Internet tê liệt: Thế giới sẽ ra sao?

Thảm họa Internet có thể khởi phát từ một lỗi dây chuyền trong các giao thức cũ kỹ.

Internet hiện là huyết mạch của đời sống hiện đại, chi phối gần như mọi lĩnh vực: liên lạc, thương mại, y tế, tài chính và quản trị. Thế nhưng, đằng sau mạng lưới toàn cầu khổng lồ ấy lại là hệ thống hạ tầng và phần mềm ra đời từ hàng chục năm trước, nay đang phải gánh lượng dữ liệu vượt xa dự tính ban đầu. Chỉ cần một mắt xích gặp sự cố như thiên tai, lỗi phần mềm hoặc tấn công mạng cũng có thể tạo ra hiệu ứng domino khiến cả hệ thống tê liệt.

Theo The Guardian (Anh), các chuyên gia cảnh báo kịch bản “Ngày Internet sập nguồn” hoàn toàn có thể xảy ra. Một cơn bão lớn tại bang Iowa có thể phá hủy cụm trung tâm dữ liệu của Google (nơi vận hành hàng triệu tài khoản Gmail và YouTube). Cùng lúc, đợt nắng nóng cực đoan ở miền Đông Mỹ làm gián đoạn cụm máy chủ “US East-1” của Amazon Web Services (AWS), trung tâm dữ liệu lớn nhất thế giới, lưu trữ dữ liệu cho hàng loạt doanh nghiệp, cơ quan và chính phủ.

Nếu những sự cố như vậy xảy ra đồng thời, Signal, Netflix, Slack, ngân hàng trực tuyến và các thiết bị nhà thông minh có thể đồng loạt ngừng hoạt động. Với hơn 60% dịch vụ điện toán đám mây toàn cầu nằm trong tay 3 “ông lớn” Amazon, Google và Microsoft, việc một trong số họ gặp trục trặc cũng đủ khiến Internet toàn cầu chao đảo.

Ngoài rủi ro vật lý, mối lo còn nằm ở phần mềm cốt lõi của Internet. Những giao thức nền tảng như DNS (hệ thống định danh tên miền) và BGP (giao thức định tuyến biên giới) được ví như “sổ địa chỉ” và “bản đồ đường đi” của mạng toàn cầu, vẫn dựa trên cấu trúc từ thập niên 1980. Một lỗi nghiêm trọng ở tầng này có thể làm toàn bộ Internet sụp đổ chỉ trong vài phút.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng khả năng này rất thấp. “Internet được thiết kế để tồn tại ngay cả trong chiến tranh hạt nhân”- giáo sư Steven Murdoch (Đại học University College London) cho biết. Các tuyến cáp quang dưới biển vẫn bị đứt khoảng 150-200 lần mỗi năm, nhưng hệ thống luôn tự động chuyển hướng dữ liệu để duy trì kết nối.

Dẫu vậy, khi thế giới ngày càng phụ thuộc vào dịch vụ đám mây tập trung và trí tuệ nhân tạo, nguy cơ mất kết nối quy mô lớn vẫn tăng lên. Chỉ một lỗi thuật toán hay một đợt tấn công mạng đồng loạt cũng đủ khiến nền kinh tế toàn cầu tê liệt trong chốc lát.

Tuệ An