Kẻ cầm đầu đối mặt án chung thân?

Đường dây mua bán thận giá khoảng 1,2 tỷ đồng/1 quả thận:

Phạm Văn Hùng và các đối tượng liên quan trong đường dây. Ảnh: CQCA

Ngang nhiên mua bán thận qua mạng xã hội

Công an TP Hà Nội vừa phối hợp với Cục Cảnh sát hình sự (Bộ Công an) bóc gỡ đường dây mua bán 1,2 tỷ đồng/ 1 quả thận, tạm giữ hình sự 7 đối tượng liên quan. Đường dây kể trên do Phạm Văn Hùng (SN 1983, trú tại phường Bồ Đề, Hà Nội) cầm đầu. Hùng và 6 đối tượng khác đang bị cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội tạm giữ hình sự về hành vi mua bán bộ phận cơ thể người.

Ngày 10/9, Phòng phòng ngừa, điều tra tội phạm xâm phạm về nhân thân, Cục Cảnh sát hình sự chủ trì, phối hợp với Phòng Cảnh sát hình sự, Công an TP Hà Nội tiến hành bắt giữ và khám xét khẩn cấp chỗ ở các đối tượng trong đường dây, tạm trú tại phường Bồ Đề gồm: Phạm Văn Hùng, Trần Ngọc Ba (SN 1990), Phùng Thị Thảo (SN 1984), Lê Thanh Thành (SN 1998), Nguyễn Thị Thu Ngân (SN 1991), Phạm Thị Ngọc Thúy (SN 1992) và Nguyễn Thị Hoa (SN 1989), trú tại phường Việt Hưng (Hà Nội)...

Theo kết quả điều tra ban đầu xác định, nhận thấy nhiều bệnh nhân đang điều trị suy thận có nhu cầu cao trong việc mua, bán thận để ghép nên Phạm Văn Hùng đã cấu kết với các đối tượng đứng ra tổ chức môi giới mua bán thận để hưởng lợi. Để thực hiện hành vi, các đối tượng sử dụng Facebook đăng bài có nội dung cần người hiến gan, thận kèm số điện thoại liên hệ. Khi tìm được người mua, các đối tượng ra giá khoảng 1,2 tỷ đồng/1 quả thận. Toàn bộ chi phí phẫu thuật cấy ghép và các chi phí xét nghiệm cho người bán do người mua chịu trách nhiệm chi trả.

Đối với người bán thận, các đối tượng dẫn họ đến bệnh viện để kiểm tra, đánh giá sức khỏe, xét nghiệm các chỉ số phục vụ việc cấy ghép. Khi đã tìm được người bán, người mua đủ điều kiện tiến hành cấy ghép, các đối tượng hướng dẫn người bán hoàn thiện các giấy tờ thủ tục để bệnh viện ghép tạng.

Sau khi hoàn thành việc mua bán, các đối tượng trả cho người bán từ 450-550 triệu đồng, số tiền còn lại các đối tượng chia nhau hưởng lợi. Đáng chú ý, các đối tượng thường xuyên thay đổi chỗ ở, chủ yếu sử dụng mạng xã hội để giao dịch nhằm tránh bị cơ quan chức năng phát hiện. Quá trình điều tra, từ đầu năm 2024 đến nay, Phạm Văn Hùng cùng đồng bọn đã thực hiện hành vi môi giới mua bán thận cho khoảng từ 25 đến 30 cặp ghép thành công tại các bệnh viện lớn trên địa bàn Hà Nội…

Hiện vụ án đang được Cơ quan Cảnh sát điều, Công an TP Hà Nội tiếp tục phối hợp với Cục Cảnh sát hình sự, Bộ Công an điều tra mở rộng.

Chế tài xử lý?

Luật sư Đỗ Hữu Đĩnh, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết, hiến tặng nội tạng là một hành động mang nhiều ý nghĩa nhân văn, thể hiện nghĩa cử cao đẹp giữa người với người, chính sách nhân đạo của Nhà nước. Thế nhưng, vì lợi nhuận, nhiều đối tượng lại lợi dụng điều này để hợp pháp hóa cho những đường dây mua bán bộ phận cơ thể người. Từ nạn mua bán thận nói riêng, các bộ phận cơ thể người nói chung trên thực tế, pháp luật nước ta đã có những quy định nghiêm cấm và xử lý hành vi trên.

Cụ thể, căn cứ khoản 3, khoản 8 Điều 11 Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác 2006 thì hành vi mua, bán mô, bộ phận cơ thể người; mua, bán xác và hành vi quảng cáo, môi giới việc hiến, nhận bộ phận cơ thể người vì mục đích thương mại là những hành vi bị pháp luật nghiêm cấm. Nếu người nào vi phạm một trong những hành vi nêu trên có thể bị xử lý hình sự.

Căn cứ quy định Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) tại Điều 154 Tội mua bán, chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể người, trường hợp do khách thể của Tội mua bán bộ phận cơ thể người là bộ phận cơ thể của người khác nên người bán bộ phận cơ thể của chính mình sẽ không bị truy cứu theo tội này.

Tuy nhiên, người mua, người bán bộ phận cơ thể người khác sẽ bị truy cứu trách nhiệm về Tội mua bán bộ phận cơ thể người theo quy định tại Điều 154 Bộ luật Hình sự 2015 tùy vào mức độ phạm tội mà bị phạt tù từ 3-7 năm đến mức hình phạt cao nhất là từ 12-20 năm hoặc chung thân, trừ trường hợp người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thì không phải chịu trách nhiệm hình sự về tội được quy định tại khoản 1 điều này.

Bên cạnh đó, căn cứ Điều 17 Bộ luật Hình sự 2015, đồng phạm là trường hợp có 2 người trở lên cố ý cùng thực hiện một tội phạm. Đồng phạm gồm người tổ chức, người thực hành, người xúi giục, người giúp sức. Vì vậy, các đối tượng tham gia trong đường dây mua bán thận là đồng phạm, có thể sẽ bị xử lý cùng tội danh Mua bán bộ phận cơ thể người. Tùy theo tính chất, mức độ của hành vi thực hiện, tham gia với vai trò khác nhau (chủ mưu cầm đầu hay thực hành, xúi giục, giúp sức) mà người phạm tội sẽ phải chịu mức hình phạt tương ứng.

Cũng theo luật sư, nếu trong quá trình điều tra, xác minh cơ quan có thẩm quyền có đầy đủ căn cứ xác định bác sĩ biết rõ hành vi này là hành vi vi phạm pháp luật nhưng vẫn thực hiện thì tùy vào tính chất, mức độ của hành vi, vai trò tham gia cụ thể mà sẽ phải chịu mức hình phạt tương ứng. Hoặc người biết rõ hành vi đó nhưng không tố giác với cơ quan chức năng có thẩm quyền thì có thể bị xử lý theo quy định pháp luật về Tội không tố giác tội phạm căn cứ theo quy định tại Điều 390 Bộ luật Hình sự 2015 có thể sẽ bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.

Đạt Lê