Khám phá mạng lưới thông tin bí mật của 'ông trùm' El Chapo
Không nhiều người biết rằng, năm 2009, Chapo Guzmán - trùm ma túy nổi tiếng thế giới, đã thuê một chuyên gia công nghệ thông tin xây dựng cho mình hệ thống gồm điện thoại di động và máy chủ tinh vi, tất cả đều được mã hóa một cách tài tình. Và các đặc vụ FBI như 'mò kim đáy bể' để làm rõ sự thật này.
Đó là một ngày thứ sáu của tháng 6-2009, người báo tin bước vào văn phòng Cục Điều tra liên bang (FBI) ở New York. Câu chuyện của anh ta làm xôn xao những căn phòng đông đúc của C-23 (Bộ phận phòng chống ma túy Mỹ Latinh). Thông tin được đưa ra, ông trùm ma túy Mexico Joaquin “El Chapo” Guzman rất khó nắm bắt bởi hắn có mạng điện thoại bí mật được mã hóa riêng.
Nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật
Trong hơn 30 năm, các điều tra viên ưu tú của C-23 đã săn lùng một số tên tội phạm buôn bán ma túy lớn nhất, trong đó có Chapo Guzmán. Mặc dù hắn ta không phải là người giàu có nhất, cũng không phải là kẻ buôn người tàn bạo nhất ở Mexico, nhưng xét về mức độ thì ông ta là người nổi tiếng nhất. “El Chapo” - bí danh nổi tiếng của nhân vật này đã trở nên quen thuộc trên toàn cầu, thậm chí sánh ngang với các ngôi sao điện ảnh và người của công chúng.
Trong gần 20 năm, Guzmán đứng đầu đường dây buôn bán ma túy lớn, dính líu đến một số vụ bê bối khét tiếng. Năm 1993, mọi người biết đến “ông trùm” khi hắn bị tống vào tù ở Mexico vì tội giết một Hồng y giáo chủ của La Mã. Vụ giết người giữa ban ngày tại sân bay Guadalajara đã cho thế giới thấy được mối đe dọa từ các băng đảng Mexico. 8 năm sau, cái tên Guzmán nổi lên lần nữa khi hắn vượt ngục, trốn ra ngoài trong một chiếc xe giặt là vì đã mua chuộc được những tay giám thị trại giam.
Kể từ đó, ông trùm thoắt ẩn thoắt hiện ở gần chục nơi nằm sâu trong dãy núi Sierra Madre, thuộc bang Sinaloa. Mặc dù sống như một kẻ ngoài vòng pháp luật, nhưng “El Chapo” được đối xử như ông hoàng, nhiều người kính sợ và không thể phủ nhận là một trong những người đàn ông quyền lực nhất ở Mexico. Ở nơi xa xôi hẻo lánh này, Guzman vẫn chỉ đạo hoạt động buôn bán ma túy đều đặn trên các xe rơ-mooc ở Nogales, máy bay ở Cartagena và tàu chở hàng ở Colón. Ở tuổi 52, Guzman đã đạt đến đỉnh cao của sự nghiệp. Hắn điều hành công việc kinh doanh một cách tự do, chiến đấu với các đối thủ của mình và chơi trò “mèo vờn chuột” với giới chức Mexico mà hắn không mua chuộc được.
Lộng hành từng ấy năm, sau nhiều thời gian nỗ lực điều tra, “ông trùm” vẫn nằm ngoài tầm với của nhà chức trách Mexico, kể cả với Mỹ.
Những người xông pha
Trong khi nhiều đồng nghiệp lắc đầu trước câu chuyện về hệ thống điện thoại di động riêng như thể tác phẩm khoa học viễn tưởng, thì đặc vụ Robert Potash đã xung phong tìm hiểu tin đồn. Potash mới chỉ gia nhập C-23 một năm trước đó và cũng háo hức muốn khẳng định mình bên cạnh các đồng nghiệp lớn tuổi hơn, kinh nghiệm dày dạn hơn.
Là tân binh nhưng Potash có lý lịch thật khác thường. Anh từng theo học tại học viện của FBI ở Quantico ngay trước sinh nhật lần thứ 37, một độ tuổi xưa nay hiếm. Trước đó, Potash làm một kỹ sư cơ khí, trải qua 15 năm được trả lương cao trong thiết kế robot và laser của công ty tư nhân. Nhưng mãi sau này, anh mới nhận ra điều thực sự muốn làm là mày mò, lăn lộn với các vụ án hình sự chứ không phải những vật dụng đắt tiền. Đặc vụ Robert Potash chưa từng tham gia phá án, nhưng thấy anh có khả năng về kỹ thuật, lãnh đạo C-23 đã mời anh ngồi dự cuộc thẩm vấn với người đưa tin. Anh tin rằng việc này cần điều tra thêm. Chủ đề phức tạp kiểu như giao thức thoại qua Internet không phải là điều mà cảnh sát ma túy cảm thấy hứng thú, nhưng Potash thì khác.
Tham gia cùng Robert Potash là Stephen Marston - một người New York và là một mẫu điều tra viên FBI điển hình. Anh có thân hình to lớn, vạm vỡ, cao gần gấp đôi Potash và có 8 năm kinh nghiệm. Trong thời gian ở đơn vị, anh có nhiều kinh nghiệm điều tra các vụ ma túy ở Colombia - nơi có những đối tượng chuyên cung cấp Cocaine cho những đầu nậu ma túy dọc biên giới Mexico như Guzmán. Mặc dù Marston không biết nhiều về công nghệ, bằng máy tính của anh từ năm 1993 cũng đã lỗi thời, nhưng đặc vụ này lại biết khá nhiều về điều tra các băng đảng ma túy. Và có điều gì đó trong báo cáo của người đưa tin đã lọt vào mắt anh. Marston cho rằng, câu chuyện của người đưa tin có thể có một vài chi tiết khó hiểu, nhưng về cơ bản thì nó có thể tin được.
Khi bị thẩm vấn, người đưa tin nói rằng, ngay trước khi kỹ thuật viên trẻ Christian đến làm việc cho Guzmán, anh ta đã xây dựng phiên bản đầu tiên cho một nhóm buôn người khác. Đó chính là gia tộc Cifuentes - một trong những tổ chức buôn lậu thành công nhất Colombia. Được gọi là “gia tộc vô hình” vì không thông tin nào lọt ra ngoài, Cifuentes có trụ sở tại Medellín. Gia đình tội phạm này có một lịch sử làm ăn lâu dài với Guzman, nhiều năm cấp ma túy cho “ông trùm” bằng đủ hình thức vận chuyển, từ máy bay King Commander cho đến tàu giả dạng tàu săn cá ngừ. Marston suy luận rằng, nếu nhà Cifuentes có được một công nghệ mới, họ có thể sẽ chuyển nó cho người bạn lâu năm và đồng minh của họ thông qua “cha đẻ” của công nghệ này.
Vẫn tỉ mỉ như mọi khi, Marston không định báo cáo cấp trên mà không tìm hiểu trước. Trong hàng ngũ FBI, người được việc là làm nhiều hơn hứa. Khi anh và Potash bắt đầu vụ án, Marston quyết định rằng cần bằng chứng thực sự cho thấy hệ thống liên lạc bí mật không phải là một giấc mơ viển vông. Sau khi vắt kiệt những thông tin được coi là đáng giá, Marston và Potash chia sẻ với các chuyên gia nằm vùng. Đó là nhóm Tùy viên pháp lý của FBI và Cục phòng chống ma túy ở Bogotá. Nhóm ở Bogota gọi điện tới Đại sứ quán và thật ngạc nhiên, khi nhắc đến tên Christian, mọi người dường như đều biết là ai. Đó là một kỹ thuật viên trẻ có tên đầy đủ là Christian Rodriguez. Anh ta từng bỏ ngang đại học để về điều hành một doanh nghiệp nhỏ ở Medellín chuyên sửa chữa máy tính và an ninh mạng. Mặc dù không có nhiều bằng chứng chắc chắn, các đặc vụ ở Bogotá tin chắc rằng đó là người họ cần tìm.
Giăng bẫy
Tháng 2-2019, Rodriguez (32 tuổi) đang sống ở Mỹ đã ra tòa làm nhân chứng chống lại khách hàng cũ của mình là ông trùm Guzman. Rodriguez kể, lần đầu tiên anh ta gặp Guzman là năm 2008, tại vùng núi nơi thủ lĩnh của băng đảng Sinaloa đang lẩn trốn. Công việc của Rodriguez ban đầu liên quan đến việc tạo ra một đường dây điện thoại riêng trong băng đảng, cho phép các cuộc trò chuyện của họ được mã hóa hoặc không thể bị chính quyền xâm nhập. Sau một thời gian, Guzman yêu cầu cài đặt phần mềm gián điệp để theo dõi hoạt động của một số thiết bị nhất định. Kết quả là Rodriguez đã cài đặt một chương trình có tên FlexiSPY, nó cho phép ông trùm truy cập tin nhắn văn bản, email, cuộc gọi điện và vị trí GPS của chiếc điện thoại đã cài đặt nó. Tổng cộng, Guzman đã theo dõi 50 chiếc điện thoại, thậm chí vừa trò chuyện trên điện thoại với ai đó, hắn ta có thể biết họ nói gì về mình sau khi gác máy. “Nó giống như một món đồ chơi, ông ấy rất thích nó” - Rodriguez nói.
Mặc dù vậy, Guzman không biết rằng Rodriguez lại đồng ý hợp tác với Chính phủ Mỹ. Năm 2010, FBI đã đóng giả khách hàng dụ Rodriguez đến New York với chiêu bài mua các dịch vụ liên lạc được mã hóa của anh ta để trốn tránh cơ quan thực thi pháp luật. Bị cài bẫy, Rodriguez đồng ý làm việc với FBI. Kết quả là FBI đã có thể theo dõi nơi mà chính họ từng thừa nhận là không thể theo dõi nếu không có “quyền truy cập nội bộ”. Sau khi Rodriguez cho FBI quyền truy cập, họ có thể nghe lén các cuộc trò chuyện của thủ lĩnh băng đảng với tay chân, đối tác, vợ hay thậm chí cả những cô tình nhân bé nhỏ. Guzman cuối cùng bị bắt sau một cuộc đấu súng với Hải quân Mexico vào ngày 8-1-2016. “Ông trùm” đã bị dẫn độ về Mỹ vào ngày 19-1-2017 để đối mặt với các cáo buộc hình sự liên quan đến hành vi phạm tội của băng Sinaloa. Tháng 7-2019, tòa án ở Brooklyn, New York, kết án trùm ma túy Mexico Joaquin “El Chapo” Guzman chung thân, cộng thêm 30 năm tù vì tàng trữ vũ khí trái phép và phải nộp phạt 12,6 tỷ USD.
Thông tin duy nhất mà người đưa tin nói với FBI là về một kỹ thuật viên trẻ đã thiết kế cho “ông trùm” El Chapo đường dây liên lạc riêng. Anh có cái tên Christian và đến từ Medellín, Colombia. Ở thời kỳ đầu của điện thoại Internet, câu chuyện một tin tặc 20 tuổi nhưng đã có được sự tin tưởng của kẻ bị truy nã gắt gao nhất thế giới để cung cấp mạng liên lạc riêng nghe khá xa vời nhưng cũng thật hấp dẫn.