Israel 'vỡ mộng' trước cái bắt tay của Iran – Saudi Arabia?
Sau quyết định nối lại quan hệ ngoại giao với Iran – vốn khiến Israel không mấy hài lòng, Saudi Arabia tiếp tục 'dội gáo nước lạnh' khi phớt lờ kế hoạch thăm Riyadh của Ngoại trưởng Israel Eli Cohen. Giấc mộng Abraham mở rộng, với mục tiêu bình thường hóa quan hệ với Saudi Arabia dường như đang 'gặp khó'.
Ngày 14/3, truyền thông khu vực đưa tin, Ngoại trưởng Israel Eli Cohen đã buộc phải hủy chuyến thăm Saudi Arabia, sau khi Riyadh liên tục “phớt lờ” các yêu cầu thảo luận về các biện pháp đảm bảo an ninh cho chuyến thăm.
Ngoại trưởng Israel Eli Cohen. Ảnh: Middle East Eye
Động thái xóa tan sự kỳ vọng của Israel, rằng chuyến thăm này có thể tạo ra thế “cân bằng” với thỏa thuận nối lại quan hệ với Saudi Arabia của Iran – đối thủ của nước này. Ngay cả Mỹ - đồng minh của Israel cũng mong muốn Saudi Arabia có thể đón ông Cohen, như một dấu hiệu khởi đầu bình thường hóa quan hệ giữa 2 đồng minh của Mỹ. Đặc biệt hơn, với vai trò quan trọng bậc nhất trong thế giới Arab của Saudi Arabia, nếu Israel bình thường hóa được quan hệ, các nước Arab khác cũng sẽ theo chân quốc gia này. Tuy nhiên, điều này chưa thể xảy ra.
Giới chức Israel đã coi việc Ngoại trưởng nước này không thể tham Saudi Arabia là “một tín hiệu ngoại giao tiêu cực” từ Riyadh, ngay sau cái bắt tay của đối thủ Iran với Saudi Arabia. Điều này đang tạo ra áp lực đối với chính phủ của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu khi lực lượng đối lập cánh tả tại Israel cho rằng, đó chính là sự thất bại hoàn toàn và nguy hiểm về chính sách đối ngoại của chính phủ cực hữu.
Một số nhà phân tích cho rằng, Israel có thể đã vỡ mộng xích lại với thế giới Arab để tạo ra một thế “cô lập” đối thủ Iran; ngược lại Iran đã là bên “chiến thắng”. Saudi Arabia đã không chọn chính sách coi kẻ thủ của kẻ thù là bạn.
Tuy nhiên, một số nhà phân tích khác lại cho rằng, còn quá sớm để nói về điều này. Đặc biệt, một số quan chức cấp cao Israel vẫn khẳng định, chính phủ nước này đã biết về các cuộc đàm phán trước đó giữa Saudi Arabia và Iran; và điều này không hề ảnh hưởng đến nỗ lực bình thường hóa với Saudi Arabia của Israel. Trong khi đó, sự nối lại quan hệ giữa Iran và Saudi Arabia cũng chưa thể khẳng định hai quốc gia này có thể xóa bỏ tất cả sự khác biệt, bất đồng.
Thủ tướng Đức Olaf Scholz cũng nhận định: “Tôi rất muốn nói rằng thật tốt khi Saudi Arabia và Iran đang muốn phát triển một mối quan hệ ít xung đột hơn với nhau. Và đó là những gì có thể nói về điều đó bây giờ”.
Dù vậy, những động thái mới nhất của Saudi Arabia đang thực sự khiến Israel phải lo lắng; đồng minh Mỹ cũng cảm thấy như đang bị gạt sang một bên khi Riyadh bắt tay với Iran, nhờ vào sự trung gian của Trung Quốc./.
