Khai quật đầu mũi tên 3.000 tuổi được làm từ thiên thạch tại Thụy Sĩ

Hình ảnh đầu mũi tên khai quật được tại Thụy Sĩ. Ảnh: Journal of Archaeological Science

Theo hãng tin CNN, nghiên cứu này được thực hiện bởi một nhóm các nhà khoa học từ Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Bern, Thụy Sĩ. Hiện vật được tìm thấy tại một địa điểm nhà sàn cổ đại ở Mörigen trên Hồ Biel của quốc gia này. Đầu mũi tên có khả năng cao là một phần của hàng loạt vật thể làm bằng đồng tương tự được tìm thấy trong cuộc khai quật năm 1873/1874 do Eduard v. Jenner và Edmund von Fellenberg dẫn đầu.

Nghiên cứu cho thấy đầu mũi tên dài 39mm, nặng 2,9g có niên đại từ thời kỳ đồ đồng khoảng năm 900 tới 800 TCN, tương đương 3.000 năm tuổi. Đặc biệt, nó được cho là được đúc ra từ quặng sắt trong một thiên thạch từng rơi xuống châu Âu. Điều này dẫn tới một khả năng rằng sắt từ thiên thạch đã được buôn bán ở châu lục này từ năm 800 TCN hoặc sớm hơn.

Nhận định về khám phá, một thông cáo báo chí được nhóm nghiên cứu công bố cùng ngày cho biết: “Bằng chứng về việc sử dụng sắt từ thiên thạch từ sớm như thế này là cực kỳ hiếm”. Nguyên nhân là do vào thời điểm đó, con người được cho là vẫn chưa bắt đầu nấu chảy sắt từ quặng oxit. Tính tới hiện tại, các nhà khoa học mới chỉ tìm thấy được những đồ tạo tác tương tự như đầu mũi tên tìm thấy tại Mörigen tại 2 địa điểm khác ở Ba Lan. Chúng bao gồm 2 chiếc vòng tay Czestochowa-Rakowa và chiếc rìu Wietrzno.

Các chuyên gia ban đầu cho rằng sắt được sử dụng trong đầu mũi tên tới từ thiên thạch Twannberg rơi xuống Trái đất cách khu vực khai quật được hiện vật này vài km. Tuy nhiên, phân tích về sắt cho thấy giả thuyết này không chính xác. Thay vào đó, nghiên cứu chỉ ra nguyên liệu của đầu mũi tên không tới từ một thiên thạch rơi xuống Ba Lan mà có khả năng cao nhất tới từ một thiên thạch rơi xuống Kaalijarv, Estonia vào khoảng năm 1500 TCN và “tạo thành nhiều mảnh nhỏ”.

Theo CNN trích dẫn tác giả chính của nghiên cứu Beda Hofmann, trưởng khoa Khoa học Trái đất tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Bern, một số mảnh vỡ đó sau này đã di chuyển về phía tây nam đến Thụy Sĩ dọc theo các tuyến đường thương mại.

Bà cho biết: “Việc buôn bán khắp châu Âu trong thời đại đồ đồng là một thực tế đã được chứng minh rõ ràng, ví dụ như hổ phách từ vùng Baltic (có lẽ giống như đầu mũi tên), thiếc từ Cornwall, hạt thủy tinh từ Ai Cập và Lưỡng Hà”. Quá trình này sẽ mất nhiều thời gian hơn hiện tại và khối lượng vận chuyển chỉ vào ngưỡng vài tấn chứ không phải hàng triệu tấn.

Đầu mũi tên này dài 39mm và nặng 2,9g. Ảnh: Thomas Schüpbach/Bern History Museum

Ngân Hà