Israel nhờ cậy các nhà khảo cổ để tìm kiếm nạn nhân vụ tấn công
Nhà khảo cổ học Israel Moshe Ajami không xa lạ gì với các bộ xương người. Nhưng tính đến tháng 10, những mảnh xương và răng mà ông xử lý thường đã có tuổi đời hàng thế kỷ, nếu không muốn nói là hàng thiên niên kỷ.
Các nhà khảo cổ nhận diện nạn nhân vụ tấn công của Hamas. Ảnh: AFP
Giờ đây, ông và một nhóm các nhà khảo cổ học từ Cơ quan Cổ vật Israel (IAA) đã chuyển sang tìm kiếm và xác định nạn nhân của vụ tấn công ngày 7/10 do lực lượng Hamas tiến hành trên lãnh thổ Israel. Mặc dù áp dụng các kỹ thuật tương tự của khảo cổ học nhưng đây là điều hoàn khác với những tác vụ thông thường của họ.
Trong những tuần sau vụ tấn công hôm 7/10, các nhân viên y tế, cảnh sát và Zaka - một tổ chức của Israel chuyên thu thập hài cốt - đã rà soát các thị trấn, thành phố và Kibbutz ở phía Nam Israel. Tuy nhiên, phạm vi, quy mô của cuộc tấn công đã đặt ra thách thức trong việc xác định thi thể của người chết, nhiều trong số này bị thiêu cháy, và vị trí của người mất tích.
Đầu tiên, các nhà khảo cổ được gọi đến Kfar Aza, một kibbutz giáp Dải Gaza đã bị lực lượng Hamas tấn công. Ông Ajami nói với hãng thông tấn AFP (Pháp) trong một cuộc phỏng vấn tại trụ sở của IAA rằng họ áp dụng kinh nghiệm hàng thập kỷ về “cách nhận diện mảnh xương nhỏ nhất trong khảo cổ” để xác định vị trí hài cốt của những người thiệt mạng.
Ông Ajami kể lại trong khi các vụ nổ và pháo kích xảy ra xung quanh 24/7, họ vẫn phải thực hiện nhiệm vụ, không dừng một giây phút nào.
Các binh sĩ Israel tham gia hỗ trợ các nhà khảo cổ học. Ảnh: AFP
Hôm 9/11, các nhà khảo cổ và đội pháp y đã kiểm tra những ngôi nhà bị cháy ở Nir Oz, một kibbutz ở miền Nam Israel, nơi 1/4 trong số 400 cư dân ở đây thiệt mạng, bị thương hoặc bị bắt làm con tin. Ari Levy, nhà khảo cổ của IAA làm việc tại Nir Oz, cho biết: “Chúng tôi chia ngôi nhà thành nhiều địa điểm và bắt đầu đào bới”.
Các gia đình được hỏi về răng cấy ghép, chân tay giả hoặc đồ trang sức có thể giúp xác định hài cốt. Ông Ajami phân tích rằng răng đặc biệt quan trọng “vì bạn có thể trích xuất DNA từ chúng ngay cả khi bộ xương bị thiêu cháy”.
Những gì còn sót lại được ghi chép, lập danh mục, sau đó gửi đến một cơ sở quân đội ở miền Trung Israel, nơi các đội pháp y cố gắng xác định danh tính hài cốt. Ajami cho biết trong số khoảng 60 thi thể mà ông và nhóm của mình đã tìm thấy, ít nhất 10 người đã được xác định danh tính và chôn cất.
IAA cũng đang lên kế hoạch sử dụng máy bay không người lái, tia laser và công nghệ khác của các nhà khảo cổ học để tạo ra hình ảnh 3D có độ phân giải cao về hiện trường các vụ tấn công.
Ông Ajami nói sau 30 năm khảo cổ học hiện trường, "tất cả những kiến thức mà tôi tích lũy được đều áp dụng trong sứ mệnh này". Nhà khảo cổ bộc bạch: "Nếu chúng tôi không đến và giúp một tay, họ sẽ không bao giờ tìm thấy những người này. Đó là một đặc ân lớn đối với tôi”.
