Kết quả triển khai Bộ chỉ số Văn hóa|2030 của UNESCO tại Việt Nam và Huế

Đây là hội thảo thứ 2 trong khuôn khổ dự án được thực hiện theo thỏa thuận đã ký kết giữa UNESCO và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tháng 9.2021.

Hội thảo được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến

Phát biểu khai mạc hội thảo, Viện trưởng Viện Văn hóa Nghệ thuật Quốc gia Việt Nam, PGS.TS Nguyễn Thị Thu Phương cho biết, Bộ chỉ số theo chủ đề trong Chương trình nghị sự 2030 (Bộ chỉ số Văn hóa|2030) của UNESCO là khung chỉ số chuyên đề nhằm đo lường và giảm sát tiến độ đóng góp của văn hóa trong triển khai các mục tiêu thuộc Chương trình Nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững tại cấp quốc gia và địa phương.

“Với 22 chỉ số được chia thành 4 nhóm bao quát các phương diện của phát triển bền vững, từ môi trường đến kinh tế và xã hội, Bộ chỉ số Văn hóa|2030 giúp đánh giá vai trò của văn hóa, vừa như một lĩnh vực độc lập và vừa như một thành tố xuyên suốt trong các lĩnh vực khác. Việc triển khai dự án được thực hiện theo các phương pháp và nguyên tắc mà UNESCO đề ra, đặc biệt là bảo đảm sự liên kết các nguồn dữ liệu do các cơ quan, đơn vị khác nhau nắm giữ”, PGS.TS. Nguyễn Thị Thu Phương khẳng định.

Để bảo đảm nguyên tắc này, nhóm triển khai dự án của Viện Văn hóa Nghệ thuật Quốc gia Việt Nam đã phối hợp với các đơn vị liên quan để thu thập và xử lý các dữ liệu định lượng và định tính cần thiết cho 22 chỉ số, gồm: đầu tư cho di sản, quản lý di sản bền vững, thích nghi và ứng phó với biến đổi khi hậu, thiết chế văn hóa, đóng góp của văn hóa vào GDP, việc làm trong lĩnh vực văn hóa, các doanh nghiệp văn hóa, chi tiêu của hộ gia đình cho văn hóa, kinh doanh hàng hóa và dịch vụ văn hóa, đầu tư công cho văn hóa, quản trị văn hóa, giáo dục văn hóa - nghệ thuật, giáo dục vì phát triển bền vững, giáo dục đa ngôn ngữ, đào tạo văn hóa, văn hóa vì sự gắn kết xã hội, tự do nghệ thuật, tiếp cận văn hóa, tham gia văn hóa và các quá trình tham gia.

TS. Nguyễn Thị Thu Hà, chuyên gia khu vực của UNESCO phát biểu tại hội thảo

Theo TS. Nguyễn Thị Thu Hà, chuyên gia khu vực của UNESCO, tại Việt Nam, những cải thiện trong khuôn khổ chính sách và pháp lý đã đóng góp quan trọng, tạo môi trường hiệu quả cho sự phát triển văn hóa. Cam kết của chính quyền Trung ương và nhận thức của xã hội đối với việc nâng cao vai trò của văn hóa đều được tăng cường. Nhờ đó, văn hóa trở thành lĩnh vực có khả năng vận hành độc lập và tạo ra những lợi ích kinh tế và xã hội cần thiết đáp ứng các yêu cầu phát triển bền vững quốc gia.

Tuy nhiên, để văn hóa thực sự phát huy vai trò trong các mục tiêu và chương trình phát triển bền vững, Việt Nam cần vượt qua một số thách thức và rào cản về nguồn đầu tư tài chính; có cách tiếp cận liên ngành đã được ngành giáo dục và ngành văn hóa công nhận...

TS. Nguyễn Thị Thanh Hoa, điều phối viên quốc gia cho rằng, Việt Nam vẫn thiếu tính liên kết, chưa sẵn sàng chia sẻ nguồn lực giữa các cơ quan

Từ kết quả dự án, các đại biểu khuyến nghị, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tiếp tục các chính sách và chương trình bảo tồn, phát huy di sản văn hóa của người dân. Bên cạnh đó, hỗ trợ và khuyến khích cộng đồng địa phương xây dựng các thiết chế/cơ sở văn hóa hiện còn thiếu vắng và khó tiếp cận.

Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp tục đặt văn hóa vào vị trí trung tâm của chương trình quốc gia ở các cấp. Bởi lẽ, văn hóa (cụ thể là nghệ thuật và thiết kế) chính là những kỹ năng sáng tạo góp phần thúc đẩy nền kinh tế và xã hội Việt Nam trong thế kỷ XXI. Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng cần khuyến khích nghiên cứu và giảng dạy tiếng dân tộc, hỗ trợ đa dạng văn hóa của xã hội Việt Nam và các truyền thống sáng tạo phong phú...

Hương Sen