Kế hoạch 'thuần hóa' vành đai siêu ô nhiễm của Paris

Một phác thảo diện mạo đường vành đai Paris vào năm 2024. Ảnh: Bloomberg

Kế hoạch, được Thị trưởng Paris Anne Hidalgo công bố hôm 18/5 vừa qua, nhằm thực hiện lời hứa tu sửa lại Đại lộ Périphérique - một tuyến đường vành đai từ lâu đã nổi tiếng về ùn tắc và ô nhiễm. Bà Hidalgo cho biết, đại lộ này sẽ được chuyển đổi “từ vành đai xám thành vành đai xanh” bằng cách chỉ dành một làn đường ở mỗi hướng cho taxi, xe buýt và lối vào khẩn cấp. Nhìn chung, đường cao tốc sẽ giảm xuống còn 3 làn xe có thể tiếp cận được ở mỗi hướng, thay vì là 4 như hiện nay.

Với ít diện tích đường dành cho xe cá nhân hơn, ước tính khoảng 10ha của đường vành đai sẽ được dùng để trồng cây xanh. Mặc dù không cam kết, Paris cũng đã đưa ra ý tưởng về khả năng đóng cửa hoàn toàn các làn đường bị hạn chế vào năm 2030, để tạo thêm không gian cho cây xanh hoặc làn đường dành cho xe đạp. Những đề xuất mới này sẽ bổ sung vào việc cải tạo đang được tiến hành tại 9 nút giao thông chính nối đường vành đai với nội đô Paris để tạo ra một con đường hoàn toàn xanh hơn, sạch hơn và dễ băng qua hơn.

Thị trưởng Hidalgo cho biết, những thay đổi là cần thiết bởi vì vấn đề ô nhiễm hiện tại và số lượng người phải tiếp xúc với nó là "không thể chấp nhận được".

"Đường vành đai là cơ sở hạ tầng thiết yếu" - bà Hidalgo nói trong cuộc họp báo hôm 18/5 - "500.000 người sống xung quanh nó và phải chịu đựng tiếng ồn, ô nhiễm khí quyển rất nghiêm trọng. 130.000 cư dân hít thở không khí có chất lượng rất kém và 144.000 người phải chịu tiếng ồn trên đường, thể theo các giới hạn được đặt ra trong bộ luật môi trường cho nội thành Paris".

Kế hoạch "thuần hóa" Périphérique đã được chuẩn bị từ lâu. Gần như kể từ khi khánh thành vào năm 1973, đường vành đai đã bị chỉ trích vì tắc nghẽn, tiếng ồn và ô nhiễm - những ảnh hưởng trở nên nghiêm trọng hơn khi con đường bao quanh Paris ở khoảng cách ngắn hơn so với trung tâm TP nếu so với các TP tương đương. Được xây dựng dọc theo đường viền của các thành lũy thế kỷ IXX đã bị phá hủy của Paris, đường vành đai cũng chia cắt phần lớn các quận bên ngoài khỏi trung tâm lịch sử, tạo nên một rào cản về mặt tâm lý và thực tế là khá khó vượt qua đối với bất kỳ ai không có ô tô riêng.

Lời hứa sẽ tu sửa lại Périphérique đã được đưa vào kế hoạch tái tranh cử của Thị trưởng Hidalgo vào năm 2020 - một phần của nỗ lực mở rộng nhằm giảm lưu lượng xe hơi trong nội đô. Việc cải tạo xanh hơn, thân thiện hơn với người đi bộ đối với các giao lộ của đường đã được tiến hành, nhưng Thế vận hội Olympic 2024 đã tạo cơ hội cụ thể cho việc đóng cửa làn đường. Các làn đường ban đầu sẽ không cho giao thông thường xuyên trong thời gian diễn ra các trận đấu, để chúng có thể hoạt động như các tuyến đường chỉ dành cho vận động viên và phương tiện giao thông chính thức.

Mặc dù đã được phổ biến rộng rãi cho cư dân bên trong vành đai, kế hoạch này lại gây tranh cãi hơn cả ở các TP ngoại ô, nơi có nhiều người đi ô tô cá nhân hơn và có nhiều khả năng bị ảnh hưởng do giao thông vành đai bị thay đổi sang các con đường khác. Valérie Pécresse, Chủ tịch vùng Ile-de-France bao gồm Greater Paris, muốn có một cuộc "tranh luận quốc gia" về quá trình tu sửa con đường, khi nói rằng hầu hết công dân của vùng phản đối việc đóng cửa làn đường.

Trong khi ý tưởng đóng cửa một làn đường vành đai có thể được coi là một bước đi ngoạn mục, thậm chí là "đòn chí mạng" ở nhiều TP ở Pháp lúc này, thông báo hôm 18/5 của chính quyền thủ đô vẫn được cho chưa thể thỏa mãn một số nhà môi trường. Chẳng hạn, các chuyên gia đã đề xuất hạn chế tốc độ trên đường vành đai xuống 50km/h. Các kế hoạch cụ thể để phủ xanh triệt để các bờ của con đường cũng vẫn còn khó nắm bắt, khiến một số nhà đấu tranh đã lên tiếng bác bỏ thông báo hôm 18/5 khi cho rằng không có tiến triển gì mới.

Nam Trung