Khát vọng đổi thay từ những mô hình thực nghiệm
Từ sự mời gọi, kết nối của Đoàn Kinh tế-Quốc phòng 737 (Quân khu 5), cuối năm 2016, một số công ty, doanh nghiệp đến Khu KT-QP Ea Súp (huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk) thăm dò, khảo sát, nhưng rồi lại lần lượt rời đi, bởi họ hiểu rằng tỷ lệ thành công khá mong manh.
Cuối cùng còn lại 4 công ty quyết định rót vốn, triển khai thực hiện các mô hình thực nghiệm trồng ca cao, chuối già Nam Mỹ, nhãn Hương Chi, cao lương, mít Thái, sắn cao sản. Theo đánh giá, các mô hình thực nghiệm từng bước “bén duyên” với mảnh đất vùng biên quanh năm nắng gió, qua đó tạo việc làm, thu nhập ổn định cho người dân nơi này.
Bên vườn mít Thái xuất khẩu rộng gần 500ha được trồng và chăm sóc theo tiêu chuẩn Global GAP (Global Good Agricultural Practice, một bộ các tiêu chuẩn quốc tế chứng nhận việc thực hành sản xuất nông nghiệp tốt), tại thôn 12, xã biên giới Ia Rvê (huyện Ea Súp), ông Đào Trọng Tuấn, Phó giám đốc Công ty TNHH Sản xuất Phương Nam Xanh Việt Nam cho biết: “Nhờ ứng dụng các thành tựu khoa học-công nghệ tiên tiến, hiện đại và tuân thủ đúng hướng dẫn của cơ quan, chuyên gia nông nghiệp đầu ngành, vườn cây của chúng tôi sinh trưởng, phát triển rất tốt.
Đây là loại mít Thái cơm dày, giòn, ngọt, có màu vàng nghệ. Nếu chăm sóc tốt, mỗi năm, một cây có thể cho 15-20 quả, với trọng lượng trung bình 12-15kg/quả. Ngoài các cán bộ, kỹ sư nông, lâm nghiệp có trình độ cao đẳng, đại học, hiện nay có khoảng 60 lao động thường xuyên và 250 lao động thời vụ, phổ thông đang làm việc tại Công ty, với mức thu nhập ổn định từ 6 đến 12 triệu đồng mỗi tháng, tùy từng vị trí”.
Công nhân Công ty TNHH Sản xuất Phương Nam Xanh Việt Nam sử dụng phương tiện bay không người lái để phun thuốc bảo vệ thực vật trên diện tích vườn mít Thái rộng gần 500ha.
Năm 2023, để chuẩn bị cho vụ mít đầu tiên, Công ty mạnh dạn đầu tư thêm hàng trăm tỷ đồng vào tuyển chọn, đào tạo nguồn nhân lực và xây dựng, hoàn thiện các khu nhà ở, nhà làm việc, hệ thống sân bãi, nhà kho, trạm chế biến, trạm cân với diện tích lớn. Hiện Công ty đã ký được hợp đồng bao tiêu sản phẩm với nhiều đối tác lớn của Trung Quốc.
Vừa qua, Công ty đã phối hợp với tổ chức CIAT (Trung tâm Nông nghiệp nhiệt đới quốc tế), Khoa Nông Lâm nghiệp, Trường Đại học Tây Nguyên trồng thực nghiệm hàng trăm giống sắn mới và chọn được 3 giống sắn phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng trong vùng, giúp các hộ dân giảm chi phí đầu tư, tăng năng suất 5-10 tấn/ha/vụ lên khoảng 25 tấn/ha/vụ so với giống sắn cũ.
Cũng từ sự mời gọi của Đoàn KT-QP 737, từ năm 2016 đến nay, Công ty Cổ phần Cacao Intercontinental (CIC) đã triển khai trồng mới hơn 250ha cây ca cao trên địa bàn xã Ia Lốp (huyện Ea Súp) và tích cực đầu tư, áp dụng các phương pháp quản lý trang trại theo hướng hiện đại, nhằm tạo ra sản phẩm có năng suất, chất lượng cao, góp phần nâng cao đời sống của nhân dân. Toàn bộ diện tích trồng cây đều được đầu tư hệ thống tưới nước, bón phân nhỏ giọt hiện đại, giúp cây hấp thụ tối đa các chất dinh dưỡng, tránh thất thoát phân bón do bay hơi hoặc rửa trôi. Mùa vụ năm 2023, năng suất ca cao thu được đạt khoảng 1,2 tấn/ha, với giá bán ca cao bình quân 90-100 triệu đồng/tấn, tổng doanh thu cho 1ha ca cao ước đạt 100-120 triệu đồng.
Sau thời gian thực nghiệm, các mô hình trồng chuối già Nam Mỹ, nhãn Hương Chi cũng hứa hẹn sẽ cho “quả ngọt” trong thời gian tới. Riêng mô hình trồng cao lương hiện phải tạm dừng triển khai do năng suất, chất lượng sản phẩm không đạt yêu cầu. Sự thành công của 4/5 mô hình thực nghiệm đã góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập cho hàng nghìn người dân, đóng góp tích cực thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh tại địa phương.
Đại tá Nguyễn Thế Thái, Đoàn trưởng Đoàn KT-QP 737 cho biết: “Việc kêu gọi, thu hút các doanh nghiệp đầu tư mô hình thử nghiệm cây trồng, vật nuôi vào Khu KT-QP Ea Súp đã huy động được nguồn lực ngoài nhà nước, góp phần phát triển kinh tế địa phương. Đây cũng là hướng đi đúng để áp dụng các giải pháp khắc phục hạn chế về điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng và tìm cây trồng, vật nuôi thích nghi, phù hợp với điều kiện sinh thái vùng dự án. Qua đó mở rộng phát triển sản xuất, liên kết theo chuỗi giá trị với hộ dân, tạo vùng nguyên liệu phục vụ xuất khẩu, đầu tư chế biến sâu, chuyển đổi mô hình sản xuất nông nghiệp sang mô hình kinh tế nông nghiệp, phát huy tiềm năng đất đai lợi thế sẵn có của vùng dự án”.
Theo đánh giá của các cơ quan chức năng, việc thu hút các doanh nghiệp vào hợp tác phát triển sản xuất tại Khu KT-QP Ea Súp là cơ sở quan trọng để xây dựng, củng cố, tăng cường tiềm lực quốc phòng, sẵn sàng bảo đảm quốc phòng khi có tình huống xảy ra; đồng thời cũng phù hợp với đề án tái cơ cấu kinh tế tỉnh Đắk Lắk gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả và năng lực cạnh tranh giai đoạn 2017-2025, định hướng đến năm 2030.
