Khắc phục hiệu quả tình trạng lao động bỏ trốn, lao động bị bỏ rơi ở nước ngoài
Ngày 10-6, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự thảo Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (sửa đổi).
Nhiều đại biểu đều cho rằng, dự Luật cần phải là bước cải tiến về cải cách hành chính, tạo sự minh bạch và thuận lợi cho doanh nghiệp. Đồng thời, luật cần quy định rõ, chặt chẽ để xử lý nghiêm hành vi lợi dụng việc đưa lao động ra nước ngoài nhằm trục lợi, vô trách nhiệm, bỏ rơi người lao động khi gặp khó khăn, bỏ rơi người lao động ở nước ngoài... Dự thảo Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (sửa đổi) sẽ khắc phục được những tồn tại, hạn chế, hạn chế tình trạng lao động bỏ trốn, lao động bị bỏ rơi ở nước ngoài.
Theo Đại biểu Pham Văn Hòa (Đồng Tháp), Luật Xuất khẩu lao động (XKLĐ) hiện hành chỉ cho phép đơn vị sự nghiệp công lập thuộc các bộ ngành mới được tham gia vào hoạt động XKLĐ nên Đồng Tháp phải “phá rào” bằng cách giao thêm nhiệm vụ cho Trung tâm Dịch vụ việc làm thuộc Sở Lao động, thương binh và xã hội tỉnh đảm nhiệm ngoài chức năng, nhiệm vụ mà Trung tâm này vẫn đang thực hiện. Mục tiêu chính của việc đưa người lao động sang nước ngoài làm việc không phải chỉ là tạo điều kiện cho họ kiếm tiền trong thời gian ngắn mà muốn thay đổi bộ mặt nông thôn, tái cơ cấu lao động nông nghiệp, nâng cao năng suất lao động nên Trung tâm Dịch vụ việc làm được giao nhiệm vụ phải quản lý chặt chẽ người lao động trong cả 3 giai đoạn: trước khi đi, trong khi làm việc và sau khi trở về.
Trước khi người lao động đi, Trung tâm sàng lọc lao động rất kỹ và chỉ tuyển chọn những người có đủ điều kiện, tổ chức đào tạo nghề; tuyên truyền, phổ biến về văn hóa nước sở tại mà người lao động đến, nâng cao kiến thức văn hóa của người Việt.
“Với những kiến thức đã học được, khi người lao động sang nước ngoài làm việc họ tự tin hơn, hòa nhập với người sở tại cũng như người lao động từ các nước khác đến tốt hơn và ý thức lao động, tinh thần, thái độ làm việc của họ cũng tốt hơn. Còn ở nhà, chúng tôi thành lập các câu lạc bộ của những gia đình có con em đi XKLĐ để họ chia sẻ với nhau cách thức sử dụng, chi tiêu, tiết kiệm đồng tiền mồ hôi nước mắt mà con em mình gửi về, nên không để xảy ra tình trạng tiền nước ngoài gửi về bị tiêu phung phí” – đại biểu Phạm Văn Hòa cho hay.
“Sau khi người lao động trở về, ai muốn đi làm việc cho doanh nghiệp trên địa bàn, lãnh đạo tỉnh sẽ giới thiệu, kết nối. Ai muốn khởi nghiệp, thành lập doanh nghiệp hoặc bỏ vốn ra kinh doanh thì chính quyền sẽ cử chuyên gia, những người có kinh nghiệm đến tận nơi để hỗ trợ giúp đỡ. Với những người khởi nghiệp trong lĩnh vực mà trên địa bàn đã có doanh nghiệp hoạt động, ví dụ như chế biến nông sản, thủy sản chẳng hạn thì tỉnh cũng sẽ kết nối họ với doanh nghiệp để cùng hợp tác thu mua sản phẩm, hợp làm ăn với nhau. Nhờ tất cả những giải pháp này mà những người đi XKLĐ do địa phương trực tiếp thực hiện đều có cuộc sống tốt hơn rất nhiều”. – đại biểu Đồng Tháp nhấn mạnh.
Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết, khi mới biết mô hình ở Đồng Tháp và 3 địa phương khác “phá rào” trong XKLĐ, rất nhiều người phản đối. Vì trên thực tế, Luật XKLĐ hiện hành cũng cho phép đơn vị sự nghiệp công lập ở các bộ ngành được tham gia vào việc đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài có thời hạn nhưng không bộ ngành nào làm, vì làm không hiệu quả. Nhưng sau một thời gian thí điểm ở một số tỉnh, thấy mô hình này rất hiệu quả mới mạnh dạn đưa vào Luật XKLĐ sửa đổi lần này.