Khai thác hiệu quả quyền sở hữu trí tuệ trong kỷ nguyên vươn mình

Quang cảnh hội thảo

Hội thảo thu hút gần 300 đại biểu tham dự trực tiếp và trực tuyến, gồm các chuyên gia, nhà quản lý, nhà khoa học, luật sư, doanh nhân, nghiên cứu sinh và học viên cao học.

Phát biểu khai mạc, PGS.TS Trần Việt Dũng – Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Luật TP.HCM nhấn mạnh: Hội thảo diễn ra trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh phát triển kinh tế tri thức, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Các Nghị quyết quan trọng của Bộ Chính trị và Quốc hội ban hành thời gian qua đã xác lập vai trò then chốt của sở hữu trí tuệ trong chiến lược phát triển bền vững, khẳng định yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện khung pháp lý để khai thác hiệu quả tài sản trí tuệ.

Sau gần 20 năm thực thi, Luật Sở hữu trí tuệ đã góp phần quan trọng vào hệ thống pháp luật về khoa học và công nghệ. Tuy nhiên, quá trình triển khai cũng bộc lộ nhiều bất cập, đòi hỏi sửa đổi để phù hợp với bối cảnh mới và định hướng tại Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, Nghị quyết 193/2025/QH15 của Quốc hội.

Hội thảo diễn ra với hai phiên làm việc. Các tham luận tập trung làm rõ chính sách, thực trạng và đề xuất giải pháp hoàn thiện cơ chế khai thác quyền sở hữu trí tuệ, đặc biệt trong lĩnh vực sử dụng ngân sách nhà nước.

Nhóm tác giả ThS Đỗ Thị Hạnh (Trưởng phòng Pháp chế và Chính sách, Cục Sở hữu trí tuệ) và PGS.TS Lê Thị Nam Giang (Viện trưởng Viện Sở hữu trí tuệ, Khởi nghiệp và Đổi mới sáng tạo, Trường ĐH Luật TP.HCM) phân tích thực trạng khó khăn trong thương mại hóa kết quả nghiên cứu sử dụng ngân sách nhà nước .

Theo đó, dù ngân sách dành cho khoa học công nghệ hằng năm chiếm khoảng 2% tổng chi ngân sách, song tỷ lệ chuyển giao thành công còn thấp. Nhóm đề xuất hoàn thiện khung pháp lý, học hỏi kinh nghiệm quốc tế và điều chỉnh cơ chế chính sách phù hợp để nâng cao hiệu quả khai thác tài sản trí tuệ.

TS Nguyễn Phan Khôi (Khoa Luật, ĐH Cần Thơ) và TS Võ Nguyên Hoàng Phúc (Viện Sở hữu trí tuệ, Khởi nghiệp và Đổi mới sáng tạo, Trường ĐH Luật TP.HCM) phân tích vai trò của hợp đồng nghiên cứu, chuyển giao công nghệ trong thúc đẩy thương mại hóa kết quả nghiên cứu, đặc biệt về chia sẻ lợi ích và rủi ro giữa nhà nước, nhà khoa học, đơn vị tiếp nhận.

Các tác giả đề xuất xây dựng mẫu hợp đồng linh hoạt, khả thi, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa các bên.

Ngoài ra, các đại biểu cũng thảo luận nhiều vấn đề mới trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ như: AI và quyền tác giả, bảo hộ kiểu dáng công nghiệp phi truyền thống, bảo hộ tên quốc gia…

Các ý kiến tập trung vào kiến nghị xây dựng một khung pháp luật sở hữu trí tuệ đồng bộ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội trong thời kỳ chuyển đổi số và hội nhập sâu rộng.

ANH HUY