Khẩn trương có cơ chế diệt tận gốc hàng giả

Theo đại biểu này, hầu hết người tiêu dùng khó phân biệt hàng thật, hàng giả bằng mắt thường, trong khi thuốc và thực phẩm giả ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng Nhân dân. Đại biểu này đặt vấn đề, nếu sản phẩm này là giả thì cơ quan nào chịu trách nhiệm chính và cho rằng cơ chế phối hợp hiện nay còn lỏng lẻo, thanh, kiểm tra, giám sát chưa chặt, mức xử phạt chưa đủ răn đe.

Trước nhận định này, lãnh đạo Ủy ban Văn hóa - Xã hội đồng tình, đánh giá quy định quản lý trong lĩnh vực còn bất cập, thiếu hiệu quả. Thực tế khi người dân phát hiện sản phẩm nghi giả như hộp sữa có tem, mã vạch sai thì không biết báo cho ai, cơ quan nào xử lý, xử lý bằng cách nào.

Ngay tại cuộc làm việc, lãnh đạo Bộ Công Thương xác nhận, để chứng minh được “hộp sữa non” mà đại biểu mang đến là hàng giả, thì phải có cơ quan chức năng kiểm tra. Cục Quản lý thị trường phải có một quy trình để kiểm tra thì mới có thể khẳng định được đây là hàng giả, mới có thể xử lý được.

“Đây là một quy trình trong quy định xử lý. Chúng tôi đang cố gắng rà soát, sửa đổi để với các sản phẩm đặc biệt liên quan đến thuốc giả, thực phẩm giả sẽ có những quy trình chặt chẽ và nhanh để sớm xử lý”, đại diện Bộ Công Thương nói thêm chế tài với hàng giả, thuốc giả chưa đủ sức răn đe, cần sửa đổi, bổ sung cho phù hợp thực tế.

Có ý kiến về vấn đề này, lãnh đạo Bộ Y tế đánh giá Luật An toàn thực phẩm 2010 và Nghị định 15/2018/NĐ-CP không còn phù hợp với tình hình hiện nay, khi hàng giả, thực phẩm giả, thuốc giả ngày càng phức tạp. Nguyên nhân là quy định pháp luật còn thiếu đồng bộ, nhất là trong kiểm soát chất lượng thực phẩm chức năng. Hệ thống cơ sở dữ liệu quản lý sản xuất thực phẩm còn thiếu, quy định về quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân tự công bố sản phẩm chưa chặt chẽ. “Mọi kẽ hở pháp lý đều có thể bị lợi dụng nếu doanh nghiệp thiếu đạo đức kinh doanh”, lãnh đạo Bộ Y tế nhấn mạnh.

Được biết, hiện Bộ Y tế đã tổng kết 15 năm thi hành Luật An toàn thực phẩm, đang hoàn thiện hồ sơ để trình Chính phủ, dự kiến trình Quốc hội sửa đổi vào năm 2026. Riêng Nghị định 15 sẽ được sửa đổi sớm để trình Chính phủ ban hành. Cơ chế phối hợp sẽ được quy định rõ hơn trong quá trình sửa đổi Luật An toàn thực phẩm và Nghị định 15. Việc phân định thẩm quyền quản lý cho chính quyền địa phương sẽ theo nguyên tắc chung, giao UBND cấp tỉnh quyết định.

Tuy nhiên, hàng giả nói chung, đặc biệt là thuốc giả và thực phẩm giả nói riêng có lợi nhuận rất lớn, nên để diệt trừ tận gốc, theo nhiều ý kiến, là cần phải có cơ chế phát hiện nhanh, huy động sự vào cuộc phát hiện tố cáo của người dân, đồng thời xét nghiệm xử lý nhanh, có chế tài nghiêm khắc. Chỉ khi đó, các đối tượng làm hàng giả mới không còn đất sống.

Bùi Chánh Yên