Kênh huy động vốn trái phiếu doanh nghiệp đang 'ấm' trở lại

Xây dựng hệ sinh thái tài chính lành mạnh là vấn đề cấp bách

Tại cuộc tọa đàm mới đây do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức với chủ đề "Ổn định kinh tế vĩ mô và phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp", các diễn giả tham gia tọa đàm đã trao đổi, phân tích nhiều thông tin liên quan đến những vấn đề của thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) và những giải pháp để phát triển thị trường.

Theo PGS.TS. Vũ Minh Khương - Giảng viên Trường Chính sách công Lý Quang Diệu, trái phiếu là kênh huy động nguồn vốn đặc biệt quan trọng, không chỉ cho doanh nghiệp mà cả Chính phủ. Nhìn những quốc gia đã tạo ra những phát triển thần kỳ sẽ thấy vai trò của trái phiếu, chiếm đến 100% của GDP, trong đó khoảng 50% của doanh nghiệp và 50% của Chính phủ. Do đó, việc xây dựng hệ sinh thái trái phiếu lành mạnh là vấn đề cấp bách, cần được đặc biệt coi trọng.

Tham gia cuộc tọa đàm, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi đã phân tích về những khó khăn của thị trường TPDN thời gian qua, trong đó nguyên nhân khách quan là những tác động từ tình hình khó khăn của kinh tế thế giới và Việt Nam, ảnh hưởng nhiều đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, thị trường TPDN của Việt Nam rất non trẻ, các chủ thể tham gia thị trường cũng chưa có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực này.

Doanh nghiệp đã phát hành 26,4 nghìn tỷ đồng trái phiếu

Để phục hồi và phát triển thị trường TPDN, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh một số giải pháp quan trọng.

Thứ nhất là phải giữ được ổn định kinh tế vĩ mô, lãi suất, tỷ giá, lạm phát ổn định. Đó chính là điểm tựa để các doanh nghiệp tiếp tục hoạt động tốt dần lên, trở lại guồng phát triển. Thứ hai là phải có những quy định pháp luật trực tiếp cho thị trường này, để có thể ứng xử linh hoạt và hiệu quả, đáp ứng kịp thời diễn biến thực tiễn.

Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi nêu rõ, thời gian vừa qua, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách xử lý những vướng mắc của thị trường này. Trong một thời gian rất ngắn, Chính phủ ban hành Nghị định số 65/2022/NĐ-CP và Nghị định số 08/2023/NĐ-CP. Những quy định pháp lý như vậy đã kịp thời giúp các doanh nghiệp phát hành, nhà đầu tư có điều kiện, công cụ pháp lý để giải quyết những khó khăn trước mắt về dòng tiền, thanh khoản, tài sản đảm bảo… trên nguyên tắc xuyên suốt là lợi ích hài hòa và rủi ro chia sẻ.

Bên cạnh tháo gỡ về mặt pháp lý, Chính phủ cũng đã có nhiều giải pháp khác hỗ trợ hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp như chính sách miễn, giãn, giảm thuế, phí, cơ cấu lại nợ cho doanh nghiệp, hạ lãi suất, gỡ vướng cho thị trường bất động sản… Tất cả những giải pháp đồng bộ này không chỉ hỗ trợ doanh nghiệp mà cũng tác động tích cực đến thị trường TPDN.

Mặt khác, các cơ quan chức năng thời gian qua đã tăng cường giám sát, kiểm tra, thanh tra để đảm bảo thị trường này minh bạch và tuân thủ các quy định của pháp luật. "Thông điệp của Chính phủ rất rõ ràng là không hình sự hóa các quan hệ kinh tế. Doanh nghiệp phải tôn trọng các thỏa thuận của doanh nghiệp phát hành với nhà đầu tư, theo quy định của pháp luật và phải thực thi trách nhiệm của mình" - Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi khẳng định.

Một giải pháp quan trọng nữa cho thị trường TPDN được Thứ trưởng Bộ Tài chính đề cập là công tác truyền thông. Thời gian qua, công tác truyền thông về TPDN, về chính sách nói chung đã có nhiều kết quả đáng ghi nhận. Từ đó, nâng cao nhận thức của tất cả các chủ thể tham gia thị trường, từ doanh nghiệp phát hành, nhà đầu tư, các tổ chức cung cấp dịch vụ và cả cơ quan quản lý nhà nước cũng nhận thức một cách đầy đủ hơn, chính xác hơn về thị trường này, giúp ý thức thực thi trách nhiệm, nghĩa vụ theo quy định của pháp luật tốt hơn.

Chia sẻ một số kết quả trên thị trường TPDN gần đây, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho hay, từ khi Nghị định 08 được ban hành ngày 5/3/2023, đã có 15 doanh nghiệp phát hành được khối lượng là 26,4 nghìn tỷ đồng TPDN ra thị trường. Trong khi giai đoạn cuối năm 2022 và 2 tháng đầu năm 2023, hầu như không có doanh nghiệp nào phát hành được trái phiếu ra thị trường. Đây là những tín hiệu tích cực cho thấy tác động chính sách giúp các doanh nghiệp và các nhà đầu tư có niềm tin và quay trở lại thị trường.

Cùng với đó, nhiều doanh nghiệp đã đàm phán thành công với các nhà đầu tư trong xử lý vướng mắc về quá trình thanh khoản, dòng tiền khi trái phiếu đến hạn.

Theo Thứ trưởng, sau khi các nghị định được ban hành, nhận thức, ý thức của các chủ thể tham gia thị trường tốt lên rất nhiều, hiểu được trách nhiệm và nghĩa vụ của mình khi tham gia thị trường hơn. Các tổ chức phát hành, cung cấp dịch vụ chấp hành nghiêm túc chế độ cung cấp thông tin cho các nhà đầu tư. Như vậy, với những quy định mới của Chính phủ, thị trường được kỳ vọng sẽ có những điều chỉnh và bắt đầu đi lên một cách bền vững./.

Nhiều doanh nghiệp lớn đàm phán thành công với khách hàng

Theo báo cáo của Sở Giao dịch chứng khoán, có 16 doanh nghiệp đàm phán thành công để giải quyết khối lượng trái phiếu gần 8 nghìn tỷ đồng (7,9 nghìn tỷ đồng). Trong đó, có một số doanh nghiệp phát hành lớn như: Tập đoàn địa ốc Bulova, Công ty cổ phần Hoàng Anh Gia Lai, Công ty cổ phần Hưng Thịnh Land… Nhờ có quy định mới của Chính phủ, các doanh nghiệp cùng với nhà đầu tư đã thực hiện được các phần việc như đàm phán, gia hạn, chuyển đổi thành tài sản… thành công.

Hoàng Yến