Khay mứt ngày Tết: Biểu tượng của sự ấm áp, sum vầy trong những ngày đầu xuân
Khay mứt Tết từ lâu đã trở thành hình ảnh quen thuộc, là biểu tượng của sự ấm áp và sum vầy trong những ngày đầu xuân. Khay mứt Tết truyền thống và cơ bản của người Việt Nam thường có các loại như mứt sen, mứt quất, mứt dừa, mứt gừng, mứt cà rốt… với màu sắc tự nhiên bắt mắt.
Trong không khí rộn ràng ngày Tết, khay mứt hay mâm mứt với những màu sắc đa dạng và hương vị ngọt ngào như một lời cầu mong cho sự sung túc, đủ đầy và hạnh phúc trong năm mới. Dù mỗi gia đình có sở thích và khẩu vị khác nhau, nhưng những loại mứt truyền thống như mứt gừng, mứt dừa, ô mai mơ gừng hay mứt bí vẫn luôn giữ vị trí đặc biệt trong lòng người Việt.
Mứt Tết không chỉ là những món ăn chơi mà còn ấp ủ trong hương vị thơm ngon dân dã đó những ý nghĩa tốt lành cho một năm mới với mọi điều viên mãn.
Khay mứt Tết có nguồn gốc từ Trung Quốc với tên gọi là "Chuen hup" ra đời với mục đích chứa đựng tất cả những loại thực phẩm biểu trưng cho ý nghĩa tốt đẹp. Truyền thống này được cho là có từ thời nhà Minh (1368-1644).
Nằm chính giữa trong những chiếc hộp chuen hup truyền thống thường là các loại hạt rang như hạt bí, hạt dưa... Người Trung Quốc quan niệm rằng khi ăn những loại hạt này cũng chính là họ đang "tích lũy tài lộc". Bao xung quanh khay chứa hạt ở giữa, chuen hup thường có 8 ngăn (trong tiếng Trung, số 8 đọc là 'bát', lái đi sẽ giống 'phát' với ý nghĩa phát đạt, giàu sang) đựng đầy củ sen, hạt sen, bí đao, cà rốt thái lát, quýt/quất khô, hạt dẻ cười, dừa nạo và mứt dừa. Tất cả đều được coi là những "biểu tượng may mắn" dựa trên cách phát âm hay cách viết.
Ngày Tết, hầu như gia đình nào cũng bày trên bàn tiếp khách một khay mứt với nhiều loại bánh kẹo, mứt Tết. Thời trước, cứ mỗi dịp xuân về là các mẹ, các bà và các cô con gái lại cùng nhau chuẩn bị nguyên liệu để tự tay làm các món mứt thơm ngon chờ ngày Tết mang ra mời khách. Trải qua nhiều thời gian và tại Việt Nam, ngày nay khay mứt Tết đã đa dạng hơn, không còn bị ràng buộc bởi các thức quà truyền thống. Chúng có thể có nhiều ngăn hơn hay đựng những loại bánh kẹo mới như macaron, bánh quy hay sô-cô-la... phản ánh dấu ấn của sự hội nhập quốc tế, vươn mình của dân tộc.