Israel: Binh lính mệt mỏi do chiến tranh kéo dài

Binh sĩ Israel được triển khai tại thị trấn Metula, gần biên giới với Liban. Ảnh: AFP/TTXVN

Động thái này, lần đầu tiên được Đài Phát thanh Quân đội (Army Radio) đưa tin, sẽ được thực hiện dần dần tại Dải Gaza, Bờ Tây và các khu vực biên giới phía Bắc với Liban và Syria. Mục tiêu là giảm tải cho lực lượng dự bị của Israel – lực lượng đã gánh vác phần lớn nhiệm vụ chiến đấu kể từ sau cuộc tấn công của Hamas vào miền Nam Israel ngày 7/10/2023, khiến xung đột lan rộng trên nhiều mặt trận.

Quyết định này được cho là xuất phát từ tình trạng thiếu hụt nhân sự, chứ không phải do căng thẳng an ninh được xoa dịu. Một nguồn tin quân đội Israel cũng nhấn mạnh rằng việc giảm quân có thể bị đảo ngược nếu xảy ra leo thang quân sự lớn, chẳng hạn như đối đầu trở lại với Iran hoặc một chiến dịch quy mô lớn tại Gaza.

Động thái cắt giảm diễn ra trong bối cảnh tỉ lệ tham gia của lực lượng dự bị sụt giảm nghiêm trọng - trái ngược hoàn toàn với tỉ lệ huy động vượt 120% vào thời điểm tháng 10 năm ngoái. Theo IDF, hiện nay tỉ lệ tham gia đã giảm xuống dưới 60%.

Vào cuối tháng 5, chính phủ Israel đã cho phép huy động tới 450.000 binh sĩ dự bị trong vòng ba tháng - đợt huy động lớn nhất trong lịch sử nước này, vượt qua cả con số sau ngày 7/10. Đối với nhiều người, đây đã là lần triệu tập thứ 7 kể từ khi chiến sự bùng nổ, mặc dù trước đó vào tháng 11/2024, chính phủ đã cam kết giới hạn thời gian phục vụ dự bị không quá 2 tháng rưỡi trong năm 2025.

Khi chiến tranh bắt đầu, gần 300.000 quân dự bị đã được huy động. Trong khi đó, IDF chỉ có khoảng 100.000 binh sĩ chính quy, và thời gian nghĩa vụ bắt buộc của họ đã bị kéo dài thông qua luật khẩn cấp thời chiến.

Phát biểu trước binh sĩ tại thành phố Gaza cuối tuần qua, Trung tướng Zamir hé lộ về thay đổi chính sách, nói rằng quân đội sẽ “triển khai các đội hình tác chiến mới để tăng cường sức mạnh, giảm thiểu điểm yếu và củng cố hiệu quả chiến đấu - từ đó gây áp lực lên Hamas và giảm mức độ hao mòn binh lực”.

Một nguồn tin quân sự cấp cao cho biết IDF sẽ tìm cách thay thế nhiều đơn vị dự bị bằng lực lượng chính quy, ngay cả khi điều đó đồng nghĩa với việc giảm tổng quân số tại những khu vực như Gaza.

Tại Gaza, phần lớn đơn vị dự bị sẽ được rút về trong vài tuần tới, chỉ còn một lữ đoàn dự bị mới được triển khai thay thế. Ở Bờ Tây - nơi hiện được kiểm soát gần như hoàn toàn bởi các tiểu đoàn dự bị - lực lượng quân chính quy sẽ dần tiếp quản. Kế hoạch rút giảm ở mặt trận phía Bắc sẽ hạn chế hơn.

Tỉ lệ tham gia sụt giảm được cho là do tình trạng mệt mỏi kéo dài, khó khăn kinh tế, phẫn nộ vì các trường hợp miễn nghĩa vụ cho người Do Thái chính thống (Haredi), và lòng tin vào chính phủ ngày càng suy giảm sau gần 2 năm chiến tranh dai dẳng.

Ngoài ra, lo ngại về tổn thương tinh thần và thể chất do phục vụ liên tục cũng gia tăng. Một cuộc điều tra của báo Haaretz vào tháng 5 cho thấy hàng trăm, thậm chí hàng nghìn binh sĩ bị ảnh hưởng tâm lý - bao gồm cả những người từng liên hệ với Bộ Quốc phòng để được hỗ trợ - vẫn tiếp tục bị gọi nhập ngũ trong các đợt tấn công gần đây ở Gaza.

Theo điều tra, quân đội không có hồ sơ đầy đủ về các binh sĩ bị tổn thương tâm lý, và lỗ hổng giữa Bộ Quốc phòng và quân đội khiến nhiều chỉ huy không biết tiền sử tổn thương của người dưới quyền.
Một sĩ quan trong đơn vị thiết giáp chia sẻ với Haaretz: “Mọi người đơn giản là không đến nữa. Họ kiệt sức, gặp khó khăn ở gia đình và nơi làm việc. Vì vậy chúng tôi phải tuyển thêm người khác, thậm chí cả những người không đủ 100% thể lực”.

Gần đây nhất, vào ngày 13/6, IDF thông báo sẽ tiếp tục huy động binh sĩ dự bị từ nhiều đơn vị “phục vụ cho cả phòng thủ và tấn công trên mọi mặt trận”, bao gồm cả các hoạt động liên quan đến Iran - làm tăng thêm gánh nặng cho hệ thống nhân sự vốn đã quá tải.

Thanh Bình (P/v TTXVN tại Israel)