Iran đánh giá lạc quan tiến bộ trong đàm phán hạt nhân với Mỹ
AP ngày 17/4/2021 đưa tin Thứ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araghchi phát biểu với Đài Truyền hình Iran hôm Thứ Bảy đã thể hiện một cách thận trọng sự đánh giá lạc quan về tiến bộ đạt được trong cuộc đàm phán hạt nhân nhằm đưa Mỹ quay trở lại thỏa thuận hạt nhân năm 2015, cho rằng 'một sự hiểu biết mới' đang định hình. Tại Viên, Áo, Iran đang đàm phán với 5 nước lớn còn lại trong thỏa thuận là Pháp, Đức, Anh, Nga, Trung Quốc, và EU chủ trì. Đoàn Mỹ không đàm phán trực tiếp với Iran mà thông qua trung gian là quan chức EU.
Thứ trưởng Ngoại giao Iran cho biết cuộc đàm phán đã bước sang một giai đoạn mới, Iran đã đề xuất những dự thảo thỏa thuận có thể làm cơ sở để đàm phán; nhấn mạnh “cuộc đàm phán đã bước vào giai đoạn khi các bên có thể bắt đầu thảo luận một văn bản chung”; “một sự hiểu biết mới đang định hình và bây giờ là thỏa thuận về những mục tiêu cuối cùng”; “con đường đi đã rõ”, dù không phải là con đường dễ dàng và các khác biệt quan điểm vẫn còn đó.
Tổng thống Mỹ Biden nói muốn đưa Mỹ quay trở lại thỏa thuận hạt nhân nhưng Iran cần phải ngừng các hoạt động vi phạm thỏa thuận. Tình hình lại trở nên phức tạp hơn với việc cơ sở hạt nhân của Iran tại Natanz bị Israel tấn công và Iran phản ứng bằng tuyên bố sẽ tăng độ làm giàu uranium lên 60%, cao hơn nhiều so với trước đây (và gần tới mức sản xuất vũ khí), và lắp đặt các máy ly tâm tiên tiến hơn ở cơ sở hạt nhân Natanz. Thứ Bẩy vừa qua, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế cho biết đã xác minh được rằng Iran đã bắt đầu sản xuất uranium làm giàu ở mức tinh khiết 60%. Dư luận cho rằng bước đi của Iran là có tính toán nhằm gây áp lực với các thành viên tham gia thỏa thuận phải hành động nhiều hơn để gỡ bỏ các biện pháp trừng phạt của Mỹ.
Các nhà ngoại giao 6 nước tham gia đàm phán cho biết cuộc đàm phán ở cấp chuyên viên của hai nhóm làm việc về vấn đề hạt nhân và gỡ bỏ cấm vận “đã họp cả chiều Thứ Bẩy, Chủ nhật và sẽ tiếp tục họp trong tuần tới” để đạt những tiến bộ tiếp theo.
Lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khameni đã tuyên bố tin tưởng vào những nhà đàm phán Iran và phát biểu lạc quan của Thứ trưởng Ngoại giao Iran. Enrique Mora, Trưởng đoàn EU chủ trì cuộc đàm phán, tweet cho biết “đã đạt được tiến bộ trong cuộc đàm phán không dễ dàng”, “bây giờ cần làm rõ hơn các chi tiết”./.