IMF: Kinh tế Việt Nam vững vàng nhưng dễ tổn thương trước biến động thương mại toàn cầu

Ban Giám đốc Điều hành Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) mới đây đã công bố kết luận về đợt Tham vấn Điều IV năm 2025 với Việt Nam. Theo IMF, kinh tế Việt Nam đã phục hồi mạnh mẽ trong năm 2024, đạt mức tăng trưởng 7,1% nhờ xuất khẩu khả quan, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) ổn định và chính sách hỗ trợ phù hợp. Đà phục hồi tiếp tục được ghi nhận trong nửa đầu năm 2025, khi tăng trưởng đạt 7,5% so với cùng kỳ, nhờ vào việc đẩy mạnh xuất khẩu sớm, tăng trưởng tín dụng nhanh và khoản chi tiêu lớn phát sinh một lần từ Chính phủ.

Lạm phát đã tăng nhẹ trong các tháng gần đây, ở mức 3,6% trong tháng 6/2025 so với cùng kỳ năm trước, song vẫn nằm dưới mục tiêu đề ra. Cán cân vãng lai thặng dư ở mức kỷ lục 6,6% GDP trong năm 2024.

Tuy nhiên, IMF đánh giá triển vọng kinh tế còn phụ thuộc nhiều vào kết quả các cuộc đàm phán thương mại và chịu ảnh hưởng từ sự bất định ngày càng cao của môi trường kinh tế toàn cầu.

IMF dự báo tăng trưởng Việt Nam sẽ chậm lại còn 6,5% trong năm 2025, và giảm thêm vào 2026 do tác động toàn phần của mức thuế quan mới của Mỹ cùng việc chấm dứt phần lớn gói kích thích tài khóa mang tính một lần của Chính phủ.

Nếu căng thẳng thương mại toàn cầu leo thang hoặc điều kiện tài chính quốc tế thắt chặt hơn, xuất khẩu và đầu tư của Việt Nam có thể bị ảnh hưởng đáng kể. Trong nước, căng thẳng tài chính có thể tái diễn do gánh nặng nợ doanh nghiệp và điều kiện tín dụng siết chặt.

Nhìn sang hướng tích cực, các dự án hạ tầng và cải cách cơ cấu, nếu triển khai thành công, sẽ thúc đẩy tăng trưởng trung hạn. Trong trường hợp căng thẳng thương mại nhanh chóng hạ nhiệt, triển vọng sẽ cải thiện rõ rệt.

Trong đánh giá chi tiết, ban giám đốc điều hành IMF hoan nghênh việc kinh tế Việt Nam giữ vững được sức chống chịu tốt dù môi trường trong nước và quốc tế có nhiều biến động, nhờ chính sách hỗ trợ kịp thời từ Chính phủ.

Tuy nhiên, họ cũng cảnh báo mô hình tăng trưởng dựa nhiều vào xuất khẩu đang đối diện với thách thức lớn từ loạt vấn đề thương mại trên toàn cầu dân, số già hóa, điều kiện tài chính siết chặt và biến đổi khí hậu.

IMF nhấn mạnh rằng chính sách kinh tế cần tập trung củng cố sức bền, tập trung ổn định tài chính, đồng thời thúc đẩy cải cách để bảo đảm tăng trưởng mạnh mẽ, đa dạng và bền vững trong trung hạn.

Ban giám đốc cũng thống nhất rằng Việt Nam cần duy trì tính linh hoạt trong điều hành chính sách. Với dư địa tài khóa hiện có, chính sách có thể đóng vai trò chủ đạo hỗ trợ nền kinh tế, đặc biệt trong trường hợp cần biện pháp tạm thời, có mục tiêu. Trong khi đó, dư địa để nới lỏng tiền tệ đang hạn chế, đòi hỏi theo dõi sát rủi ro tỷ giá và lạm phát, nhất là trong bối cảnh tăng trưởng và tín dụng vẫn ở mức cao.

Một điểm nhấn quan trọng mà IMF khuyến nghị là tỷ giá cần linh hoạt hơn để giúp Việt Nam ứng phó trước các cú sốc từ bên ngoài. Đồng thời, việc đẩy nhanh hiện đại hóa khuôn khổ chính sách tiền tệ được coi là cần thiết nhằm quản lý rủi ro hiệu quả hơn.

Đồng thời, IMF một lần nữa khẳng định vai trò then chốt của việc củng cố khuôn khổ tài khóa trung hạn, nhằm bảo đảm nợ công bền vững và phát huy lợi ích từ kế hoạch đầu tư công quy mô lớn. Ban giám đốc kêu gọi nâng cấp quản lý đầu tư công, tăng cường huy động ngân sách, cải thiện minh bạch tài khóa và quản lý tốt hơn rủi ro, bao gồm rủi ro từ các dự án đối tác công - tư.

Đối với khu vực tài chính, IMF khuyến nghị củng cố các bộ đệm thanh khoản và vốn, cải thiện công cụ an toàn vĩ mô, đồng thời hoàn thiện khung pháp lý về phá sản, nâng cao khả năng ứng phó khủng hoảng. Ngoài ra, IMF kêu gọi Việt Nam nâng cấp khuôn khổ pháp lý về phá sản, chuẩn bị sẵn sàng đối phó và xử lý khủng hoảng, đẩy mạnh hệ thống phòng chống rửa tiền và tài trợ khủng bố (AML/CFT), cũng như hoàn thiện khung pháp lý rõ ràng hơn cho tài sản mã hóa.

Nhìn chung, ban giám đốc hoan nghênh chương trình cải cách toàn diện của Việt Nam, nhấn mạnh rằng công tác triển khai sẽ là yếu tố quan trọng quyết định thành công. Họ khuyến nghị thúc đẩy cầu trong nước, giảm sự mất cân đối từ môi trường bên ngoài, bao gồm nâng cấp cơ sở hạ tầng trọng yếu, củng cố mạng lưới an sinh xã hội và thúc đẩy đa dạng hóa thương mại hơn nữa.

TGO