Khánh Vĩnh: Hệ lụy từ việc bể dây hụi hàng tỷ đồng
Một năm qua, từ khi bà Đặng Thị L. ở tổ 2 thị trấn Khánh Vĩnh bặt vô âm tín, hàng chục người dân và tiểu thương chợ Khánh Vĩnh chơi hụi do bà L. làm cái đã lâm vào cảnh khốn đốn, nhiều người phải nghỉ buôn bán vì hết vốn lại còn mang nợ…
Hàng chục tiểu thương lao đao
Nhiều tiểu thương chợ Khánh Vĩnh phản ánh việc bị bà L. giật tiền hụi.
Một buổi sáng trung tuần tháng 4, chúng tôi đến chợ Khánh Vĩnh (thị trấn Khánh Vĩnh) để tìm hiểu thêm về những hệ lụy từ vụ bể hụi với số tiền hàng tỷ đồng xảy ra trên địa bàn cách đây tròn 1 năm. Chúng tôi vừa vào cổng chợ, hỏi chuyện người bán rau được một lúc, đã thấy hàng chục tiểu thương kéo đến vây quanh để phản ánh về việc bà L. giật tiền hụi của họ, nhiều người không kìm nén nổi cay đắng đã bật khóc tức tưởi. Tiểu thương Nguyễn Thị Thương cho biết: “Trước đây, tôi chơi mấy dây hụi do bà L. làm cái với số tiền nhỏ, đến kỳ hốt hụi bà ấy chồng tiền rất sòng phẳng. Sau đó, tôi chơi tiếp đầu hụi 10 triệu đồng/tháng. Sau khi đã đóng được 8 tháng, tôi tính hốt hụi để lấy tiền cho 2 đứa con học đại học đóng tiền học phí. Thế nhưng, bà L. đã không chồng tiền mà bỏ trốn, chiếm đoạt của tôi hơn 100 triệu đồng. Chồng tôi làm rẫy, đời sống gia đình và nuôi 3 đứa con ăn học chủ yếu dựa vào việc tôi buôn bán ở chợ. Số tiền tích cóp dồn vào chơi hụi lại bị bà L. giật mất nên bây giờ cuộc sống của gia đình tôi rất khó khăn, việc buôn bán cũng không còn vốn nữa!”. Tương tự, bà Phan Thị Thu Hòa, buôn bán hàng mã tại chợ Khánh Vĩnh chơi hụi với bà L. Đầu năm 2023, bà Hòa hốt một đầu hụi được 120 triệu đồng, nhưng bà L. đã tìm nhiều lý do khất lần, không chịu chồng tiền, rồi sau đó bỏ trốn. “Nếu tính cả những đầu hụi chưa hốt, tổng số tiền bà L. chiếm đoạt của tôi là 218 triệu đồng”, bà Hòa cho biết thêm.
Một tiểu thương bán rau thẫn thờ khi nói về việc bị bà L. giật tiền hụi.
Theo phản ánh của các tiểu thương chợ Khánh Vĩnh, có hàng chục người buôn bán tại đây tham gia chơi hụi do bà L. làm cái, trong đó đa phần là những người buôn bán nhỏ. Từ khi bị bà L. giật hụi bỏ trốn, nhiều người rơi vào cảnh lao đao, thiếu vốn nên phải nghỉ buôn bán.
Vay mượn để đóng hụi
Bà Võ Thị Nga cho biết bà vay 100 triệu đồng để chơi hụi nhưng nay mất trắng.
Trong số các tiểu thương chợ Khánh Vĩnh mà chúng tôi tiếp xúc, có lẽ trường hợp bà Võ Thị Nga (64 tuổi) là cám cảnh nhất. Bà Nga thuộc diện hộ nghèo, chồng mất sớm, con gái sau khi ly hôn thì đi lấy chồng khác, để lại đứa cháu tật nguyền nằm một chỗ cho bà nuôi. Hơn chục năm qua, bà Nga dựa vào việc buôn bán rau ở chợ Khánh Vĩnh để mưu sinh và nuôi cháu. Thấy người ta chơi hụi với bà L. có lãi cao, bà Nga đã đi vay mượn để tham gia, với mong muốn hàng tháng lấy tiền lãi trang trải cuộc sống. Trong đó, bà đã dùng số tiền 100 triệu đồng vay để chơi 5 đầu hụi, mỗi đầu từ 3 đến 10 triệu đồng/tháng. Từ ngày bị chủ hụi giật tiền bỏ trốn, bà Nga không còn vốn để buôn bán. Thương hoàn cảnh khốn khó của bà, một số tiểu thương tốt bụng giúp đỡ bằng cách nhờ bà phụ nhặt rau, dọn hàng rồi hỗ trợ đôi ba chục nghìn để bà trang trải qua ngày. “Khi bà L. bỏ trốn, tôi chưa hốt được đầu hụi nào. Tính ra, bà ấy đã giật của tôi tổng cộng 238 triệu đồng. Từ đó đến nay, tôi không còn vốn để buôn bán, hai bà cháu phải chạy ăn từng bữa qua ngày và giờ tôi không biết lấy gì để trả nợ nữa”, nói đoạn, bà Nga bưng mặt òa khóc.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, trong số các con hụi của bà L., có không ít người đi vay mượn nhiều nơi để lấy tiền đóng hụi hàng tháng, cũng có nhiều người đứng ra chơi giùm cho người thân với số tiền hàng tỷ đồng. Vì thế, khi chủ hụi giật tiền, họ không những mất tiền của bản thân mà còn vô tình trở thành con nợ của nhiều người. Ngoài các tiểu thương ở chợ Khánh Vĩnh, không ít người dân trên địa bàn huyện cũng chung cảnh ngộ. Trong số những con hụi của bà L. chúng tôi tiếp xúc, trường hợp bà Lê Thị Thu Hạnh (xã Khánh Hiệp) chịu thiệt hại số tiền lớn nhất. “Vì quá tin tưởng bà L., tôi đã dùng tiền của mình để chơi hụi do bà ấy làm cái, đồng thời chơi giùm cho mẹ, con trai và mấy đứa em tổng cộng 35 đầu hụi, mỗi đầu từ 3 đến 20 triệu đồng/tháng. Tính ra, hiện tại bà L. đã chiếm đoạt của tôi tổng số hơn 2 tỷ đồng”, bà Hạnh cho biết.
Sổ theo dõi chơi hụi do một người tham gia tự ghi chép.
Tuy nhiên, khi chúng tôi đến nhà bà L. để xác minh thông tin liên quan đến nội dung phản ánh của người dân thì được ông Th. (chồng bà L.) cho biết, vợ ông đang đi trông cháu ở TP. Hồ Chí Minh. Thời gian qua, bà L. thỉnh thoảng có về nhà, ông hỏi chuyện thì bà L. bảo không có chuyện chơi huê hụi, giật tiền hay nợ nần của ai.
Bài học từ sự nhẹ dạ cả tin
Theo các nạn nhân bị bà L. giật tiền hụi, bà L. bắt đầu làm cái các dây hụi từ đầu năm 2016. Ban đầu là những người quen, biết rõ gia thế, cơ ngơi của bà L. tham gia chơi. Sau một thời gian, thấy bà L. nhà cửa khang trang ở mặt tiền đường trung tâm thị trấn, chồng lại làm cán bộ tổ dân phố… nên nhiều người đặt trọn niềm tin vào việc chơi hụi với bà L. mà không mảy may đề phòng. Mặt khác, việc chơi hụi của bà L. có lãi suất cao (trên dưới 20% tháng) nên ngày càng thu hút nhiều con hụi tham gia chơi. Tuy nhiên, vì quá tin tưởng bà L., hầu như các con hụi không yêu cầu kiểm tra sổ sách ghi chép các dây hụi của bà L.; việc giao nhận tiền hụi với bà L. cũng không được ghi chép, ký nhận mà họ chủ yếu tự ghi lại số tiền đóng hàng tháng để khỏi quên. Vì thế, khi chủ hụi cắt liên lạc, các nạn nhân làm đơn tố cáo, được cơ quan công an mời lên làm việc, thu thập các chứng cứ liên quan… thì họ mới nhận ra mình quá đuối lý. Bởi việc giao nhận tiền hụi với bà L. không được ghi chép, ký nhận chặt chẽ là bất lợi đối với họ trong quá trình cơ quan chức năng xử lý vụ việc theo quy định của pháp luật.
Chợ Khánh Vĩnh có hàng chục tiểu thương lao đao vì dính bẫy hụi của bà L.
Theo Thượng tá Trịnh Ngọc Tường - Phó Trưởng Công an huyện Khánh Vĩnh, sau khi vụ việc xảy ra, đơn vị nhận được đơn của hơn chục người dân tố cáo bà L. có hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng hình thức chơi huê hụi, với tổng số tiền gần 10 tỷ đồng. Sau khi nhận được đơn, Công an huyện đã mời những người có liên quan lên làm việc, lấy lời khai; đồng thời triển khai xác minh nhưng tại thời điểm đó bà L. không có mặt tại địa phương. Đến tháng 11-2023, đơn vị đã làm báo cáo và chuyển hồ sơ lên Công an tỉnh vì vụ việc vượt quá thẩm quyền điều tra của Công an huyện.
Lãnh đạo Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh cho biết: Thông thường, hoạt động chơi huê hụi dựa trên niềm tin và các mối quan hệ. Vì thế, người tham gia chơi huê hụi thường không đề cao cảnh giác. Không giống như các loại hình cho vay, tiết kiệm khác, chủ huê hụi không cần tài sản đảm bảo. Vì thế, khi xảy ra các vụ vỡ huê hụi, hoặc đối tượng lừa đảo chiếm đoạt tài sản thì người tham gia khó có thể được bồi thường một cách đầy đủ. Mặt khác, đây là hoạt động mang tính tự phát, thường ít công khai, trong khi số lượng người tham gia đông nhưng lại ít thông tin về điều kiện kinh tế, mục đích của chủ huê hụi. Người tham gia thiếu sự cảnh giác, không nắm rõ quy định của pháp luật, quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm pháp lý liên quan nên nhiều chủ huê hụi có thể lợi dụng uy tín, mối quan hệ hoặc sẽ trả lãi cao để thu hút nhiều người tham gia nhưng thường không thực hiện thỏa thuận bằng văn bản mà chỉ bằng miệng, gian dối trong việc cung cấp thông tin về dây huê hụi. Do đó, người dân nên tìm hiểu kỹ về nhân thân, điều kiện kinh tế của chủ huê hụi để có thể đặt niềm tin khi tham gia chơi, nhằm đánh giá mức độ rủi ro và để phục vụ giải quyết tranh chấp về sau nếu có; lập văn bản và yêu cầu công chứng các thỏa thuận trong việc chơi huê hụi.
Trao đổi với phóng viên về vụ việc này, ông Nguyễn Phú Khánh - Chủ tịch UBND thị trấn Khánh Vĩnh cho biết: “Đây là lần đầu tiên trên địa bàn xảy ra vụ việc đáng tiếc liên quan đến huê hụi. Tuy việc chơi huê hụi không bị pháp luật cấm nhưng do nhận thức của người dân còn hạn chế và quá cả tin nên mới xảy ra vụ việc đáng tiếc này”.
Được biết, hiện nay, vụ việc đang được Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh thụ lý điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.
NHÓM PHÓNG VIÊN
