Kênh thủy lợi hơn 4.000 tỷ vỡ giữa mùa khô

Thiệt hại nặng nề

Sáng ngày 27/12, trong quá trình vận hành kênh chính thuộc hệ thống kênh Bắc Sông Chu - Nam Sông Mã để phục vụ sản xuất, bất ngờ, tại vị trí K5+200m xảy ra sự cố vỡ kênh trên đoạn chiều dài khoảng 50m. Có khoảng 20.000 m3 đất, 28 tấm bê tông mái và 14 tấm bê tông đáy, 400 m3 đá xây gia cố mái...

Nước từ hệ thống kênh thủy lợi này đã gần như ngay lập tức làm ngập úng 3,57 ha sản xuất nông nghiệp và khiến 0,48 ha ao cá trên địa bàn xã Phùng Minh, huyện Ngọc Lặc bị vùi lấp. Đồng thời, sự cố này còn khiến việc tưới tiêu phục vụ sản xuất của khoảng 31.000 ha đất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa bị gián đoạn và chậm so với kế hoạch.

Đoạn kênh Bắc Sông Chu - Nam Sông Mã bất ngờ bị vỡ trong ngày 27/12.

Ngay sau khi sự cố xảy ra, UBND huyện Ngọc Lặc đã khẩn trương chỉ đạo, có rào chắn, cảnh báo mất an toàn cho người và phương tiện giao thông, đồng thời báo cáo về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Thanh Hóa, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để có chỉ đạo kịp thời. Ngay trong ngày 27/12, đoàn công tác của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Thanh Hóa đã phối hợp với địa phương bị ảnh hưởng kiểm tra chỉ đạo, khẩn trương thực hiện các biện pháp bảo đảm an toàn, thống kê thiệt hại, thăm hỏi, động viên 1 hộ dân bị ảnh hưởng để sớm ổn định đời sống.

Có khoảng 20.000 m3 đất, 28 tấm bê tông mái và 14 tấm bê tông đáy, 400 m3 đá xây gia cố mái... Nước từ hệ thống kênh thủy lợi này đã gần như ngay lập tức làm ngập úng 3,57 ha sản xuất nông nghiệp và khiến 0,48 ha ao cá trên địa bàn xã Phùng Minh, huyện Ngọc Lặc bị vùi lấp.

Được biết, Dự án kênh Bắc sông Chu - Nam sông Mã thuộc Dự án Hồ chứa nước Cửa Đạt, tỉnh Thanh Hóa, được Bộ NN-PTNT phê duyệt tại Quyết định số 2542/QĐ-BNN-XD ngày 26/10/2011. Kênh Bắc sông Chu - Nam sông Mã lấy nước từ hồ Cửa Đạt (huyện Thường Xuân), có tổng chiều dài toàn tuyến là hơn 370 km, tổng vốn đầu tư hơn 4.300 tỉ đồng. Công trình bắt đầu xây dựng vào năm 2011 và đưa vào vận hành năm 2017, phục vụ nước tưới cho hơn 30.000 ha đất nông nghiệp.

Dự án sử dụng nguồn vốn vay ADB và vốn ngân sách đối ứng, Ban Quản lý Trung ương các Dự án Thủy lợi được giao làm chủ dự án. đơn vị tổ chức khảo sát, xây dựng và thiết kế là Tổng Công ty tư vấn Xây dựng Thủy lợi Việt Nam, nhà thầu thi công là Công ty CP xây dựng Phương Nam và Công ty CP ĐT PTHT Phúc Thành. Tư vấn giám sát là Ban Quản lý đầu tư xây dựng thủy lợi 3.

Khẩn trương khắc phục

Trao đổi với chúng tôi, ông Cao Văn Cường - Giám đốc Sở NN&PTNT Thanh Hóa cho biết: Sau khi xảy ra sự việc, Sở NN&PTNT đã kịp thời báo cáo Bộ NN&PTNT. Hiện Bộ đã cử chuyên gia và đoàn kỹ thuật vào làm việc, đánh giá nguyên nhân.

Trong sáng ngày 29/12, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Hoàng Hiệp và Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Lê Đức Giang cùng đoàn công tác đã kiểm tra, chỉ đạo khắc phục sự cố xói trôi trên kênh chính thuộc hệ thống kênh Bắc Sông Chu - Nam Sông Mã để kịp thời phục vụ sản xuất.

Trước mắt Công ty TNHH MTV khai thác thủy lợi Cửa Đạt khẩn trương khắc phục sự cố bằng cách sử dụng đất đắp, bao cát, bạt để sau 3 ngày công trình có thể tiếp tục lấy nước cung ứng kịp thời cho bà con sản xuất vụ Đông Xuân.

Nguyên nhân ban đầu dẫn đến sự cố kể trên được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xác định là do đoạn kênh nằm trên nền địa chất có cấu trúc phức tạp, một bên là núi, một bên là suối, đất đào và đất đắp không đồng nhất. Các đơn vị chức năng cần kiểm tra lại quá trình vận hành công trình, đặc điểm địa chất của toàn bộ công trình để có biện pháp xử lý phù hợp.

Nguyên nhân ban đầu dẫn đến sự cố kể trên được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xác định là do đoạn kênh nằm trên nền địa chất có cấu trúc phức tạp, một bên là núi, một bên là suối, đất đào và đất đắp không đồng nhất.

Để kịp thời phục vụ sản xuất Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Hoàng Hiệp và Phó Chủ UBND tỉnh Thanh Hóa Lê Đức Giang yêu cầu địa phương và nhà thầu khắc phục nhanh sự cố để sau 3 ngày công trình có thể tiếp tục lấy nước cung ứng cho bà con sản xuất vụ Đông Xuân. Trước mắt Công ty TNHH MTV khai thác thủy lợi Cửa Đạt khẩn trương khắc phục sự cố bằng cách sử dụng đất đắp, bao cát, bạt để sau 3 ngày công trình có thể tiếp tục lấy nước cung ứng kịp thời cho bà con sản xuất vụ Đông Xuân. Phối hợp với chính quyền địa phương để đánh giá, đền bù thiệt hại cho người dân bị ảnh hưởng.

Về lâu dài, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn giao Tổng cục Thủy lợi chịu trách nhiệm chính, phối hợp với Công ty TNHH MTV khai thác thủy lợi Cửa Đạt làm việc với các đơn vị tư vấn, khảo sát để kiên cố lại đoạn kênh bị sự cố; phối hợp với Công ty TNHH MTV thủy lợi Nam Sông Mã rà soát lại tổng thể Kênh Bắc, Kênh Nam và khu tưới để tránh xảy ra sự cố tương tự và có giải pháp cấp nước phù hợp.

Nguyễn Chung