Israel đã 'tung hỏa mù' che mắt Iran thế nào trước khi tấn công phủ đầu?
Một quan chức Israel nói với tờ The Times of Israel hôm 13/6 rằng Tehran đã tiến hành một chiến dịch đánh lạc hướng trong những ngày gần đây để thuyết phục Iran rằng cuộc tấn công vào các cơ sở hạt nhân của nước này sẽ không diễn ra ngay lập tức.
Chiến dịch nghi binh được lên kế hoạch như thế nào?
Nguồn tin Israel cho biết Mỹ có thể đã tham gia vào kế hoạch này ngay từ đầu và được thông báo đầy đủ về quyết định không kích của Thủ tướng Benjamin Netanyahu, vốn được thông qua vào tuần trước. Cùng ngày, ông Trump và ông Netanyahu đã có cuộc điện đàm kéo dài 40 phút, được mô tả là "đầy kịch tính". Theo tiết lộ từ Kênh 12 của Israel, ông Trump được cho là đã yêu cầu Netanyahu loại bỏ phương án tấn công quân sự khỏi chương trình nghị sự trong lúc các cuộc đàm phán hạt nhân với Iran vẫn đang tiếp diễn. Theo bản tin truyền hình, Tổng thống Mỹ nhấn mạnh rằng sẽ không có bất kỳ hành động quân sự nào cho tới khi Mỹ đi đến kết luận rằng đối thoại ngoại giao với Tehran đã hoàn toàn thất bại.
Tuy nhiên, theo quan chức Israel, toàn bộ những tuyên bố trên chỉ là một phần của chiến dịch đánh lạc hướng được dàn dựng kỹ lưỡng.
Ngay ngày hôm sau, Thủ tướng Israel Netanyahu xuất hiện trong một video, tuyên bố rằng các cuộc đàm phán về con tin với Hamas đã đạt được "tiến triển đáng kể". Tuyên bố này sau đó đã được Ngoại trưởng Gideon Sa’ar nhắc lại trong cuộc họp báo chung với người đồng cấp Zambia.

Ông Trump (trái) và ông Netanyahu (phải). Ảnh: Reuters
Tuy nhiên, theo một số nhà quan sát, tuyên bố của ông Netanyahu được đánh giá là khó hiểu, nếu không muốn nói là không có cơ sở. Một quan chức Arab quen thuộc với tiến trình đàm phán con tin cho rằng phát biểu lạc quan của nhà lãnh đạo Israel thực chất là nhằm "gây hoảng loạn" trong hàng ngũ các nghị sĩ phe đối lập – những người đang đe dọa bỏ phiếu giải tán chính phủ liên minh vào tuần qua. Tuy nhiên, The Times of Israel dẫn lời một quan chức Israel giấu tên tiết lộ, đây cũng là một phần trong chiến thuật nghi binh. Mục tiêu là khiến Tehran tin rằng Tel Aviv đang dồn toàn lực cho các cuộc đàm phán con tin, thay vì lên kế hoạch tấn công quân sự.
Đồng thời, Israel cũng phải dựng nên một câu chuyện đủ sức thuyết phục, không né tránh chủ đề hạt nhân, mà làm cho Iran tin rằng vẫn còn những bất đồng nghiêm trọng giữa Nhà Trắng và Tel Aviv về một cuộc tấn công có thể xảy ra. Trong bối cảnh đó, Bộ trưởng Các vấn đề Chiến lược Ron Dermer cùng Giám đốc Mossad David Barnea đã lên kế hoạch gặp đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff trước vòng đàm phán mới giữa Tehran và Washington vào 15/6. Mục đích công khai là để “làm rõ lập trường của Israel”, nhưng trên thực tế, cuộc gặp này chưa từng được xác nhận chính thức và không hề có trong lịch trình công vụ.
Thông điệp ngầm mà Israel muốn Tehran tin là: sẽ không có cuộc tấn công nào trước vòng đàm phán sắp tới.
Trên tất cả các mặt trận, Israel duy trì hình ảnh một chính phủ đang vận hành như thường lệ. Văn phòng Thủ tướng Netanyahu khẳng định rằng bất chấp tình hình khu vực leo thang, ông sẽ không hủy kỳ nghỉ cuối tuần tại miền Bắc nước này. Việc con trai Thủ tướng Israel - Avner Netanyahu – dự kiến tổ chức hôn lễ vào tuần tới càng khiến nhiều người tin rằng khả năng tấn công là điều khó xảy ra. Các công tác chuẩn bị cho sự kiện đã được triển khai: hôm 13/6, cảnh sát dựng rào chắn và dây thép gai quanh khu vực tổ chức lễ cưới tại Ronit's Farm ở phía Bắc Tel Aviv. Tuy nhiên, đến nay, buổi lễ chắc chắn sẽ phải hoãn lại.
Tổng thống Trump được cho là cũng đóng vai trò không nhỏ trong kế hoạch đánh lạc hướng này.
“Ông ấy đã phối hợp chặt chẽ với chúng tôi", quan chức Israel nói, nhấn mạnh đây là “một chiến dịch đồng bộ toàn diện”.
Phát biểu hôm 12/5, ông Trump cho biết khả năng Israel tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran là “rất có thể xảy ra”, song ông chủ Nhà Trắng khuyên Tel Avic nên kiềm chế, cho rằng hai bên đang "tiến tới rất gần" một thỏa thuận hạt nhân, nếu Tehran chịu nhượng bộ trong đàm phán với Washington.
Bài học từ quá khứ
Chiến thuật nghi binh vốn không xa lạ với Israel. Trong Chiến dịch Cast Lead (2008–2009) tại Dải Gaza, Văn phòng Thủ tướng Ehud Olmert từng công bố rằng cuộc họp nội các an ninh sắp tới sẽ thảo luận về cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố toàn cầu. Trên thực tế, phiên họp đó được triệu tập để chuẩn bị cho một chiến dịch không kích quy mô lớn. Thông cáo sau cuộc họp dành trọn một trang để liệt kê danh sách 35 tổ chức Hồi giáo bị đề xuất cấm hoạt động, trong khi chỉ dành vỏn vẹn một dòng nhắc đến tình hình ở Gaza. Hôm sau, Israel tuyên bố mở cửa khẩu vào vùng lãnh thổ này và lên lịch các cuộc họp nội bộ tiếp theo vào cuối tuần. Nhưng chỉ một ngày trước đó, các chiến đấu cơ Israel đã bất ngờ xuất kích, đánh trúng hàng loạt mục tiêu của Hamas.
Ở thời điểm hiện tại, còn quá sớm để kết luận về mức độ thành công của chiến dịch nghi binh vừa qua. Tuy nhiên, theo theo nhận định của phía Israel, những đòn tấn công mở màn nhằm vào các địa điểm được cho là chứa tên lửa đạn đạo và cơ sở hạt nhân của Iran đã đạt hiệu quả vượt xa dự kiến ban đầu.
Và có lẽ điều gây ngạc nhiên nhất là không một thành viên nào trong nội các nước này để lộ thông tin ra ngoài. Toàn bộ quá trình được giữ kín với mức độ kỷ luật hiếm thấy, đặc biệt khi so sánh với những chiến dịch gần đây mà Israel tiến hành tại Gaza.