Khám phá Hà Nội bằng công nghệ số: Ra mắt bốn hành trình di sản sống động

Ngày 3/12, tại Đền Quán Thánh (phường Ba Đình), chương trình “Hành trình du lịch di sản Hà Nội” đã chính thức được giới thiệu tới công chúng.

Các đại biểu tham dự lễ giới thiệu chương trình “Hành trình du lịch di sản Hà Nội” tại Đền Quán Thánh, phường Ba Đình, Hà Nội.

Sự kiện nằm trong khuôn khổ dự án FEF-R Patrimoine, do Bộ Châu Âu và Ngoại giao Pháp tài trợ thông qua Đại sứ quán Pháp và Viện Pháp tại Việt Nam (IFV), phối hợp triển khai cùng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – Đại học Quốc gia Hà Nội (USSH – VNU), Viện Viễn Đông Bác Cổ Pháp (EFEO) và Tổ chức Đại học Pháp ngữ (AUF).

Hà Nội có lẽ là hiếm nơi mà các di tích cổ kính vẫn trầm mặc tồn tại giữa những khu dân cư đô thị hóa mạnh mẽ. Trong từng mái nhà, góc phố vẫn đan xen rõ rệt hơi thở của quá khứ và nhịp sống hiện đại.

Dù vậy, phần lớn những giá trị quý báu ấy lại ẩn mình khiêm nhường trong những con ngõ nhỏ, ít được biết đến và hầu như chưa từng được giới thiệu một cách toàn diện, bài bản.

Xuất phát từ thực tế đó, chương trình “Hành trình du lịch di sản Hà Nội” được xây dựng với định hướng mới: đưa công chúng tiếp cận di sản thông qua sự kết hợp giữa nghiên cứu học thuật và công nghệ số.

Các nghệ sĩ trình diễn tại buổi lễ giới thiệu.

Bốn hành trình khám phá được thiết kế như bốn trải nghiệm hoàn toàn mới, ứng dụng hệ thống bản đồ tương tác, ứng dụng H-Heritage và mã QR tại nhiều điểm di tích trong khu vực trung tâm.

Hành trình thứ nhất, “Thăng Long Tứ Trấn”, giới thiệu bốn ngôi đền trấn giữ bốn hướng Đông – Tây – Nam – Bắc của kinh thành xưa gồm Bạch Mã, Voi Phục, Quán Thánh và Kim Liên.

Hành trình thứ hai, các “Đền Thờ Mẫu”, kết nối tám đền, phủ thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh và các vị thần thuộc tín ngưỡng Tam Phủ – di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh.

Tuyến tham quan này giúp du khách tiếp cận thực hành tín ngưỡng mang đậm yếu tố nghi lễ, âm nhạc, vũ điệu và sự tôn vinh hình tượng người Mẹ.

Hành trình thứ ba, “Đình thờ Tổ nghề”, đưa người xem đến các đình thờ tổ nghề trong khu phố cổ, nơi lưu giữ dấu tích của những bậc nghệ nhân đã gây dựng truyền thống thủ công lâu đời của Thăng Long.

Cuối cùng, hành trình thứ tư - Chùa Hà Nội - giới thiệu các ngôi chùa tiêu biểu của Phật giáo Việt Nam. Tuyến này đi từ dấu tích chùa Báo Thiên đến các chùa Liên Trì, Hàm Long, Liên Phái…, tái hiện dòng chảy lịch sử và không gian tâm linh của Thăng Long qua các thời kỳ.

Đại sứ Pháp tại Việt Nam Olivier Brochet phát biểu tại buổi lễ.

“Tại sự kiện hôm nay, chúng ta không chỉ công bố các tuyến tham quan di sản mà còn khởi đầu cho một giai đoạn mới: xây dựng Hà Nội thành thành phố coi tri thức di sản là nguồn lực phát triển bền vững, là yếu tố tăng sức hấp dẫn văn hóa – du lịch và là công cụ giáo dục thế hệ trẻ”, Đại sứ Pháp tại Việt Nam Olivier Brochet phát biểu.

Ông khẳng định Pháp sẽ tiếp tục đồng hành cùng Việt Nam với tinh thần trách nhiệm và sự gắn bó như trước nay.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Thị Hiệp (Cơ quan hợp tác kỹ thuật quốc tế Pháp – Expertise France), đơn vị điều phối khoa học của dự án, nhóm thực hiện đã ứng dụng phương pháp kết hợp khảo sát thực địa, phân tích tư liệu, đào tạo và công nghệ bản đồ hóa.

Hơn 100 di tích cổ trên địa bàn Hà Nội đã được khảo sát; kho tư liệu lớn bằng tiếng Pháp, Hán Nôm và tiếng Việt được hệ thống hóa lại.

Tiến sĩ Nguyễn Thị Hiệp (Cơ quan hợp tác kỹ thuật quốc tế Pháp – Expertise France) trình bày nội dung của chương trình “Hành trình du lịch di sản Hà Nội”.

Nhờ đó, mỗi di tích được tái hiện sinh động qua hồ sơ hoàn chỉnh, được số hóa trên bản đồ điện tử và tích hợp vào ứng dụng H-Heritage. Chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh, du khách có thể trực tiếp tương tác với lịch sử.

Tiến sĩ Nguyễn Thị Hiệp cho biết các hành trình được thiết kế cho mọi nhóm công chúng: từ du khách, người yêu văn hóa đến sinh viên, nhà nghiên cứu. Một nền tảng nhưng đáp ứng nhiều nhu cầu, từ trải nghiệm du lịch đến học tập và nghiên cứu chuyên sâu.

Một điểm nhấn khác của dự án là hệ thống website và ứng dụng di động cung cấp đầy đủ thông tin về các tuyến di sản, hỗ trợ người dùng Việt Nam và quốc tế tiếp cận nhanh chóng, tiện lợi.

Đại sứ Pháp tại Việt Nam, ông Olivier Brochet, cùng các đại biểu dâng hương tại Đền Quán Thánh.

Các chuyên gia đánh giá đây là bước tiến quan trọng trong việc đưa tri thức di sản đến gần công chúng hơn, giúp hoạt động tham quan, học tập trở nên linh hoạt và giàu tính tương tác.

Đại sứ Olivier Brochet cho biết từng di tích trong bốn hành trình đều được nghiên cứu công phu: có mô tả khoa học, hình ảnh tư liệu xưa – nay, dẫn liệu lịch sử xác thực và dữ liệu từ kho tư liệu của EFEO.

Toàn bộ thông tin được tuyển chọn, xử lý, hệ thống hóa và số hóa dựa trên định vị địa lý, tạo thành mạng lưới dữ liệu tương tác liên thông, dễ dàng truy cập qua mã QR và ứng dụng H-Heritage.

Ông nhấn mạnh các hành trình này không chỉ là sản phẩm du lịch. Chúng còn là công cụ học tập cho học sinh – sinh viên, nguồn tư liệu truyền thông văn hóa cho hướng dẫn viên, bảo tàng, địa phương và đồng thời là mô hình phương pháp luận hữu ích đối với giới khoa học.

Những tuyến di sản này sẽ giúp công chúng nhìn Hà Nội bằng một góc độ mới – vừa là thủ đô nghìn năm lịch sử, vừa là đô thị luôn vận động, nơi truyền thống hòa quyện với nhịp sống hiện đại.

“Di sản văn hóa cho chúng ta biết chúng ta từng là ai; và cách chúng ta đối xử với di sản hôm nay nói lên khát vọng trở thành ai trong tương lai. Đây là hành trình hợp tác đẹp đẽ, nhiều triển vọng, thể hiện sự bền chặt và phong phú của tình hữu nghị Pháp – Việt”, Đại sứ Olivier Brochet chia sẻ.

Đại sứ Pháp tại Việt Nam, ông Olivier Brochet (thứ hai từ trái sang), cùng lãnh đạo phường Ba Đình trải nghiệm văn hóa thời bao cấp của Hà Nội.

Huy Anh