Kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè: 'Dòng sông Seine' giữa lòng TP Hồ Chí Minh
TP Hồ Chí Minh đã và đang chuyển mình mạnh mẽ, song song với hành trình ấy là kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè, từ dòng nước ô nhiễm nặng nề nay đã 'hồi sinh' và mang lại không gian sống xanh cho hàng triệu người dân thành phố.
Kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè dài gần 10 km, chảy qua nhiều phường ở trung tâm rồi đổ ra sông Sài Gòn, từng là tuyến kênh lớn, đẹp bậc nhất Sài Gòn xưa. Qua biến động thời gian, dân cư nhập về đông, rác thải ra nhiều, khiến dòng kênh ô nhiễm nặng nề.
Bà Vũ Thị Mai Hương, ngụ tại phường Thạnh Mỹ Tây, nhớ lại: “Tôi sống ở Thành phố này đã 50 năm. Trước kia, kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè ô nhiễm lắm, mùi hôi bay khắp cả khu phố, ai cũng sợ phải đi ngang qua. Dọc bờ kênh là những dãy nhà chật chội, tạm bợ, nhếch nhác. Bạn bè hỏi tôi sống ở đâu, nhiều lúc tôi cũng không dám nói thật, ngại vì mình ở gần một dòng kênh bẩn thỉu như vậy”.
Không chỉ gây ảnh hưởng đến cảnh quan, dòng kênh ô nhiễm còn trực tiếp tác động đến sức khỏe cộng đồng. Ông Nguyễn Văn Triều, sống tại phường Bến Thành, chia sẻ: “Ngày đó, trẻ nhỏ quanh khu vực này bệnh hoài, đặc biệt là nhiễm các bệnh về hô hấp. Người dân rất khổ sở, lúc nào cũng mong Nhà nước có giải pháp cải tạo, chứ sống mãi trong cảnh đó thì khó mà chịu nổi”.
Kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè trở thành biểu tượng phát triển của TP Hồ Chí Minh.
Giờ đây, kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè đã trở thành điểm đến hấp dẫn, thu hút khách quốc tế của TP Hồ Chí Minh.
Sau nhiều năm cải tạo, xử lý môi trường, kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè giờ đây đã khoác lên mình diện mạo mới với dòng nước trong xanh, hai bên bờ kè khang trang, sạch đẹp. Con đường dạo bộ ven kênh trở thành không gian thư giãn, rèn luyện sức khỏe cho người dân.
Nhiều người ví Nhiêu Lộc - Thị Nghè là dòng kênh đẹp nhất nội đô TP Hồ Chí Minh. Hai con đường ven kênh mang tên Hoàng Sa, Trường Sa cũng thể hiện tình cảm gắn bó của người dân Thành phố với biển đảo quê hương.
Một góc kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè xanh mát giữa lòng Thành phố.
Cây cầu đi bộ đầu tiên trên tuyến kênh này nằm giữa cầu Điện Biên Phủ và cầu Thị Nghè, có chiều dài khoảng 100m, chiều rộng hơn 2m, được đưa vào sử dụng từ tháng 7/2024.
Bà Hương xúc động: “Thật sự tôi không nghĩ một ngày nào đó kênh Nhiêu Lộc -Thị Nghè lại hồi sinh mạnh mẽ đến vậy. Giờ đây, nước sạch hơn, không khí trong lành hơn, hai bên bờ có lối đi bộ, có công viên để tập thể dục. Mỗi buổi chiều, tôi thường ra đây đi dạo, trò chuyện với bạn bè, cảm giác rất dễ chịu”.
Khi kênh được hồi sinh, diện mạo đô thị cũng thay đổi theo. Những tuyến đường ven kênh nay trở thành trục giao thông huyết mạch, nối dài từ phường Tân Sơn Hòa, Tân Sơn Nhất, Nhiêu Lộc, Xuân Hòa, Thạnh Mỹ Tây, Bến Thành... Dọc bờ kênh, các công viên xanh được hình thành, trở thành không gian sinh hoạt cộng đồng cho hàng chục nghìn người dân.
Dòng kênh sạch đẹp, mang lại diện mạo mới cho TP Hồ Chí Minh.
Ông Triều cho biết thêm: “Tôi sống ở đây hơn 40 năm, chứng kiến từng bước đổi thay. Giờ sáng nào tôi cũng ra bờ kênh tập thể dục, hít thở không khí trong lành. Ngày trước, dòng kênh ô nhiễm, chẳng ai muốn bén mảng lại gần. Nay thì khác hẳn, cá có thể sống được trong nước, chim chóc cũng về nhiều hơn. Người dân vui, phấn khởi lắm”.
Không chỉ mang lại môi trường sống trong lành, dự án cải tạo kênh còn góp phần nâng cao giá trị đất đai, thúc đẩy hoạt động kinh doanh và dịch vụ. Nhiều cửa hàng, quán cà phê, nhà hàng mọc lên ven kênh, tạo thêm không gian giải trí, thư giãn cho người dân và du khách. Cảnh quan bên dòng kênh cũng thu hút nhiều bạn trẻ đến chụp ảnh, tham quan.
Người dân thư giãn, tập thể dục ven kênh vào mỗi buổi sáng tại kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè.
Đặc biệt, cộng đồng quốc tế cũng ghi nhận những nỗ lực của TP Hồ Chí Minh trong việc “hồi sinh” dòng kênh này. Nhiều chuyên gia môi trường đánh giá dự án cải thiện môi trường dòng kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè không chỉ cải thiện chất lượng sống, mà còn thể hiện quyết tâm của thành phố trong việc phát triển đô thị bền vững, cân bằng giữa tăng trưởng và bảo vệ môi trường.
Bà Hương kể lại: “Bạn tôi từ nước ngoài về, đi dạo một vòng kênh rồi còn nói đùa kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè nay chẳng khác gì "sông Seine của Pháp" giữa lòng TP Hồ Chí Minh. Tôi nghe mà cũng thấy vui lắm. Điều đáng mừng là cùng với sự hồi sinh của dòng kênh, ý thức cộng đồng cũng được nâng lên rõ rệt. Người dân xung quanh khu vực tích cực giữ gìn vệ sinh, hạn chế xả rác, đồng thời thường xuyên nhắc nhở nhau cùng chung tay bảo vệ môi trường”.
Hàng cây xanh rợp bóng dọc tuyến đường bên kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè.
Bà Hương bày tỏ mong muốn: “Tôi chỉ mong Thành phố sẽ tiếp tục tuyên truyền để mọi người cùng ý thức hơn nữa, không xả rác bừa bãi. Có vậy thì dòng kênh mới thật sự sạch đẹp lâu dài. Ngoài ra, tôi cũng mong thành phố sẽ đầu tư thêm các điểm vui chơi, giải trí ven kênh để phục vụ người dân”.
Còn ông Triều phấn khởi: “Nhờ sự quan tâm của Nhà nước, dòng kênh này đã thay đổi hoàn toàn, mang lại lợi ích thiết thực cho đời sống người dân. Tôi tin rằng, TP Hồ Chí Minh sẽ còn phát triển nhiều hơn nữa để người dân chúng tôi được sống trong môi trường ngày càng tốt đẹp hơn”.
Giờ đây, kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè trở thành điểm vui chơi, giải trí, tập thể dục của người dân TP Hồ Chí Minh.
Một chuyên gia kinh tế cho rằng, TP Hồ Chí Minh cần có thêm kế hoạch phát triển lâu dài để kênh không chỉ là nơi để ngắm cảnh, đi dạo mà còn trở thành tuyến du lịch đường thủy hấp dẫn, điểm dừng chân văn hóa - ẩm thực ven kênh, nếu được khai thác tốt có thể biến kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè trở thành sản phẩm du lịch độc đáo, tạo thêm nguồn thu cho thành phố.
Việc cải tạo kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè không chỉ là sự thay đổi về cảnh quan, mà còn là sự thay đổi trong nhận thức và chất lượng sống của hàng trăm nghìn người dân thành phố, trở thành biểu tượng mới của một đô thị năng động, hiện đại, đồng thời cũng cho thấy nỗ lực của chính quyền TP Hồ Chí Minh trong việc cải tạo môi trường.
