Khai thác, phát triển các trục không gian đặc sắc của Thủ đô

Chiều 10/8, Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội phối hợp cùng đơn vị tư vấn tổ chức hội thảo lấy ý kiến về phương án phát triển và tổ chức không gian phát triển kinh tế xã hội tại 6 quận gồm: Tây Hồ, Cầu Giấy, Nam Từ Liêm, Bắc Từ Liêm, Thanh Xuân, Hà Đông nhằm tích hợp vào Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Toàn cảnh buổi hội thảo

Tập trung nhiều trục phát triển

Báo cáo về hiện trạng phát triển của 6 quận, đại diện đơn vị tư vấn cho hay, đây là các quận thuộc khu vực nội đô. Trong đó, quận Cầu Giấy đang dần trở thành cực tăng trưởng mới, có số thu ngân sách cao, là đầu mối của nhiều tuyến đường giao thông quan trọng đi các tỉnh Tây Bắc, phía Bắc. Nơi có các trục phát triển: trục Sông Hồng; Nhật Tân – Nội Bài; Hồ Tây – Cổ Loa; Hồ Tây – Ba Vì. Có hai quận tiếp giáp bờ phải sông Hồng (khoảng 1,6 km) là Bắc Từ Liêm và Tây Hồ; có sông Tô Lịch, sông Nhuệ chảy qua; có hồ Tây.

Đây cũng là khu vực tập trung nhiều trường đại học: Cầu giấy (18 trường), Thanh Xuân (9 trường), Hà Đông (9 trường), Bắc Từ Liêm (8 trường), Nam Từ Liêm (6 trường). Có khu công nghệ thông tin tập trung duy nhất của TP nằm tại quận Cầu Giấy.

Công tác đầu tư xây dựng, quản lý đô thị có nhiều chuyển biến rõ nét; diện mạo đô thị các quận ngày càng sáng, xanh, sạch, đẹp. Hạ tầng giao thông, hạ tầng xã hội được đầu tư đồng bộ. Nhiều tuyến đường giao thông chính, công viên được xây dựng mới và hoàn thành góp phần quan trọng phát triển đô thị của TP.

Trong khu vực có các sản phẩm đào Nhật Tân, quất Tứ Liên đã nổi tiếng từ lâu. Các làng nghề nổi tiếng như làng nghề dệt lụa Vạn Phúc, làng nghề dệt the La Khê (Hà Đông), làng nghề đúc đồng Ngũ Xá (Tây Hồ), làng nghề giấy sắc Nghĩa Đô (Cầu Giấy) thuộc danh mục cần bảo tồn. Ngoài ra, còn nhiều làng nghề dệt ở Hà Đông, làng nghề rèn Đa Sĩ. Làng hoa Tây Tựu là 1 trong 2 vùng cung ứng hoa tươi nổi tiếng của Hà Nội (cùng Mê Linh) với sự đa dạng về chủng loại, và đã trở thành làng nghề truyền thống.

Định hướng phát triển không gian 6 quận gồm: Tây Hồ, Cầu Giấy, Nam Từ Liêm, Bắc Từ Liêm, Thanh Xuân, Hà Đông.

Nâng cao chất lượng sống người dân

Qua phân tích hiện trạng, đơn vị tư vấn đã đưa ra định hướng phát triển khu vực 6 quận trong từng lĩnh vực. Cụ thể, về định hướng phát triển không gian sẽ chỉnh trang đô thị, nâng cao chất lượng sống người dân. Đối với các công trình dân cư gốc được cải tạo theo hướng tăng cường hệ thống hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật, giao thông, cây xanh nhưng được gìn giữ, bảo tồn cấu trúc truyền thống.

Tổ chức không gian được xác định trên cơ sở mạng lưới đường giao thông, kết hợp với các yếu tố cảnh quan đặc thù trên địa bàn như tổ hợp các trường đại học; các đình chùa, đền, di tích lịch sử; bệnh viện; các sông (sông Hồng, Tô Lịch, Nhuệ, Đáy); các công viên, hồ điều hòa…; trục sông Hồng, Hồ Tây-Ba Vì.

Các tuyến đường sắt đô thị trên địa bàn 6 quận (số 2, số 4, số 5, số 6, số 7, số 8) tiếp tục được xây dựng và hoàn thiện. Trong đó một số tuyến dự kiến sẽ được điều chỉnh trong đợt này cho phù hợp hơn.

Phát triển trục sông Hồng gắn với lộ trình từng giai đoạn, trước mắt ưu tiên phát triển các giải pháp về không gian xanh sinh thái, cung cấp các tiện ích, dịch vụ cộng đồng cho người dân đô thị. Trên địa bàn quận Tây Hồ và Bắc Từ Liêm dải đất bãi ven sông được định hướng là không gian cây xanh.

Xây dựng hạ tầng giao thông tiếp cận gồm giao thông dọc sông, cầu qua sông, tuyến đường thủy dọc sông… gắn với các giải pháp đảm bảo hành lang thoát lũ và thích ứng với điều kiện thủy văn của sông.

Phát triển những tổ hợp kiến trúc điểm nhấn dọc sông Hồng, đồng thời kiểm soát chặt sự chuyển đổi các khu vực hiện hữu. Kết nối không gian sinh thái sông Hồng với hệ thống các tuyến sông, mặt nước đô thị.

Đặc biệt, xây dựng khu vực Hồ Tây với chức năng là trung tâm văn hóa, công cộng, phát triển du lịch, khai thác cảnh quan, trở thành điểm nhấn của Thủ đô Hà Nội. Khai thác tiềm năng to lớn (đặc biệt là tiềm năng về văn hóa) khu vực Hồ Tây góp phần phát triển Hà Nội xanh, văn minh, văn hiến, hiện đại.

Về định hướng phát triển kinh tế - xã hội, đơn vị tư vấn cho biết, hỗ trợ phát triển bền vững, đồng bộ các thị trường tài chính, tiền tệ; thị trường chứng khoán; thị trường bất động sản; thị trường khoa học và công nghệ; thị trường lao động; thị trường dịch vụ văn hóa.

Hình thành mạng lưới chợ, trung tâm thương mại, siêu thị đảm bảo tính thống nhất với tổng thể hệ thống thương mại của TP. Ưu tiên phát triển sản xuất công nghiệp công nghệ cao; duy trì sản xuất tại làng nghề, kết hợp phát triển du lịch, trên cơ sở bảo vệ môi trường; thực hiện di dời các cơ sở sản xuất gây ô nhiễm.

Bản đồ hiện trạng sử dụng đất tại 6 quận.

Phát triển kinh tế nông nghiệp với đặc trưng nông nghiệp đô thị, nông nghiệp ven đô, nông nghiệp công nghệ cao, thông minh. Duy trì và phát triển các sản phẩm đặc trưng: đào Nhật Tân, quất Tứ Liên, sen và các sản phẩm từ sen Hồ Tây, hoa Tây Tựu… Kết hợp hình thành các mô hình kết hợp với du lịch, tham quan, đào tạo…

Trong lĩnh vực văn hóa, đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa hóa, thể thao; cải tạo, tu bổ di tích lịch sử, văn hóa. Bảo tồn di sản trên cơ sở phát huy giá trị bằng công nghệ, để có thể khai thác một cách khoa học phục vụ phát triển kinh tê dịch vụ, du lịch.

Ưu tiên đầu tư các dự án hạ tầng kỹ thuật gắn với phát triển ngành công nghiệp văn hóa như: cơ sở hạ tầng cho không gian văn hóa, hạ tầng dịch vụ, du lịch, làng nghề truyền thống, các điểm đến vui chơi, thắng cảnh và các dự án ứng dụng khoa học, công nghệ thông tin cho phát triển văn hóa...

Cần khảo sát kỹ hiện trạng, đặc thù từng địa phương

Góp ý vào phương án phát triển 6 quận được đơn vị tư vấn báo cáo, lãnh đạo các sở, ngành, chuyên gia và 6 quận đều cho rằng, việc đánh giá hiện trạng nhiều lĩnh vực trên địa bàn các quận còn chung chung, về chỉ tiêu, định hướng phát triển cũng chưa cụ thể. Số liệu trong báo cáo chưa được cập nhật đến năm 2022 và những tháng đầu năm 2023.

Do đó, các sở ngành, lãnh đạo 6 quận đề nghị đơn vị tư vấn cập nhật số liệu mới, đồng thời khảo sát kỹ hiện trạng, nghiên cứu, bổ sung những nét đặc thù, thế mạnh, lợi thế phát triển của từng địa phương nhằm hoàn thiện phương án phát triển để tích hợp vào Quy hoạch Thủ đô.

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Minh Hải phát biểu kết luận hội thảo.

Kết luận hội thảo, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Minh Hải lưu ý các quận huyện, sở ngành, đơn vị tư vấn, đơn vị lập Quy hoạch Thủ đô cần tiếp tục bám sát khung định hướng Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Ban chấp hành Đảng bộ TP thông qua.

Khung định hướng này được xây dựng trên cơ sở các nghị quyết của TƯ liên quan đến Hà Nội và các chương trình công tác của TP theo tư tưởng chỉ đạo phát triển Thủ đô “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”; bảo đảm tuân thủ, bám sát các quy trình, nội dung, nguyên tắc theo Luật Quy hoạch.

Các đơn vị được yêu cầu thường xuyên cập nhật nội dung mới từ quy hoạch ngành, quy hoạch vùng, quy hoạch Quốc gia. Bởi Quy hoạch Thủ đô được lập khi mới chỉ có Quy hoạch tổng thể quốc gia và một số quy hoạch ngành khác được thông qua. Số liệu sử dụng bảo đảm đầy đủ, đồng bộ, có dẫn nguồn và cập nhật đến năm 2022.

“Đặc biệt, trong báo cáo của đơn vị tư vấn phải đề cập nguồn lực để thực hiện quy hoạch gồm: nhân lực, vật lực, tài lực, tài nguyên số, tài nguyên nhân văn, nguồn lực không gian (không gian ngầm, không gian xanh, không gian số, không gian văn hóa). Các quận, huyện căn cứ vào đó để cụ thể hóa các nguồn lực này” - Phó Chủ tịch UBND TP Hà Minh Hải yêu cầu.

Phó Chủ tịch UBND TP cũng đề nghị báo cáo cần có đánh giá về hạ tầng giao thông, quy hoạch mạng lưới đường sắt đô thị, môi trường... Nhất là đề xuất danh mục các dự án ưu tiên cần thực hiện, cụ thể là các trục không gian đặc sắc sông Hồng, sông Tô Lịch, không gian văn hóa hồ Tây. “Về giải pháp thực hiện cần đề xuất cơ chế thể thực hiện các phương án phát triển với tầm nhìn dài hạn, khát vọng mới, đột phá, đặc sắc” - Phó Chủ tịch UBND TP Hà Minh Hải nhấn mạnh.

Thùy Anh