Khám sức khỏe bán khỏa thân gây xấu hổ trong các trường học Nhật Bản

Nhiều học sinh, phụ huynh Nhật Bản không thoải mái với việc kiểm tra sức khỏe ở trường. Ảnh: Chunichi Shimbun.

Vì không có quy định thống nhất trong vấn đề kiểm tra sức khỏe học sinh ở Nhật Bản, các trường học xử lý theo những cách khác nhau. Một số nơi yêu cầu học sinh chỉ mặc đồ lót, trong khi những nơi khác không bắt buộc cởi quần áo khi kiểm tra sức khỏe định kỳ, theo Mainichi Shimbun.

Hitomi Kanai (48 tuổi), sống ở Nagaokakyo, tỉnh Kyoto, cho biết: "Cảm nhận của mỗi người có thể khác nhau, nhưng việc bắt trẻ em cởi quần áo gần như là sai trái".

Ở Nagaokakyo, cả học sinh nam và nữ của tất cả 14 trường tiểu học và trung học cơ sở đều được kiểm tra sức khỏe cho năm học 2022 trong tình trạng bán khỏa thân.

Nhóm phụ huynh phản đối điều này đã thành lập một hiệp hội vào tháng 10 để yêu cầu trường có hình thức kiểm tra khác. Nhóm đã khởi xướng cuộc vận động chữ ký để thúc giục chính quyền thành phố và hội đồng giáo dục cho phép trẻ em mặc quần áo trong các đợt kiểm tra sức khỏe định kỳ.

Khi Kanai, người đứng đầu hiệp hội, hỏi con gái đang học trung học về các bài kiểm tra sức khỏe ở trường, cô bé trả lời: "Trong thâm tâm, con ghét điều đó, nhưng con nghĩ mình không nên nói ra với bất kỳ ai".

Một phụ huynh khác kể với Kanai: "Con tôi không muốn đến trường vào những ngày có lịch kiểm tra sức khỏe".

Lo ngại

Điều khiến các bậc cha mẹ càng thêm lo lắng là vụ bắt giữ một bác sĩ ở thành phố Okayama vào tháng 7 vì nghi ngờ quay lén các nữ sinh mặc đồ lót trong quá trình kiểm tra sức khỏe tại một trường trung học cơ sở. Người đàn ông 47 tuổi này cũng bị truy tố vì quay lén các nữ sinh để ngực trần trong một buổi kiểm tra sức khỏe ở trường tiểu học.

Khi nghe về những trường hợp này trên bản tin, Kanai đã nghĩ: "Đây có thể chỉ là phần nổi của tảng băng chìm".

Trong khi đó, các trường học có lập trường riêng về vấn đề này.

Theo Ủy ban Giáo dục thành phố Nagaokakyo, một hiệp hội bác sĩ địa phương đã nói rằng việc khám sức khỏe bán khỏa thân là cần thiết "để phát hiện sớm chứng vẹo cột sống và các rối loạn khác".

Kiểm tra sức khỏe bán khỏa thân gây lo ngại xâm phạm quyền riêng tư của trẻ. Ảnh: AFP.

Trong khi một số trường học đã áp dụng các biện pháp như dựng màn chắn để ngăn học sinh khỏa thân bị bạn bè nhìn thấy hoặc cho phép các em che người bằng khăn tắm, hội đồng giáo dục tin rằng việc khám ngực trần là không thể tránh khỏi.

Nhưng có những trường không yêu cầu học sinh phải kiểm tra bán khỏa thân.

Năm 2018, Hiệp hội Y khoa Kyoto đã khảo sát các trường tiểu học và trung học cơ sở công lập trên toàn tỉnh, ngoại trừ thành phố Kyoto. Kết quả cho thấy, trong số 259 trường trả lời khảo sát, 71% trường tiểu học yêu cầu học sinh bán khỏa thân để kiểm tra, trong khi chỉ có 32% trường trung học cơ sở làm như vậy.

Kanai nói: "Nếu về mặt kỹ thuật, học sinh có thể được kiểm tra khi vẫn mặc quần áo, thì các bước này nên được áp dụng ở nhiều trường học hơn để giảm số lượng trẻ em có khoảng thời gian tồi tệ".

Aiko Takata (34 tuổi), cư dân tỉnh Chiba, đã đưa ra một bản kiến nghị trực tuyến vào năm 2020 kêu gọi Bộ giáo dục cho phép học sinh mặc quần áo khi kiểm tra sức khỏe. Chỉ trong khoảng nửa năm sau khi bắt đầu chiến dịch, hơn 20.000 chữ ký đã được thu thập.

Bản thân Takata từng bị sốc khi một bác sĩ nam buộc cô phải bán khỏa thân trong các cuộc kiểm tra sức khỏe ở trường trung học cơ sở và trung học phổ thông. Khi cô nói chuyện với y tá của trường về điều đó, người này nói với cô: "Các bác sĩ không nhìn em với ánh mắt tục tĩu. Em mới là người sai khi nghi ngờ như vậy".

Thay đổi

Hồi tháng 3, chính quyền Tokyo đã thông qua một bản kiến nghị kêu gọi thông báo cho học sinh về quyền từ chối kiểm tra bán khỏa thân. Hội đồng Giáo dục Tokyo cũng cho biết phụ huynh, học sinh có thể hỏi ý kiến y tá trường học nếu cảm thấy lo lắng về các đợt khám sức khỏe.

"Tôi nghĩ mình không phải là người duy nhất gặp khó khăn", Takata nói với Mainichi Shimbun, đồng thời cho biết cô sẽ tiếp tục chiến dịch của mình cùng các phụ huynh khác.

Tháng 3/2021, Bộ giáo dục Nhật Bản yêu cầu các hội đồng giáo dục cấp tỉnh giải thích việc kiểm tra sức khỏe bán khỏa thân. Bộ cũng kêu gọi các trường sử dụng bản tin để học sinh và phụ huynh hiểu về cách tiến hành kiểm tra sức khỏe và chú ý đến quyền riêng tư của trẻ em nhiều nhất có thể.

Các trường được yêu cầu phải thông báo chi tiết về các bước kiểm tra sức khỏe cho học sinh, phụ huynh. Ảnh: Kyodo News.

Tuy nhiên, vì không có quy định thống nhất, một quan chức của bộ cho biết: "Thật khó để chúng tôi đưa ra hướng dẫn vì các bác sĩ của trường có nhiều cách khác nhau để làm điều đó. Điều cần thiết là phải giải thích trước cho phụ huynh".

Tatsuya Mima, bác sĩ tại Đại học Ritsumeikan, nói: "Nếu chứng vẹo cột sống và các rối loạn khác bị bỏ qua trong quá trình kiểm tra, bác sĩ của trường có thể phải chịu trách nhiệm dân sự. Nhưng việc nhiều người đặt câu hỏi về vấn đề này là bằng chứng cho thấy nhận thức về quyền con người đang tăng lên và việc kiểm tra nhạy cảm trên cơ thể của trẻ em có thể không còn phù hợp. Đặc điểm cơ thể của học sinh và thông tin về bệnh tật của các em có thể cũng dẫn đến bắt nạt".

Bác sĩ nói thêm rằng các trường học nên thông báo cho trẻ em và phụ huynh rằng việc kiểm tra ở trường là không bắt buộc và các em có thể được bác sĩ chăm sóc chính kiểm tra. "Trong tương lai, hệ thống nên được thay đổi để cho phép học sinh tự chủ trong kiểm tra sức khỏe", ông nói.

Lê Vy