Khám phá nét truyền thống của người Séc với cá chép vào dịp Giáng sinh
Từ đầu tháng 12 hằng năm ở các nước châu Âu nói chung, và ở khắp mọi nơi tại CH Séc nói riêng, đã nhộn nhịp không khí chào đón Giáng sinh (người Séc gọi là lễ Vánoce).
Theo ghi nhận của phóng viên TTXVN tại Praha, cây thông cao hơn 22m đã được trang hoàng đèn màu lộng lẫy tại Staroměstské náměstí, quảng trường trung tâm phố cổ Praha (người Việt gọi là Quảng trường Con Gà), đèn hoa lung linh sắc màu ở khắp các hội chợ Giáng sinh trên đường phố.
Đối với người dân Séc, cá chép tượng trưng cho sự may mắn và là món ăn không thể thiếu trong dịp Giáng sinh. Truyền thống nuôi cá chép phục vụ Giáng sinh đã phổ biến ở Séc từ thế kỷ 14, với giống cá bản địa vùng Trung Âu. Từ trung tuần tháng 12, ngư dân ở quốc gia Đông Âu này đã nhộn nhịp bắt đầu hoạt động truyền thống đánh bắt cá chép phục vụ dịp lễ Giáng sinh. Cá sau khi đánh bắt sẽ được phân loại, những cá nhỏ được thả trở lại ao hồ, những con đủ tiêu chuẩn cân nặng sẽ được phân phối tiêu thụ khắp nơi trên cả nước.
Ngày đánh bắt cá chép đã trở thành ngày hội truyền thống từ nhiều đời nay ở những vùng nuôi cá nước ngọt nổi tiếng cung cấp cho toàn Séc như Třeboň, Plzeňsky… Tại vùng hồ Drahotínský rybnik ở Plzeň cũng diễn ra ngày hội với ý nghĩa như thế. Từ sáng sớm, người dân địa phương và các vùng lân cận đã đến chứng kiến cảnh đánh bắt cá nhộn nhịp và sau đó mua cá chép tươi tại chỗ. Người Séc thường mua cá về nuôi một vài ngày trước khi chế biến món ăn và tặng cá làm quà cho người thân.
Ông Richard Havelka, Tổng Giám đốc Công ty Lâm thủy sản quản lý hệ thống hồ Drahotínský rybnik cho biết, hồ cá này có diện tích gần 10 hecta, được sử dụng để nuôi cá từ rất lâu đời từ thế kỷ 16. Hằng năm, vào dịp Giáng sinh sẽ thu hoạch cá chép để phục vụ cho người dân khu vực này. Mặc dù năm nay, vụ cá sản lượng không cao, nhưng dù trời lạnh từ sáng sớm vẫn có rất đông người dân đến mua cá.
Đã từ nhiều đời nay, người dân Séc coi cá chép là món ăn không thể thiếu vào dịp Giáng sinh, với những món truyền thống như súp cá, cá tẩm bột rán, cá chiên giòn hoặc trộn salat rau và khoai tây...
Giống cá bản địa Trung Âu rất dễ sinh sôi, sống khỏe, thích nghi tốt tại nhiều môi trường khác nhau nên được coi là biểu tượng của sự thịnh vượng và may mắn. Người dân Séc còn truyền tụng với nhau rằng việc giữ vảy cá chép trong ví sẽ mang đến nhiều may mắn. Một số ý kiến cho rằng, trong dịp Giáng sinh và Năm mới ở Séc, do tín ngưỡng nên người dân không ăn thịt, và cá chép là lựa chọn sáng suốt để thay thế, với các lý do: dễ mua, nhiều dinh dưỡng, chế biến các món ngon.
Ngày nay, dù truyền thống hay hiện đại, đối với người dân Séc, nhìn thấy bày bán cá chép là thấy Giáng sinh và Năm mới đang đến gần. Còn đối với du khách vào dịp này, nếu đến thăm những thành phố cổ kính, ở thủ đô Praha hay những vùng miền thơ mộng khác của Séc, sẽ được thấy cảnh bày bán cá chép khắp nơi, cùng nếm những món ăn rất đặc trưng từ cá chép. Du khách cũng có cơ hội được chứng kiến cảnh kéo lưới nhộn nhịp trên các ao, hồ nuôi cá chép.
Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp Séc, mỗi năm có khoảng 17.000 tấn cá chép được đánh bắt ở nước này. Khoảng 75% sản lượng cá được xuất khẩu sang một số nước châu Âu, 25% phục vụ thị trường nội địa chủ yếu trước Giáng sinh và Năm mới.
Qua nhiều năm, dù có thăng trầm nhưng nghề nuôi cá chép vẫn phát triển ở Séc. Đến nay, lĩnh vực này không chỉ đóng góp đáng kể về kinh tế, tạo ra số lượng lớn công ăn việc làm, mà còn có giá trị lịch sử.