm 2023 khai mạc hồi tuần trước tại thủ đô Bắc Kinh, nhiều robot trí tuệ nhân tạo (AI) mang hình người đã khiến khách tham quan choáng ngợp về tài khiêu vũ, chơi bóng rổ, pha càphê và các khả năng khác. Điều này cho thấy trong tương lai gần, khi số lượng các robot thông minh phục vụ con người ngày càng gia tăng.

Kể từ đầu năm nay, sự phát triển của các mô hình nền tảng AI đã hỗ trợ kỹ thuật để ứng dụng robot hình người trong các ngành công nghiệp. Ngày càng có nhiều nhà phát triển robot sử dụng mô hình nền tảng AI để điều khiển robot thông minh.

Ông Wen Huanyu - một kỹ sư thuật toán tại UBTECH Robotics Corp Ltd - cho biết không giống như các robot thế hệ trước vốn tuân thủ những hướng dẫn đơn giản từ con người, những robot hình người ở một mức độ nào đó đã có khả năng hiểu ngữ nghĩa.

Youyou - một robot có diện mạo giống gấu trúc, do UBTECH phát triển và được trưng bày tại WRC 2023 - đã phản hồi chỉ vài giây sau khi nghe khẩu lệnh "Tôi khát". Robot này đi về phía tủ lạnh, mở tủ ra, đưa tay vào lấy đồ uống, rồi dùng tay kia đóng cửa lại, giống như thao tác của con người.

Trong khi đó, robot hình người Cloud Ginger có hơn 30 khớp nối linh hoạt thông minh, cũng thu hút nhiều sự chú ý tại gian hàng của công ty Dataa Robotics.

Cloud Ginger được kết nối với nền tảng đám mây và RobotGPT, đồng thời có khả năng giao tiếp và tương tác đa phương thức. Robot này có thể đảm nhận nhiều vai trò khác nhau, trong đó bao gồm cả một vũ công biểu diễn những vũ đạo phức tạp.

Không chỉ thể hiện khả năng tại các cuộc triển lãm, những robot hình người này còn được đưa vào sử dụng thực tế trong trường học, phòng dịch vụ và nhiều địa điểm khác. Ví dụ, nhiều robot hình người do công ty EX Robots phát triển có thể đảm nhận công việc "chân tay" tại các hội thảo và triển lãm, dịch vụ khách sạn, giáo dục và chăm sóc người già.

Giới chuyên gia đánh giá với việc liên tục mở rộng các kịch bản ứng dụng và phạm vi ứng dụng, những robot này cũng sẽ tham gia lao động tại các nhà máy, trang trại và thậm chí là mọi hộ gia đình trong tương lai.

Thứ trưởng Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc Xu Xiaolan cho biết đà phát triển mạnh mẽ của ngành công nghiệp robot Trung Quốc và những bước đột phá liên tục trong các công nghệ cốt lõi cơ bản đã đặt nền tảng vững chắc cho sự phát triển công nghiệp của robot hình người.

Ước tính, quy mô thị trường robot hình người toàn cầu sẽ đạt 1.900 tỉ nhân dân tệ (khoảng 263,9 tỉ USD) vào năm 2030, trong đó quy mô thị trường của Trung Quốc chiếm 376,2 tỉ nhân dân tệ.

Mặc dù nhiều robot hình người được ra mắt tại triển lãm vẫn đang ở giai đoạn nguyên mẫu, nhưng Phó Chủ tịch Công ty Dataa Robotics Chen Yuan tin rằng robot hình người có thể sử dụng tốt hơn các công cụ của con người và cung cấp nhiều dịch vụ thông minh hơn.

Ông nói: “Khi các doanh nghiệp liên quan tiếp tục nỗ lực hết sức để tối ưu hóa thiết kế cấu trúc của các bộ phận cốt lõi của robot và giảm mức tiêu thụ năng lượng của robot, robot sẽ có tiềm năng vô hạn để hoạt động như con người trong tương lai”.

T.LÊ (tổng hợp từ TTXVN/Vietnam+)