Khắc phục những lỗ hổng trong chống khai thác IUU
(Báo Quảng Ngãi)- Qua 7 năm thực hiện chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), ngành chuyên môn, chính quyền địa phương ven biển và các lực lượng chức năng của tỉnh đã tập trung thực hiện tốt các chỉ đạo của trung ương, của tỉnh, khắc phục triệt để những “lỗ hổng” trong công tác quản lý hoạt động tàu cá.
Đẩy mạnh thực hiện nhiều giải pháp
Một trong những “lỗ hổng” khó khắc phục, kéo dài nhiều năm trong quản lý hoạt động tàu cá trên địa bàn tỉnh là tình trạng tàu cá “3 không” (không đăng ký, không đăng kiểm, không cấp giấy phép khai thác thủy sản) vẫn xuất bến khai thác hải sản.
Theo Chi cục Thủy sản tỉnh, hầu hết chủ tàu cá “3 không” có thu nhập thấp, cuộc sống khó khăn, vậy nên dù biết sai nhưng vì kế mưu sinh nên nhiều người vẫn lén lút hoạt động. Từ định hướng của trung ương, Bộ NN&PTNT, tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành, địa phương và lực lượng liên quan vào cuộc quyết liệt, kiên quyết xử lý dứt điểm tàu “3 không” trước ngày 31/12/2024.
Ngư dân vui mừng với chuyến biển bội thu.
Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Nguyễn Đức Bình cho biết, để hoàn thành nhiệm vụ trên, bên cạnh sự vào cuộc của chính quyền cơ sở, còn có sự cầu thị, trách nhiệm của chủ tàu, ngư dân. Sở NN&PTNT đã chỉ đạo Chi cục Thủy sản tỉnh phối hợp chặt chẽ với UBND các địa phương ven biển tổ chức tuyên truyền, phổ biến các quy định về chống khai thác IUU đến ngư dân, đặc biệt là chủ của 1.627 tàu cá “3 không”. Bên cạnh đó, các lực lượng chức năng cũng tăng cường kiểm tra, hướng dẫn hồ sơ đăng ký, đăng kiểm tàu cá “3 không”; gắn với kiên quyết xử lý những tàu cá đang hoạt động nhưng chưa hoàn thiện thủ tục theo quy định.
Qua rà soát, có 301/1.627 tàu cá “3 không” không đủ điều kiện đăng ký (tàu dưới 6m, tàu phá dỡ, bán...) Số tàu "3 không" còn lại (1.326 chiếc), đến ngày 23/12, lực lượng chức năng đã kiểm tra thực tế và hướng dẫn hồ sơ đối với 1.286/1.326 tàu, cấp 924/1.286 giấy chứng nhận đăng ký tàu cá và 697/924 giấy phép khai thác thủy sản; đồng thời cập nhật vào hệ thống cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase). Cùng với hỗ trợ ngư dân hoàn thành các thủ tục đăng ký cho tàu cá “3 không”, lực lượng chức năng của tỉnh cũng tổ chức quản lý chặt chẽ hoạt động ra vào cảng của tàu cá, kiên quyết không cho các phương tiện ra khơi khi không bảo đảm các quy định. Do đó, đến thời điểm này, có 2.975/3.077 tàu cá đã lắp thiết bị giám sát hành trình (đạt 98%).
Cán bộ Ban Quản lý Các cảng cá tỉnh tuyên truyền cho ngư dân có tàu neo đậu tại cảng neo trú tàu thuyền Tịnh Hòa (TP.Quảng Ngãi) chấp hành các quy định trong khai thác hải sản.
“Sở NN&PTNT chỉ đạo 5 tổ kiểm soát nghề cá tại 5 cảng cá chỉ định tăng cường kiểm tra, kiểm soát tàu cá xuất, nhập bến nhằm phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm, đặc biệt là 172 chủ tàu cá “3 không” không hợp tác đưa tàu đi kiểm tra thực tế và 63 tàu cá có khả năng hoạt động trong, ngoài tỉnh chưa lắp đặt thiết bị giám sát hành trình. Từ sau ngày 31/12/2024, các lực lượng chức năng kiên quyết không cho phép tàu cá “3 không” xuất bến”, ông Bình nhấn mạnh.
Hiệu quả của tổ đoàn kết sản xuất trên biển
Toàn tỉnh hiện có trên 4.900 tàu cá tham gia khai thác hải sản trên biển, trong đó có 3.077 tàu có chiều dài từ 15m trở lên. Đến nay, trên địa bàn tỉnh đã hình thành hơn 300 tổ đoàn kết sản xuất trên biển, với trên 2.000 tàu cá tham gia.
Ngư dân Võ Thu, ở tổ dân phố Thạnh Đức 2, phường Phổ Thạnh (TX.Đức Phổ) cho biết, tổ đoàn kết sản xuất trên biển của tôi có từ 6 - 7 chiếc tàu tham gia, chủ yếu hành nghề lưới vây kiêm câu cá ngừ đại dương, hoạt động chủ yếu ở vùng biển Trường Sa. Việc khai thác theo tổ giúp ngư dân gắn kết, tương trợ và giúp đỡ lẫn nhau nên những năm qua, các tàu cá luôn có lợi nhuận cao, thu nhập của lao động đi biển đạt từ 150- 180 triệu đồng/người/năm.
“Sản xuất trên biển luôn đối mặt với những rủi ro và bất trắc nên chúng tôi luôn nhắc nhở nhau phải tuân thủ pháp luật, nhất là các quy định về chống khai thác IUU. Các tàu cá trong tổ đều chấp hành nghiêm túc việc lắp đặt và sử dụng thiết bị giám sát hành trình tàu cá. Có tàu phải lắp đến 2 thiết bị để đảm bảo tín hiệu được duy trì liên tục”, ông Thu khẳng định.
Tham gia tổ đoàn kết sản xuất trên biển giúp ngư dân Phan Tấn Triều, ở tổ dân phố Bàn An, phường Phổ Quang (TX.Đức Phổ) vững tin vươn khơi, bám biển.
Thị xã Đức Phổ hiện có 27 tổ đoàn kết sản xuất trên biển, với khoảng 200 tàu cá đánh bắt xa bờ tham gia. Mỗi tổ đoàn kết thường có từ 7 - 8 tàu cá, được thành lập theo nguyên tắc “4 cùng”, đó là: Cùng nghề, cùng ngư trường, cùng địa bàn cư trú và cùng dòng họ, bạn bè thân thích.
Phó Chủ tịch UBND TX.Đức Phổ Trần Ngọc Sang cho biết, tham gia vào các tổ đoàn kết sản xuất trên biển giúp ngư dân nâng cao ý thức, trách nhiệm và phát huy tinh thần tương thân, tương ái, giúp đỡ nhau lúc khó khăn, hoạn nạn, sẵn sàng tham gia cứu hộ, cứu nạn. Không những vậy, tổ đoàn kết sản xuất trên biển giúp ngư dân trao đổi, học hỏi kinh nghiệm, kỹ thuật trong nghề; chia sẻ kịp thời thông tin ngư trường, hỗ trợ khâu hậu cần. Qua đó giúp ngư dân tiêu thụ sản phẩm để kéo dài thời gian bám biển, góp phần giảm chi phí sản xuất, hạn chế thất thoát sau khai thác, tăng hiệu quả sản xuất.
Theo ông Nguyễn Đức Bình, các tổ đoàn kết sản xuất trên biển không chỉ phát huy hiệu quả trong tuyên truyền chống khai thác IUU, mà còn góp phần gia tăng năng suất và hiệu quả khai thác, đóng góp vào sản lượng thủy sản khai thác năm 2024 đạt hơn 278 nghìn tấn, tăng 1,7% và vượt 5% kế hoạch. Qua đó, góp phần nâng cao thu nhập cho chủ tàu, thu hút và giữ chân được lao động đi biển; cũng như tạo hiệu ứng tốt trong việc tuân thủ các quy định chống khai thác IUU, giúp ngư dân vững tin vươn khơi bám biển. Thời gian tới, Sở NN&PTNT chỉ đạo Chi cục Thủy sản tỉnh tiếp tục phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương lan tỏa và nhân rộng tổ đoàn kết sản xuất trên biển. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền, phối hợp tổ chức cho các chủ tàu, ngư dân thực hiện ký cam kết tuân thủ các quy định trong hoạt động khai thác hải sản. Nhất là nội dung Nghị định số 38/2024/NÐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản và Nghị quyết số 04/2024/NQ-HĐTP của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật Hình sự về truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi liên quan đến khai thác, mua bán, vận chuyển trái phép thủy sản.
