Israel thành nơi an toàn nhất giữa đại dịch nhờ học nhiều nước châu Á

Trong những ngày đầu tiên khi dịch Covid-19 bùng phát, tiến sĩ Arnon Afek bắt đầu buổi sáng của ông bằng việc đọc tất cả tài liệu và nghiên cứu về virus corona. Phải tới tận gần đây, ông Afek, giám đốc trung tâm y tế Chaim Sheba của Israel, mới ngừng hoạt động này.

"Không thể đọc hết chúng. Số lượng những nghiên cứu được viết là không thể tin nổi. Kiến thức tăng lên mỗi ngày", ông Afek nói thêm.

Các nhân viên y tế người Do Thái và Hồi giáo cầu nguyện cạnh nhau. Ảnh: Reuters.

Luôn sẵn sàng cho mọi mối đe dọa

Bệnh viện nơi ông Afek làm việc được cho là cơ sở y tế tốt nhất của Israel, và nó đang là "mũi tên" trong cuộc chiến chống lại virus corona của nước này. Ông Afek tự tin rằng đây là cuộc chiến mà Israel, châu Á và thế giới có thể chia sẻ nhiều thông tin hữu ích.

Kể từ khi dịch bệnh bùng phát ra bên ngoài lãnh thổ Trung Quốc, một số quốc gia đã thực hiện các biện pháp để có thể kiểm soát được sự lây lan. Singapore được ca ngợi vì thực hiện nghiêm túc cách ly xã hội và truy vết quyết liệt những ca nhiễm. Hàn Quốc thì trở thành hình mẫu trong việc thực hiện xét nghiệm quy mô lớn với những trạm lưu động để người dân lái xe tới kiểm tra.

Nhưng tuần trước, khi một quỹ đầu tư ở Hong Kong đánh giá nơi an toàn nhất trong thời kỳ Covid-19, Israel mới là nước dẫn đầu danh sách.

Deep Knowledge Venture, quỹ đầu tư nổi tiếng hồi năm 2014 khi đưa trí thông minh nhân tạo vào ban lãnh đạo, đánh giá các quốc gia dựa trên 76 tiêu chí. Nhiều trong số này là những tiêu chí cơ bản - như số ca nhiễm và tử vong, số lượng và đặc điểm dân cư, năng lực và kinh nghiệm của hệ thống y tế. Nhưng bên cạnh đó cũng có các tiêu chí rất mới mẻ - như là vai trò của hệ thống chính phủ điện tử hay năng lực quốc phòng.

Israel với quy mô dân số nhỏ, tổ chức tốt và hệ thống chính phủ điện tử hiệu quả đứng đầu danh sách này, thứ 2 là Singapore rồi đến New Zealand và Hong Kong.

Tất cả các nước này đều có hệ thống y tế chất lượng cao, nhưng quỹ Deep Knowledge Ventures cho rằng những kinh nghiệm hàng thập kỷ của Israel trong việc đối phó với mối đe dọa chiến tranh giúp cho nước này có lợi thế trong việc ứng phó với các vấn đề địa chính trị gây nên bởi đại dịch.

"Trong thời bình, chúng tôi làm việc để chuẩn bị, để diễn tập, để đảm bảo hệ thống của chúng tôi nói cùng một 'ngôn ngữ'. Tất cả bệnh viện, dịch vụ y tế khẩn cấp, quân đội và cảnh sát... đều biết cách làm việc vì chúng tôi đã làm vậy trong các cuộc diễn tập", tiến sĩ Afek chia sẻ mặc dù nói thêm rằng chưa có cuộc diễn tập nào được thiết kế chính xác cho một cuộc khủng hoảng như Covid-19.

Cảnh sát Israel áp giải một tín đồ Do Thái giáo Chính thống sau khi người này không tuân thủ yêu cầu cách ly xã hội. Ảnh: Reuters.

Cộng thêm các nhân tố như lĩnh vực công nghệ phát triển và một mức độ kỷ luật xã hội nhất định, Israel trở thành quốc gia có năng lực để trở nên an toàn vào thời điểm này.

Tuy nhiên an toàn không có nghĩa là miễn dịch. Israel tới thời điểm này đã ghi nhận hơn 8.000 ca nhiễm. Mặc dù hầu hết là những trường hợp bệnh nhẹ, quốc gia này cũng đã ghi nhận 47 trường hợp tử vong tính đến ngày 5/4. Bộ trưởng Y tế Yaakov Litzman dương tính vào tuần trước, khiến cho Thủ tướng Netanyahu phải cách ly.

Mục tiêu 30.000 xét nghiệm mỗi ngày

Virus đã lây lan bất chấp việc Israel sớm áp dụng các biện pháp hạn chế di chuyển đối với người đến từ vùng dịch. Chính phủ cũng đóng cửa trường học, cấm tụ tập nhiều hơn 10 người và yêu cầu người dân ở trong nhà. Đặc biệt, họ cũng sử dụng công nghệ theo dõi các phần tử khủng bố để theo dõi các bệnh nhân nhiễm virus.

Tuy nhiên, nhiều người vẫn cho rằng chính phủ cần phải chuẩn bị tốt hơn. Trong khi đó, giới chức vẫn gặp khó khăn vì một bộ phận dân số, đặc biệt là những người Do Thái chính thống, không tuân thủ các yêu cầu cách ly của chính phủ.

Theo tiến sĩ Eyal Leshem, giám đốc Trung tâm Y học Du lịch và Bệnh Nhiệt đới của bệnh viện Sheba, sự gia tăng trong số các ca bệnh là điều "đã được dự kiến". Ông cho biết việc xét nghiệm đã tăng gấp 4 lần trong vòng một tuần, và khi càng xét nghiệm nhiều thì sẽ phát hiện nhiều ca nhiễm hơn. Gần đây, năng lực xét nghiệm hàng ngày ở Israel đã đạt mức 6.000, với mục tiêu là 30.000.

Ông Leshem nhấn mạnh điều vẫn chưa xảy ra ở Israel là sự gia tăng hàng loạt của các ca bệnh nghiêm trọng.

"Chúng tôi khá tự tin rằng các biện pháp giữ khoảng cách xã hội của chúng tôi đã có hiệu quả. Câu hỏi bây giờ là, liệu chúng có hiệu quả trong việc ngăn chặn sự gia tăng các trường hợp nghiêm trọng phải nhập viện và tử vong hay không? Về điều đó, chúng ta vẫn chưa thể kết luận", ông Leshem nói.

Ông Afek cho biết Israel đã học được bài học từ Hàn Quốc về xét nghiệm. "Tôi phải nói rằng chúng tôi chưa xét nghiệm đủ vào lúc đầu. Chúng tôi đã thực hiện một nỗ lực xét nghiệm rất e dè. Khi nghiên cứu những gì đã làm, tôi nghĩ chúng tôi đã nên thực hiện điều đó sớm hơn. Đây là thứ mà tôi tin là Hàn Quốc đã làm, và chúng ta nên học hỏi từ kinh nghiệm của họ", ông Afek nhận định.

Một bài học khác đến từ châu Á chính là chiếc khẩu trang. Ông Afek phủ nhận những quan điểm cho rằng mặt nạ không hiệu quả và nói: "Đó là một trong những thứ mà người ta làm ở Trung Quốc và Nhật Bản, và chúng tôi nên học hỏi điều đó. Việc đó rất hợp lý".

Trong khi đó, với danh tiếng là "quốc gia khởi nghiệp", Israel cũng có nhiều điều để chia sẻ với thế giới.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu (trái) đã phải cách ly sau khi Bộ trưởng Y tế Yaakov Litzman (phải) dương tính với virus corona. Ảnh: Reuters.

Bệnh viện Sheba xếp thứ 9 trong danh sách những bệnh viện tốt nhất thế giới của tạp chí Newsweek, và nó có một trung tâm nghiên cứu và sáng tạo của riêng mình, hợp tác với các nhà nghiên cứu và bệnh viện ở châu Âu, Mỹ và Anh.

"Một số lượng lớn các công ty khởi nghiệp đang làm việc và cố gắng giúp chống lại virus corona. Đầu tư và máy thở, phương pháp chẩn đoán, điều trị mới, mọi thứ đang được thực hiện ở đây", ông Afek chia sẻ. Nhiều thiết bị cũng được sáng chế để giảm thiểu rủi ro tiếp xúc giữa nhân viên y tế và bệnh nhân nhiễm virus.

"Chúng tôi muốn giúp đỡ các nỗ lực quốc tế để chống lại Covid-19. Bệnh dịch không dừng lại ở biên giới", ông Afek nói thêm.

Cách xét nghiệm virus nhanh của Hàn Quốc có thể đã giúp chặn dịch Hàn Quốc tìm ra nhiều cách xét nghiệm thuận tiện cho người dân và truyền thông thế giới đã ca ngợi việc nước này xét nghiệm hơn 10.000 ca/ngày.

Hương Hảo
(theo Nikkei Asian Review)