Kế hoạch tái vũ trang cực lớn của châu Âu: Chiến tranh Lạnh đang quay trở lại?

Các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) đã thống nhất chủ trương tái vũ trang nhằm đáp ứng những thách thức mới phát sinh trong thời gian gần đây.

Tại hội nghị thượng đỉnh diễn ra ở Brussels, các nhà lãnh đạo EU đã thông qua bản kế hoạch đầy tham vọng của Ủy ban châu Âu nhằm tăng cường năng lực phòng thủ của châu lục.

Theo hãng thông tấn AFP của Pháp, chương trình tái vũ trang toàn diện mang tên “Rearm Europe” dự kiến sẽ yêu cầu thêm khoản tiền cực lớn lên đến 800 tỷ euro cho nhu cầu quốc phòng của châu Âu.

Bước đi trên chính là phản ứng trước những thách thức an ninh ngày càng gia tăng và mong muốn giảm sự phụ thuộc vào đối tác bên ngoài, chủ yếu là Mỹ giữa bối cảnh tình hình địa chính trị bất ổn.

Chủ tịch Ủy ban Châu Âu - bà Ursula von der Leyen trước đây đã nhấn mạnh rằng bản kế hoạch Rearm Europe bao gồm những khoản đầu tư đáng kể vào việc phát triển tổ hợp công nghiệp quân sự của Ukraine.

Theo bà von der Leyen, việc trợ giúp Kyiv không chỉ tăng cường an ninh chung cho toàn châu Âu mà còn hỗ trợ Ukraine trong cuộc đối đầu với Nga. Phần lớn khoản tiền (khoảng 650 tỷ euro) dự kiến sẽ được huy động từ ngân sách các quốc gia thành viên.

Để thúc đẩy chi tiêu quân sự, Ủy ban châu Âu đã đề xuất nới lỏng giới hạn ngân sách, cho phép các quốc gia chi tiêu nhiều hơn cho quốc phòng mà không vi phạm các quy tắc tài chính nghiêm ngặt của EU.

Dự kiến Liên minh châu Âu sẽ có thêm 150 tỷ euro thông qua cơ chế cho vay mới và một phần tiền sẽ được phân phối lại từ các quỹ trước đây dành cho việc hỗ trợ những khu vực chậm phát triển của khối.

Sáng kiến của Ủy ban châu Âu rõ ràng phản ánh sự chuyển hướng chiến lược của EU sang độc lập hơn trong các vấn đề an ninh, nhất là trước các bước đi gần đây của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Vấn đề cần lưu ý nữa là quá trinh tái vũ trang châu Âu không phải thực hiện một lần trong thời gian ngắn, đây là một dự án dài hạn được thiết kế để đảm bảo tự chủ của khu vực trước những mối đe dọa hiện đại.

Quyết định của các nhà lãnh đạo EU là một tín hiệu quan trọng cho thấy Brussels có ý định chịu trách nhiệm lớn hơn cho vấn đề quốc phòng, đặc biệt là trong bối cảnh chính quyền Washington dưới thời ông Donald Trump tuyên bố cắt giảm viện trợ quân sự cho Kyiv.

Để mở rộng bức tranh, cần nhắc lại kế hoạch đã được trình lên Chủ tịch Ủy ban châu Âu vào ngày 4/3/2025 và việc phê duyệt tại hội nghị thượng đỉnh vào ngày 6/3/2025 là kết quả của nhiều cuộc thảo luận sâu rộng.

Được biết EU có ý định huy động vốn thông qua 3 kênh chính, bao gồm nới lỏng các quy tắc tài chính, thành lập quỹ chi tiêu quốc phòng chung, đồng thời thu hút vốn tư nhân thông qua Ngân hàng Đầu tư Châu Âu.

Với những gì diễn ra, giới phân tích cho rằng một cuộc Chiến tranh Lạnh phiên bản mới đã chính thức được khởi động tại Cựu lục địa.

Việt Dũng

Theo AFP