Iran có tân Tổng thống từng là bác sĩ phẫu thuật tim

Đài Press TV (Iran) ngày 6/7 đưa tin, với tất cả lá phiếu đã được kiểm, ứng cử viên Masoud Pezeshkian đã giành chiến thắng với 16,3 triệu phiếu bầu, trong khi ứng viên theo chủ nghĩa bảo thủ Saeed Jalil nhận được hơn 13,5 triệu phiếu bầu.

Trong bản cập nhật kết quả kiểm phiếu cuối cùng lúc 6h45’ sáng 6/7 (giờ địa phương), tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu là 30,5 triệu người, tương đương với 49,8% trong tổng số 61 triệu cử tri đủ điều kiện.

Tổng thống đắc cử Iran Masoud Pezeshkian. Ảnh: Reuters

"Bằng cách giành được đa số phiếu bầu vào ngày 5/7, ông Pezeshkian đã trở thành Tổng thống tiếp theo của Iran,” Bộ Nội vụ Iran thông báo.

Trong một bài phát biểu trên kênh truyền hình Nhà nước, Tổng thống đắc cử Iran Masoud Pezeshkian bày tỏ lòng biết ơn đối với những người đã đi bỏ phiếu “với tình yêu thương và để giúp đỡ” đất nước.

“Con đường khó khăn phía trước sẽ không hề bằng phẳng nếu không có sự đồng hành, đồng cảm và tin tưởng của các bạn. Chúng tôi sẽ dang rộng vòng tay hữu nghị với mọi người. Chúng ta đều là người dân của đất nước này. Chúng ta sẽ cùng cố gắng vì sự tiến bộ của đất nước,” ông Pezeshkian tuyên bố.

Iran tổ chức cuộc bầu cử sớm sau khi Tổng thống Ebrahim Raisi qua đời trong vụ tai nạn trực thăng ở tỉnh Đông Azerbaijan vào ngày 19/5.

Trong cuộc bỏ phiếu vòng một vào ngày 28/6, tỷ lệ cử tri Iran tham gia chỉ khoảng 40% - mức thấp nhất trong bất kỳ cuộc bầu cử tổng thống nào kể từ cuộc Cách mạng Hồi giáo năm 1979. Ông Pezeshkian đã giành được số phiếu bầu lớn nhất, khoảng 42%, trong khi ông Jalili đứng thứ hai với khoảng 39%.

Theo luật pháp Iran, một ứng cử viên tổng thống phải giành được ít nhất 50% cộng một phiếu bầu. Do vậy, cuộc bầu cử đã hướng đến vòng bỏ phiếu thứ hai giữa hai ứng viên hàng đầu là ông Pezeshkian và ông Jalili.

Ông Masoud Pezeshkian (giữa) giơ tay chào mọi người sau khi đi bỏ phiếu vòng 2 tại một nhà thờ Hồi giáo ở Tehran, ngày 5/7. Ảnh: New York Times

Theo Al Jazeera, tân Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian (69 tuổi), từng là bác sĩ phẫu thuật tim đến từ tỉnh Tây Azerbaijan trước khi tham gia chính trường. Trong cuộc chiến tranh Iran-Iraq vào những năm 1980, ông Pezeshkian được giao nhiệm vụ triển khai các đội y tế ra tiền tuyến.

Ông từng giữ chức Bộ trưởng Y tế dưới thời cựu Tổng thống Mohammad Khatami vào những năm 2000; là thành viên quốc hội đại diện cho thành phố Tabriz kể từ năm 2008 và là Phó Chủ tịch Quốc hội Iran từ năm 2016 - 2020.

Ông Pezeshkian đã mất vợ và một trong những đứa con của mình trong một vụ tai nạn xe hơi vào năm 1994. Ông một mình nuôi 2 người con trai, một người con gái và quyết định không bao giờ tái hôn.

Ông là ứng cử viên tổng thống duy nhất không đến từ phe bảo thủ hoặc phe cứng rắn được phép tham gia tranh cử. Đây là lần thứ 3 mà ông ra tranh cử tổng thống. Trước đó, Hội đồng Bảo vệ Iran – cơ quan gồm các giáo sĩ và luật gia nắm giữ quyền phủ quyết đối với luật do Quốc hội thông qua và quyết định ai có thể ứng cử tổng thống, đã không chấp thuận ông trong các cuộc bầu cử năm 2013 và 2021.

Ông Pezeshkian đã nhận được sự ủng hộ từ nhiều chính trị gia cấp cao như cựu Tổng thống Hasan Rouhani, cựu Tổng thống Mohammad Khatami và cựu Ngoại trưởng Mohammad Javad Zarif.

Trong khi đó, ông Saeed Jalil (58 tuổi) là nhà đàm phán của Tehran trong các cuộc đàm phán Thỏa thuận Hạt nhân Iran với các cường quốc thế giới. Phát biểu sau kết quả bầu cử, ứng cử viên tổng thống theo đường lối cứng rẵn đã thừa nhận chiến thắng của ông Pezeshkian, nói rằng bất kỳ ai được nhân dân bầu ra đều phải được tôn trọng.

Đỗ Thảo