Khẩn trương tháo gỡ vướng mắc, giải ngân vốn hỗ trợ giảm nghèo

Nhiều hộ nghèo xã Noong Luống không thể đầu tư chuồng trại, thiếu kiến thức nuôi hươu sinh sản nên khó triển khai hỗ trợ.

Ông Trần Thế Hoàn, Chủ tịch UBND xã Noong Luống cho biết: Hiện nay xã Noong Luống còn tồn đọng hơn 1 tỷ đồng nguồn vốn thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững từ các năm trước chuyển nguồn sang (năm 2025 chưa phân bổ vốn). Nguyên nhân dẫn đến tồn đọng vốn kéo dài là trong quá trình thực hiện các dự án đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo; hỗ trợ phát triển sản xuất, cải thiện dinh dưỡng rất khó hỗ trợ con giống. Qua tìm hiểu và khảo sát thực tế trên địa bàn tỉnh và một số tỉnh lân cận như: Lai Châu, Sơn La, Hòa Bình vẫn chưa có đơn vị cung ứng con giống đáp ứng quy định của Luật Chăn nuôi năm 2018.

Tại văn bản số 2196/SNN-CNTYTS ngày 19/9/2023 của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc hướng dẫn một số nội dung liên quan đến sản xuất, mua bán con giống vật nuôi và văn bản số 69/SNN-CPPTNT&KTTT triển khai hoạt động hỗ trợ phát triển sản xuất thuộc các chương trình mục tiêu quốc gia trên địa bàn tỉnh năm 2024 yêu cầu các dự án thực hiện hỗ trợ sản xuất phải theo quy định của Luật Chăn nuôi năm 2018. Tổ chức, cá nhân sản xuất con giống vật nuôi phải đáp ứng các điều kiện tại Điều 55, quy định về chăn nuôi trang trại; áp dụng hệ thống quản lý chất lượng phù hợp và công bố tiêu chuẩn áp dụng đối với giống vật nuôi; cơ sở nuôi giữ giống gốc, cơ sở đào tạo dòng, giống vật nuôi phải có nhân viên kỹ thuật có trình độ đại học trở lên ngành chăn nuôi, thú y, sinh học; cơ sở nuôi đàn giống cấp với bố mẹ đối với lợn, gia cầm, đối với đàn nhân giống... Ngoài ra, phải có hồ sơ giống ghi tên giống, cấp giống xuất xứ, số lượng, chỉ tiêu kinh tế - kỹ thuật theo khoản 2, Điều 22 Luật Chăn nuôi.

Đối với xã Noong Luống, đa số hộ nghèo, cận nghèo mong muốn được hỗ trợ con giống như: Trâu, bò sinh sản để phát triển triển kinh tế hộ gia đình. Khoản 4, Điều 20 Nghị định 38/2023/NĐ-CP của Chính phủ quy định: Ưu tiên sử dụng giống cây trồng, vật nuôi và những hàng hóa, dịch vụ khác do người dân trực tiếp sản xuất tại địa bàn triển khai dự án. Đơn giá thu mua sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ tính theo giá thị trường trên địa bàn cùng thời điểm, được UBND cấp xã xác nhận tại giấy biên nhận mua bán với người dân thì mỗi năm từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, xã Noong Luống sẽ hỗ trợ hơn 50 hộ nghèo, cận nghèo có điều kiện tiếp cận nguồn vốn, phát triển kinh tế gia đình. Tuy nhiên, theo chia sẻ của Chủ tịch UBND xã Noong Luống, những năm qua xã chưa thể giải ngân nguồn vốn giảm nghèo bởi vướng mắc từ văn bản hướng dẫn, tìm đơn vị cung ứng con giống đúng theo quy định Luật Chăn nuôi năm 2018. Điều này dẫn đến nguồn vốn từ các năm tồn đọng, gây lãng phí đầu tư.

Cán bộ Phòng NN&PTNT huyện Điện Biên kiểm tra dự án trồng cây ăn quả tại xã Hẹ Muông.

Giải ngân chậm dẫn đến vốn tồn đọng từ năm này qua năm khác đang là tình trạng chung của các xã trên địa bàn huyện Điện Biên, đặc biệt là nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững. Ông Lê Duy Hưng, Chủ tịch UBND xã Noong Hẹt cho biết: Hiện nay, trên địa bàn xã có nguồn vốn "đóng băng" 839 triệu đồng từ Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững (trong đó chưa có nguồn vốn phân bổ năm 2025). Trong dự án 2 và dự án 7 về: Đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo; truyền thông và giảm nghèo về thông tin, xã đang thực hiện thì nguồn vốn hỗ trợ sản xuất chiếm 95%. Trong quá trình thực hiện, xã đã tăng cường công tác tuyên truyền đến người dân về các chính sách hỗ trợ. Tuy nhiên, nguyện vọng của các đối tượng thụ hưởng trên địa bàn xã mong muốn được hỗ trợ con giống như trâu, bò sinh sản. Lý giải việc người dân không chọn hỗ trợ cây giống mà chọn con giống, theo ông Hưng, do diện tích đất sản xuất của xã hạn hẹp, không phù hợp phát triển trồng cây ăn quả, hay cây dược liệu. Mặt khác, hộ nghèo và cận nghèo không có vốn đầu tư chuồng trại và kiến thức chăm sóc nuôi hươu sinh sản, nên bà con mong muốn hỗ trợ trâu, bò sinh sản vừa dễ nuôi và đầu tư ít.

Để tháo gỡ vướng mắc, khó khăn trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững, huyện Điện Biên đã báo cáo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Trả lời của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khẳng định, việc hỗ trợ phát triển sản xuất thuộc các chương trình mục tiêu quốc gia ưu tiên sử dụng các loại giống cây trồng, vật nuôi do người dân trực tiếp sản xuất tại địa bàn nhằm tận dụng hiệu quả nguồn tài nguyên, nguyên liệu sẵn có, đồng thời đem lại hiệu quả trong phát triển sản xuất. Tuy nhiên việc sử dụng các nguồn gốc giống vẫn phải tuân thủ các quy định về sản xuất và kinh doanh giống. Phạm vi điều chỉnh của Thông tư số 04/2022/TT-BNNPTNT là hướng dẫn thực hiện nội dung hỗ trợ phát triển sản xuất trong lĩnh vực nông nghiệp quy định tại tiểu dự án 1 dự án 3 của Quyết định số 90/QĐ-TTg ngày 18/01/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt của Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, nên việc cấp con giống vật nuôi phải tuân thủ quy định của Luật Chăn nuôi và các văn bản hướng dẫn có liên quan.

Qua khảo sát thực tế, đa số người dân huyện Điện Biên mong muốn được hỗ trợ trâu, bò sinh sản.

Thời gian thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025 không còn nhiều nên cần tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ giải ngân kế hoạch vốn đã bố trí. Không có giải pháp cụ thể, nguồn vốn hỗ trợ tiếp tục tồn đọng, gây lãng phí đầu tư.

Quang Hùng