Khai Hội Vùng Lim

Liền anh, liền chị đang trẩy hội để thỏa lòng du khách thập phương

Lễ hội vùng Lim (huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh) vừa được diễn ra trong 2 ngày 12 và 13 tháng Giêng năm Ất Tỵ. Đây là một trong những lễ hội đặc sắc nhất của vùng đồng bằng Bắc Bộ nói chung, miền quê quan họ nói riêng.

Lễ hội vùng Lim năm nay mang đến nhiều hoạt động văn hóa độc đáo, đặc trưng vùng miền, hứa hẹn thu hút đông du khách gần xa tới tham dự, như lễ dâng hương tại chùa Hồng Ân, rước sắc, tế lễ, dâng hương theo nghi thức truyền thống.

Cùng với phần lễ, phần hội được diễn ra tại trung tâm đồi Lim, hồ điều hòa Vân Tương (thị trấn Lim) và một số khu vực lân cận với hoạt động trình diễn dân ca quan họ, trình diễn thư pháp, hội thơ, triển lãm tư liệu, hiện vật bảo tồn di sản dân ca quan họ Bắc Ninh.

Năm nay, Ban Tổ chức bố trí 10 lán hát quan họ, biểu diễn dân ca quan họ trên sân khấu, hát cửa đình, cửa chùa, hát quan họ dưới thuyền, hát quan họ trong nhà chứa và tại gia đình các nghệ nhân. Ban Tổ chức lựa chọn các làng quan họ gốc và làng quan họ thực hành tham gia hát.

Liền anh, liền chị hát giao lưu Quan họ cổ

Theo sử sách: Hội Lim vốn có lịch sử rất lâu đời, và phát triển tới quy mô hội hàng tổng (tổng Nội Duệ). Trên cơ sở lễ hội truyền thống của các làng trong tổng Nội Duệ (bao gồm 6 xã phường: Nội Duệ (Đình Cả và Lộ Bao), Nội Duệ Khánh, Nội Duệ Nam, Lũng Giang, Xuân Ổ và phường hát cửa đình Tiên Du (sau là Duệ Đông) với nhiều nghi lễ rước, tế lễ và các hoạt động nghệ thuật dân gian hết sức phong phú. Như:

Hát trống quân, hát chèo, ca trù, hát tuồng và hát quan họ…, viên quận công Đỗ Nguyên Thụy, người thôn Đình Cả, Nội Duệ, xứ Kinh Bắc đã tự hiến nhiều ruộng vườn và tiền của cho tổng Nội Duệ trùng tu đình chùa, mở mang hội hè, gìn giữ thuần phong mỹ tục. Ông đã quy định lễ nhập tịch cầu phúc vào dịp tháng Giêng hàng năm, theo truyền thống “xuân thu nhị kỳ”.

Như vậy, quận công Đỗ Nguyên Thụy là người có công phát triển từ lễ hội đình tế thần cầu phúc của các làng xã vùng Lim lên lễ hội hàng tổng Nội Duệ vào dịp mùa thu, tháng Tám, với những quy định chung, đồng thời ông cũng chính là người xây dựng bước đầu những lệ tục của lễ hội vào mùa xuân, tháng Giêng.

Từ sáng sớm ngày khai hội, liên anh, liền chị đã về hội Lim để tham gia làn điệu Quan họ cổ

Từ sáng sớm ngày khai hội, du khách đã đổ về núi Hồng Vân (núi Lim), thị trấn Lim rất đông để tham gia các hoạt động văn hóa truyền thống và thưởng thức những làn điệu Quan họ. Trong không gian rộng lớn, hơn 10 lán hát Quan họ đã được dựng lên, thu hút du khách dừng chân, say sưa với những giai điệu trữ tình, vang, rền, nền, nảy.

Ông Nguyễn Văn Hiển, Chủ tịch UBND xã Nội Duệ, cho biết Lễ hội vùng Lim Xuân Ất Tỵ 2025 không chỉ là một sự kiện văn hóa quan trọng mà còn là cơ hội để quảng bá hình ảnh huyện Tiên Du đến du khách trong và ngoài nước. Đây là dịp để tôn vinh và khơi dậy niềm tự hào về truyền thống văn hóa lâu đời của Bắc Ninh – Kinh Bắc, vùng đất được mệnh danh là cái nôi của dân ca quan họ.

Để đảm bảo lễ hội diễn ra thành công, chính quyền địa phương đã chủ động xây dựng kế hoạch tổ chức chi tiết, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng cá nhân và đơn vị liên quan. Công tác tuyên truyền được đẩy mạnh nhằm giới thiệu rộng rãi ý nghĩa của lễ hội, đồng thời nâng cao nhận thức của người dân và du khách về việc giữ gìn nét đẹp văn hóa truyền thống.

Bên cạnh đó, các biện pháp đảm bảo an ninh trật tự, an toàn giao thông và vệ sinh môi trường cũng được chú trọng. Lực lượng chức năng sẽ được huy động để kiểm soát tình hình, tránh tình trạng ùn tắc giao thông, đảm bảo an toàn cho người tham gia. Công tác vệ sinh môi trường cũng được đẩy mạnh nhằm tạo không gian lễ hội sạch đẹp, văn minh.

Để bảo đảm lễ hội vùng Lim Xuân Ất Tỵ diễn ra an toàn, lành mạnh, văn minh, Ban Tổ chức huy động 300 công an và 100 người thuộc lực lượng quân sự và dân quân tự vệ cùng các lực lượng khác tham gia bảo vệ, hướng dẫn tại Hội Lim.

Với sự chuẩn bị chu đáo, lễ hội hứa hẹn sẽ mang đến cho du khách những trải nghiệm thú vị, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của vùng Kinh Bắc.

Ông Nguyễn Văn Tuấn, là người làm nghề kinh doanh hàng ăn tại huyện Lương Tài chia sẻ với phóng viên rằng: “Năm nay ông 50 tuổi nhưng kể từ khi lớn lên năm nào ông cũng về trảy hội Lim, ông thấy rất phấn khởi khi về hội không chỉ là các liền anh, liền chị mà hội năm nay còn được Ban tổ chức bố trí những lán hát cho các Câu lạc bộ Quan họ từ Thành phố Hồ Chí Minh và lán hát của các em măng non quê hương Bắc Ninh. Ngoài ra những ai yêu mến câu quan họ cũng đều được mời để giao lưu một vài trổ hát với các liền anh, liền chị”.

Hội Lim là một trong những lễ hội Quan họ lớn nhất Bắc Ninh, tổ chức vào dịp đầu Xuân nhằm phát huy giá trị văn hóa truyền thống và quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Kinh Bắc. Được biết hiện nay UBND huyện Tiên Du đang trình Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận lễ hội vùng Lim là lễ hội cấp quốc gia, góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa và tôn vinh nghệ thuật dân gian trên đất Bắc.

Lập Nguyễn