Khám phá ba hội quán trăm tuổi có kiến trúc ấn tượng nhất TP HCM

1. Tọa lạc tại số 710 Nguyễn Trãi, quận 5, TP HCM, chùa Bà Thiên Hậu hay hội quán Tuệ Thành là địa điểm tâm linh nổi tiếng bậc nhất vùng đất Chợ Lớn xưa. Công trình do nhóm người Hoa gốc Quảng Đông di dân sang Việt Nam góp vốn và góp công xây dựng vào khoảng năm 1760.

Hội quán được xây theo kiểu kiến trúc đặc trưng cùa người Hoa với 4 dãy nhà liên kết nhau, giữa các dãy nhà này có một khoảng trống gọi là thiên tỉnh (giếng trời), giúp không gian chùa thoáng đãng. Không gian thờ tự ở nơi đây được chia thành tiền điện, trung điện và hậu điện

Vị thần được thờ chính ở nơi đây là Thiên Hậu Thánh Mẫu, một vị thần quan trọng trong tín ngưỡng của người Hoa. Theo thống kê, hội quán có trên 400 đồ cổ gồm tượng, bia đá, chuông, lư hương, hoành phi, câu đối… Tất cả những cổ vật này đều được chế tác rất công phu, tỉ m.

Một nét đặc sắc trong kiến trúc của chùa Bà Thiên Hậu - hội quán Tuệ Thành là các phù điêu bằng gốm được trang trí dày đặc từ trên nóc, mái, hiên chùa cho đến các bàn thờ, vách tường… Các sản phẩm này do 2 lò gốm Bửu Nguyên và Đồng Hòa ở Trung Quốc sản xuất vào năm 1908.

2. Tọa lạc tại số 676 đường Nguyễn Trãi, quận 5, TP HCM, hội quán Nghĩa An do cộng đồng người Hoa đến từ vùng Nghĩa An, Quảng Đông, lập vào thế kỷ 18 làm nơi hội họp, thờ cúng. Công trình được xây kiến cố từ năm 1819-1820 và kể từ đó đã được trùng tu nhiều lần.

Như phần lớn các công trình thờ tự của người Hoa, hội quán Nghĩa An có kiến trúc tổng thể hình chữ nhật với các dãy nhà khép kính vuông góc. Nhìn chung, kiến trúc và trang trí ở hội quán thể hiện rõ nét phong cách Triều Châu.

Ở giữa chính điện hội quán Nghĩa An có gian thờ Quan Thánh đế quân (Quan Công) trang trí bao lam lưỡng long tranh châu. Đứng hầu hai bên là tượng Quan Bình và Châu Xương. Do thờ Quan Công nên hội quán còn được gọi là miếu Quan Đế hay chùa Ông.

Trên phương diện mỹ thuật, hội quán Nghĩa An được coi là nơi hội tụ sự tinh hoa của nghệ thuật thư pháp, chạm đá, chạm gỗ, ghép mảnh sành sứ… ở Nam Bộ nửa cuối thế kỷ 19 – đầu thế kỷ 20.

3. Tọa lạc tại số 802 Nguyễn Trãi, quận 5, TP HCM, hội quán Hà Chương còn có tên là Hội quán Chương Châu, chùa Ông Hược hoặc chùa Bà Hà Chương là một trong những hội quán có kiến trúc độc đáo nhất vùng Chợ Lớn xưa.

Hội quán là nơi thờ Thiên Hậu Thánh Mẫu và các vị thần khác như Chúa Sanh nương nương, Phước Đức chính thần, Quan Công. Công trình được những người Hoa gốc phủ Chương Châu, tỉnh Phúc Kiến xây dựng từ đầu thế kỷ 18 trở về trước làm nơi hội họp, sinh hoạt tín ngưỡng.

Mặt bằng kiến trúc hội quán gồm 3 tòa nhà ba gian nằm ngang tạo thành tiền điện, chính điện và hậu điện. Hai bên các điện thờ này là hai dãy nhà nằm dọc gồm tả điện, hữu điện, khu văn phòng... tạo thành một công trình khép kín như hình chữ khẩu. Giữa các tòa nhà là sân hoặc hành lang.

Nét nổi bật nhất trong kiến trúc hội quán Hà Chương là hai cặp cột đá nguyên khối được chạm trổ hình rồng uốn dài quanh cột, được coi là những tác phẩm điêu khắc đá có một không hai của Việt Nam.

Mời quý độc giả xem video: Non nước hữu tình Chùa Tam Chúc | VTV24.

Quốc Lê