Israel tuyên bố sốc, Mỹ ngăn Iran sản xuất UAV

Tuyên bố đanh thép nói trên được Bộ trưởng Quốc phòng Benny Gantz nhấn mạnh trong buổi lễ tốt nghiệp của các học viên phi công thuộc lực lượng không quân Israel hôm 28-12.

"2 hoặc 3 năm nữa các bạn có thể bay trên bầu trời về phía Đông và tham gia một cuộc tấn công nhằm vào các cơ sở hạt nhân ở Iran" - hãng Reuters dẫn lời ông Benny Gantz quả quyết và thêm rằng Israel đã chuẩn bị cho một kế hoạch như vậy, đồng thời cũng đã gia tăng đáng kể mức độ sẵn sàng để thực hiện kế hoạch trong những năm gần đây.

Từ trái sang: Thủ tướng Israel Yair Lapid, Tổng thống Isaac Herzog và Bộ trưởng Quốc phòng Benny Gantz tham dự lễ tốt nghiệp của các phi công Không quân Israel hôm 28-12. Ảnh: Reuters

Tuyên bố từ phía Israel diễn ra trong bối cảnh thỏa thuận hạt nhân năm 2015 đang bị đình trệ và Iran đã tăng cường làm giàu uranium - dù khẳng định không dùng cho mục đích quân sự.

Các chuyên gia cho rằng Iran có khả năng nâng độ tinh khiết phân hạch của uranium lên cấp độ vũ khí trong thời gian ngắn. Song họ cho rằng việc chế tạo một đầu đạn có thể phóng được sẽ "mất nhiều năm" và đây cũng là đánh giá mà một tướng tình báo quân đội Israel đưa ra trong tháng này.

Theo báo Israel Hayom cuối tuần trước, tình báo quân đội Israel dự báo rằng Iran "sẽ tiếp tục những bước tiến chậm như hiện nay trong lĩnh vực hạt nhân" trong năm 2023.

"Iran sẽ chỉ thay đổi chính sách của mình nếu các biện pháp trừng phạt cực đoan được áp dụng đối với nước này; sau đó, nước này có thể quyết định đẩy nhanh quá trình làm giàu uranium ở cấp độ quân sự" - báo cáo cho biết.

Thực tế, trong hơn một thập niên qua, Israel đã ngầm đe dọa tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran nếu nhận thấy chính sách ngoại giao của các cường quốc thế giới với Tehran đã đi vào ngõ cụt. Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng Israel không có sức mạnh quân sự để gây thiệt hại lâu dài cho các mục tiêu Iran vốn cách xa, phân tán và được phòng thủ tốt.

Khác với đối thủ Iran, Israel không phải là bên ký kết Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) năm 1970. Nội dung hiệp ước có điều khoản cho phép một nước tiếp cận các công nghệ hạt nhân dân sự nếu từ bỏ vũ khí hạt nhân.

Mỹ lên kế hoặc ngăn Iran sản xuất UAV

Mỹ đang lên kế hoạch kiểm soát việc xuất khẩu các linh kiện phương Tây sang Iran nhằm ngăn chặn Tehran sản xuất máy bay không người lái (UAV).

Kế hoạch ngăn xuất khẩu và hợp tác của các công ty công nghệ phương Tây với Iran được phát ngôn viên của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ Adrienne Watson tiết lộ hôm 28-12.

"Chúng tôi đang nhắm mục tiêu ngăn hoạt động sản xuất UAV của Iran thông qua các biện pháp trừng phạt, kiểm soát xuất khẩu và hợp tác giữa các công ty tư nhân cung cấp linh kiện có thể giúp Iran sản xuất máy bay không người lái" - báo New York Times dẫn lời ngôn viên của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ Adrienne Watson.

Tuyên bố được đưa ra sau khi Washington cáo buộc Tehran cung cấp UAV chiến đấu cho Nga trong bối cảnh xung đột tại Ukraine.

Theo đài RT (Nga), Ukraine đã cáo buộc Nga sử dụng UAV cảm tử Shahed-136 của Iran để tấn công thủ đô Kiev các thành phố khác. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov vào thời điểm đó đã bác bỏ các cáo buộc, nói rằng Moscow chỉ sử dụng thiết bị của Nga trong chiến dịch quân sự ở Ukraine.

Kênh CNN tuần trước đưa tin rằng Washington đã thành lập một đội đặc nhiệm để điều tra các cáo buộc "một số linh kiện phương Tây" được tìm thấy trong máy bay không người lái do Nga triển khai ở Ukraine. Theo Bloomberg, Mỹ cũng đang nghiên cứu các biện pháp hạn chế xuất khẩu bổ sung đối với Iran.

Bằng Hưng