Israel gặp nguy vì ông Netanyahu nói hớ: 'Lửa thịnh nộ' Iran sẽ giáng lúc Tổng thống Mỹ vô phương xoay sở?

Israel cần cẩn trọng phát ngôn

Thiếu tướng về hưu Amos Yadlin, cựu lãnh đạo tình báo quân đội Israel (IDF), giám đốc Viện nghiên cứu an ninh quốc gia thuộc Đại học Tel Aviv, Israel, ngày 28/11 cho biết ông "hết sức đề nghị" các quan chức nước này "giữ mồm giữ miệng và không để lọt thông tin gì".

"Họ đã nói quá nhiều rồi," ông Yadlin cho hay, đề cập thông điệp mà Thủ tướng Benjamin Netanyahu nói với những người ủng hộ - rằng ông không thể thảo luận tất cả mọi việc mà ông làm vào tuần trước.

Thông điệp này được cho là mang rủi ro gây ám chỉ về sự liên quan của Israel trong vụ ám sát Fakhrizadeh, người được mệnh danh là "cha đẻ của chương trình vũ khí hạt nhân Iran".

"Người Mỹ đã chóng vánh tuồn tin cho báo New York Times rằng [vụ ám sát] do Israel thực hiện," báo Jerusalem Post trích lời ông Yadlin.

"Sẽ là sai lầm nếu để có thêm bất kỳ bằng chứng nào nữa giúp Iran quyết định việc trả đũa nhằm vào Israel."

Yadlin xác định Fakhrizadeh là "nguồn gốc cốt lõi về thẩm quyền, tri thức và tổ chức" của chương trình hạt nhân Iran, do đó cái chết của ông mang lại tổn thất lớn cho Tehran, nhưng vẫn chưa để định lượng thiệt hại bởi không ai nắm được chính xác quy mô và phạm vi chương trình mà Iran giữ kín này.

Iran có thể đợi thời điểm "giao ban" Tổng thống Mỹ để trả đũa

Tướng Yadlin cho rằng Tehran có thể chờ đến khi kết thúc nhiệm kỳ của Tổng thống Mỹ Donald Trump để tính đến những khả năng đáp trả bằng quân sự bởi nước này "không muốn trao cho ông ta (Trump) đủ thời gian để lợi dụng [vụ trả đũa của Iran] nhằm kích hoạt cuộc tấn công của Mỹ".

Theo ông, dù các quan chức cấp cao Iran nhanh chóng đưa ra cáo buộc về sự dính líu của Tel Aviv trong vụ ám sát Fakhrizadeh, việc Israel không lên tiếng nhận trách nhiệm cũng tạo điều kiện để Tehran xuống thang trong những tuyên bố đao to búa lớn về việc phải phản ứng mạnh mẽ và nhanh chóng.

Người biểu tình cầm biểu ngữ phản đối Israel ở trước trụ sở Bộ Ngoại giao Iran ngày 28/11/2020, một ngày sau vụ ám sát nhà khoa học Mohsen Fakhrizadeh (Ảnh: AP Photo/Vahid Salemi)

Cựu lãnh đạo tình báo quân đội Israel tin rằng cơn giận của Israel cũng không vượt qua được nỗi sợ vấp phải những phản ứng quyết liệt từ Tổng thống Mỹ Trump. Song nếu nước Cộng hòa Hồi giáo tấn công Israel trong những ngày cuối cùng của nhiệm kỳ Trump hoặc ngay những ngày đầu nhiệm kỳ của ông Joe Biden, thì rủi ro bị Mỹ trả đũa quy mô lớn sẽ giảm xuống đáng kể.

Yadlin lưu ý, phương án mạnh mẽ nhất đối với Iran có thể là phóng tên lửa đạn đạo nhằm vào Israel. Dù vậy, Iran cũng có khả năng chỉ trả đũa bằng cách "đẩy mạnh chương trình hạt nhân" như đã làm từ tháng 5/2019.

"Họ có thể làm giàu thêm [uranium], họ có thể làm giàu lên mức độ cao hơn, họ có thể lắp đặt các máy li tâm tân tiến. Đó sẽ là một phản ứng hay nước đi chiến lược."

Vụ ám sát nhà khoa học Iran được lên kế hoạch kỹ lưỡng

Amos Yadlin cảnh báo khả năng các cơ sở ngoại giao của Israel ở nước ngoài hay những nhân vật VIP của họ bị tấn công để trả đũa. Đồng thời, các lực lượng ủy nhiệm do Tehran bảo trợ tại Lebanon, Yemen, Syria, Iraq,... có thể tham gia chiến dịch trả đũa bằng các vụ tấn công khác - dù nguy hiểm những sẽ ít gây leo thang hơn việc Iran phóng tên lửa đạn đạo của mình.

Dù Iran có thể thay thế các quan chức vào vị trí của Fakhrizadeh, Yadlin nhấn mạnh không ai có được những kỹ năng đặc thù ở trình độ của ông.

Đáng chú ý, ông Yadlin phân tích rằng một chiến dịch chính xác như vụ ám sát vừa qua đòi hỏi thời gian lên kế hoạch dài hơi. Thêm vào đó, nếu những bên khác như Mỹ, Saudi Arabia, hay phe đối lập Iran có liên quan thì sẽ cần thời gian và những điều kiện đặc biệt để tất cả các bên này đồng thuận về việc ám sát mục tiêu.

Hải Võ