Khám phá 'Nghệ thuật minh họa áo mũ thời Nguyễn đầu thế kỷ XX'

Trong suốt ngàn năm áo mũ Việt Nam, triều Nguyễn đã ghi dấu vào nền “văn hóa may mặc” một kho tàng trang phục độc đáo, có giá trị mỹ thuật lẫn giá trị lịch sử sâu sắc. Để phản ánh nền văn hóa áo mũ xa xưa này, nhiều tài liệu, ảnh chụp, tranh vẽ đã được thực hiện. Và trong số đó, bộ tranh “Đại Lễ phục triều đình An Nam” (tên tiếng Pháp: "Grande Tenue de la Cour d’Annam") của họa sĩ Nguyễn Văn Nhân được đánh giá như một tài liệu quan trọng về cả mặt lịch sử lẫn nghệ thuật.

Ấn phẩm Nghệ thuật minh họa áo mũ thời Nguyễn đầu thế kỷ XX giống như một sự tôn vinh tài năng vẽ tranh điêu luyện của họa sĩ Nguyễn Văn Nhân; củng cố và đánh giá những giá trị nghệ thuật của bộ tranh khi soi chiếu đến trang phục triều Nguyễn, đồng thời đề cao những đóng góp của họa sĩ cho nền mỹ thuật nước nhà.

Ấn phẩm "Nghệ thuật minh họa áo mũ thời Nguyễn đầu thế kỷ XX" giống như một sự tôn vinh của hậu thế vì những đóng góp vô cùng ý nghĩa cho nghệ thuật minh họa Việt Nam nói chung và mỹ thuật Huế nói riêng của họa sĩ Nguyễn Văn Nhân

Bộ tranh “Đại Lễ phục triều đình An Nam” do họa sĩ Nguyễn Văn Nhân vẽ vào tháng 12 năm 1902, dưới triều vua Thành Thái, gồm 54 bức vẽ minh họa bằng màu nước trên giấy khổ 23,1 x 31,8cm đóng thành một cuốn album, hiện đang thuộc quyền sở hữu của National Gallery Singapore. Sau hơn 120 năm ra đời và lưu lạc, bộ tranh quý minh họa trang phục cung đình Huế đầu thế kỷ XX cũng đã được in ấn đẹp mắt và trang trọng theo đúng nguyên bản từ ảnh chụp kỹ thuật số sắc nét của National Gallery Singapore, trong công trình nghiên cứu của tác giả Trần Minh Nhựt.

Kết quả nghiên cứu được chỉ ra trong phần nội dung của quyển sách với kết cấu 5 chương. Đặc biệt, tác giả đã dành một phần chia sẻ hành trình đi tìm lời giải về thân thế của họa sĩ Nguyễn Văn Nhân; đồng thời tái hiện thành công hoàn cảnh ra đời bộ tranh, hành trình lưu lạc, quá trình tiếp cận bộ tranh quý giá “Đại Lễ phục triều đình An Nam” hiện đang được lưu giữ ở Singapore.

Theo tác giả Trần Minh Nhựt, bộ tranh mang ba giá trị lớn: Giá trị mỹ thuật: tranh minh họa đã tạo ra một hệ thống tham chiếu các yếu tố mỹ thuật của trang phục thời Nguyễn, gồm những ý nghĩa tâm linh, đồ án hoa văn trang trí, màu sắc và bố cục; Giá trị lịch sử: việc tái hiện lịch sử trên tranh vẽ có tác dụng phô bày những thứ đẹp đẽ nhất của triều Nguyễn như nghệ thuật tạo tác áo mũ, nghệ thuật thêu thùa, nghệ thuật thư họa, hay các nghi lễ trong hoàng cung; Giá trị văn hóa - xã hội: tác phẩm phản ánh văn hóa mặc và một số khía cạnh phổ quát về triều đình Huế, hay một xã hội An Nam trong thời kỳ đầu tiếp cận nghệ thuật phương Tây.

Cuốn sách phù hợp với mọi đối tượng độc giả quan tâm đến văn hóa, lịch sử, nghệ thuật nước Việt...

QUỲNH YÊN