Khẳng định mục tiêu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao
Bám sát mục tiêu đề ra tại Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ TPHCM lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025, lĩnh vực giáo dục và đào tạo (GD-ĐT) của thành phố đã tiên phong thực hiện nhiều chương trình, đạt kết quả nổi bật. Qua đó, mạng lưới trường lớp được mở rộng, chất lượng giáo dục toàn diện được nâng lên, chuyển đổi số được thúc đẩy. GD-ĐT tiếp tục khẳng định vai trò cốt lõi trong phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho TPHCM.
Phát huy thế mạnh chuyển đổi số trường học
Một trong những dấu ấn nổi bật của ngành GD-ĐT TPHCM là ban hành và triển khai hiệu quả Bộ tiêu chuẩn công nhận trường học số. Triển khai từ năm học 2024-2025, bộ tiêu chuẩn này không chỉ là công cụ đánh giá, công nhận các cơ sở giáo dục đạt chuẩn trường học số, mà còn là tiền đề quan trọng định hướng các giải pháp sáng tạo, đổi mới trong thúc đẩy chuyển đổi số toàn ngành.

Học sinh Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa học tập trong thư viện thông minh. Ảnh: HOÀNG HÙNG
Bộ tiêu chuẩn gồm sáu nhóm: thể chế số, cơ sở vật chất và hạ tầng số, dữ liệu số, nhân lực số, quản trị và điều hành số, giáo dục số. Trong đó, tiêu chuẩn về cơ sở vật chất và hạ tầng số được tập trung đầu tư, thông qua việc xây dựng phòng học thông minh, hệ thống quản lý dữ liệu bài giảng số, trang thiết bị hỗ trợ dạy học trực tuyến… Trên cơ sở bộ tiêu chuẩn này, cuối tháng 4-2025, UBND TPHCM đã công nhận 100 trường học đạt chuẩn trường học số đầu tiên, trong đó cấp THCS dẫn đầu với 38 trường, tiểu học có 35 trường và THPT có 25 trường.
Từ điều kiện thuận lợi đó, các trường học trên địa bàn TPHCM tiếp tục phát triển phòng học kỹ năng công dân số và phòng học STEM tích hợp trí tuệ nhân tạo. Hiệu trưởng Trường Tiểu học Nguyễn Huệ (phường Bến Thành) Bùi Thị Thanh cho biết, việc tích hợp hoạt động giáo dục STEM với trí tuệ nhân tạo giúp học sinh được học tập, trải nghiệm và thực hành trong môi trường số, gắn việc học với thực tiễn đời sống, phát huy tối đa tính chủ động và sáng tạo của học sinh. Ngoài ra, nhiều trường học trên địa bàn cũng xây dựng mô hình thư viện thông minh và phòng thí nghiệm thực hành hiện đại, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của đổi mới dạy và học.
Song song với đầu tư cơ sở vật chất, ngành giáo dục TPHCM xác định chất lượng nguồn nhân lực là yếu tố then chốt để thực hiện hiệu quả mục tiêu chuyển đổi số. Đối với đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, các hoạt động tập huấn, bồi dưỡng năng lực số được tổ chức thường xuyên. Riêng với học sinh, nội dung giáo dục kỹ năng công dân số đã được đưa vào giảng dạy ngay từ cấp tiểu học.
Ông NGUYỄN VĂN HIẾU, Giám đốc Sở GD-ĐT TPHCM:
Sau sắp xếp địa giới hành chính, TPHCM trở thành địa phương dẫn đầu cả nước về quy mô học sinh, với gần 2,6 triệu học sinh và 3.500 cơ sở giáo dục. Năm học 2025-2026, thành phố sẽ đưa vào sử dụng 1.287 phòng học mới từ nguồn vốn ngân sách, trong đó cấp mầm non có 151 phòng, tiểu học 585 phòng, trung học cơ sở 412 phòng, trung học phổ thông 112 phòng, và các loại hình giáo dục khác 27 phòng. Ngoài ra, dự kiến có khoảng 200 phòng học cấp mầm non và 190 phòng học phổ thông được đầu tư từ nguồn xã hội hóa, góp phần đảm bảo duy trì mục tiêu 100% người dân sinh sống trên địa bàn có đủ chỗ học, được đáp ứng đầy đủ điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị để tham gia hiệu quả vào các hoạt động học tập theo yêu cầu của chương trình giáo dục.
Ngày 14-11-2025, ngành GD-ĐT tổ chức Ngày hội 50 năm GD-ĐT TPHCM với chủ đề “50 năm đổi mới giáo dục: Dấu ấn thời đại - Khát vọng tương lai” nhằm tôn vinh thành tựu nổi bật trong 50 năm qua, định hướng chính sách phát triển giáo dục trong giai đoạn tiếp theo; đồng thời khơi dậy khát vọng đổi mới và sáng tạo cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và học sinh trong toàn ngành.
Theo thầy Lê Văn Thiện, giáo viên Trường THPT Gia Định (phường Thạnh Mỹ Tây), việc phát triển năng lực số giúp học sinh chuẩn bị các kỹ năng cần thiết để học tập và phát triển trong môi trường giáo dục chịu tác động mạnh mẽ của công nghệ. “Năng lực số không chỉ giúp học sinh sử dụng thành thạo công nghệ mà còn nâng cao khả năng học tập, nghiên cứu thông qua việc tìm kiếm, xử lý thông tin chủ động, sáng tạo; đồng thời thúc đẩy tư duy phản biện, kỹ năng giải quyết vấn đề, giúp người học thích ứng linh hoạt trước những thách thức mới của xã hội hiện đại”, thầy Lê Văn Thiện chia sẻ.
Phó Giám đốc Sở GD-ĐT TPHCM Nguyễn Bảo Quốc cho biết, năm học 2025-2026, tất cả trường phổ thông được yêu cầu xây dựng và triển khai kế hoạch thực hiện giáo dục kỹ năng công dân số cho học sinh; trong đó nội dung phổ cập kỹ năng số và an toàn, an ninh mạng được tập trung đẩy mạnh nhằm giúp học sinh đạt các tiêu chí của Khung năng lực số dành cho học sinh phổ thông do Bộ GD-ĐT ban hành.
Tiên phong đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai
Tháng 11-2024, tại Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Đề án “Dạy và học các môn Toán, Khoa học và Tiếng Anh tích hợp chương trình Anh và Việt Nam” theo Quyết định số 5695/QĐ-UBND (ban hành ngày 20-11-2014) của UBND TPHCM, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Ngọc Thưởng đánh giá cao tầm nhìn xa, sự nhanh nhạy, chủ động, quyết tâm của TPHCM trong việc triển khai chương trình tiếng Anh tích hợp.
Đề án được đánh giá mang tính đột phá trong việc dạy và học tiếng Anh, trở thành cơ sở vững chắc để triển khai chủ trương đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học theo yêu cầu đặt ra tại Kết luận số 91-KL/TW của Bộ Chính trị (ban hành ngày 12-8-2024) về tiếp tục thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Trên cơ sở kết quả đã đạt được, lãnh đạo Bộ GD-ĐT “đặt hàng” TPHCM tiếp tục thí điểm đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học thông qua việc triển khai đồng bộ các giải pháp về nguồn lực, cơ sở vật chất.
“Trái ngọt” từ phong trào bồi dưỡng học sinh giỏi
Trong hai năm học 2023-2024 và 2024-2025, TPHCM tiếp tục giữ vững vị trí thứ hai cả nước về số lượng học sinh giỏi quốc gia. Trước đó, ở các năm học 2020-2021, 2021-2022 và 2022-2023, thành phố luôn nằm trong nhóm 10 địa phương dẫn đầu. Bước sang năm học 2025-2026, năm đầu tiên sau sắp xếp địa giới hành chính, đội tuyển học sinh giỏi của thành phố có quy mô lớn nhất từ trước đến nay, với 480 học sinh tham dự 12 môn thi do Bộ GD-ĐT tổ chức.
Một trong những dấu ấn nổi bật của phong trào bồi dưỡng học sinh giỏi TPHCM là ngày càng có nhiều nhân tố khẳng định vị thế trên các đấu trường trí tuệ quốc tế. Trong năm học 2024-2025, em Lê Phan Đức Mân, học sinh lớp 12CT1, Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong (phường Chợ Quán) xuất sắc giành Huy chương Bạc tại Kỳ thi Olympic Toán học quốc tế (IMO) 2025. Trước đó, dự án “Ứng dụng học sâu trong sáng tác nhạc tự động, định hướng bảo tồn và phát triển đờn ca tài tử Nam bộ” do hai học sinh Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong là Nguyễn Tấn Đức và Hà Nhật Bảo thực hiện đã giành giải Tư tại Hội thi Khoa học kỹ thuật quốc tế ISEF 2025.
Nhìn lại thành tích đạt được trong thời gian qua, Giám đốc Sở GD-ĐT TPHCM Nguyễn Văn Hiếu cho rằng, TPHCM có nhiều điều kiện thuận lợi trong triển khai dạy và học ngoại ngữ. Bắt đầu từ năm học 1998-1999, thành phố triển khai thí điểm chương trình tiếng Anh tăng cường ở các trường phổ thông. Tiếp theo đó, Đề án “Phổ cập và nâng cao năng lực sử dụng tiếng Anh cho học sinh phổ thông và chuyên nghiệp TPHCM” trở thành đòn bẩy giúp nâng cao chất lượng dạy và học ngoại ngữ. Từ điều kiện thuận lợi đó, chương trình tiếng Anh tích hợp được triển khai tại các trường phổ thông công lập, tạo tiền đề vững chắc cho học sinh thành phố có nền tảng tốt về ngoại ngữ này đạt nhiều thành tích cao tại các kỳ thi học thuật quốc tế, đồng thời giữ vững vị trí dẫn đầu cả nước về kết quả dạy và học tiếng Anh.
Trong năm học 2025-2026, hoạt động dạy và học tiếng Anh được lồng ghép mô hình lớp học số, giúp học sinh ở khu vực vùng sâu, vùng xa, những nơi chưa có đủ nguồn lực giáo viên tiếng Anh vẫn được tiếp cận chương trình dạy học hiện đại, qua đó nâng cao năng lực ngoại ngữ một cách đồng đều cho học sinh toàn thành phố.