Khi di sản là 'chìa khóa' mở cánh cửa thịnh vượng

Hồ Ba Bể được ví như “viên ngọc xanh” với vẻ đẹp hoang sơ, tĩnh lặng

Hồ Ba Bể từ lâu đã được ví như “viên ngọc xanh” của núi rừng Việt Bắc với vẻ đẹp hoang sơ, tĩnh lặng. Sức hấp dẫn của vùng đất này không chỉ dừng lại ở cảnh sắc mây trời non nước, mà còn nằm ở nhịp sống đậm đà bản sắc của người Tày, người Dao…

Nằm nép mình bên triền núi đá vôi sừng sững, hướng mặt ra làn nước xanh trong của hồ Ba Bể, thôn Pác Ngòi (xã Ba Bể, tỉnh Thái Nguyên) hiện ra với vẻ đẹp cổ kính của hơn 90 ngôi nhà sàn.

Du khách khám phá vẻ hoang sơ của hồ Ba Bể

Trải nghiệm chèo thuyền trên hồ Ba Bể

Đây không chỉ là nơi sinh sống lâu đời của đồng bào người Tày mà còn là hình mẫu tiêu biểu cho du lịch cộng đồng - hình thức du lịch mà chính người dân là chủ thể, là người kể chuyện và cũng là người trực tiếp thụ hưởng.

Trong số 90 hộ dân tại đây, đã có hơn 30 hộ mạnh dạn chuyển đổi sang mô hình làm homestay. Những ngôi nhà sàn không chỉ là nơi lưu trú mà trở thành không gian văn hóa sống động. Du khách đến đây không phải là "người lạ" mà trở thành một phần của bản làng.

Pác Ngòi là hình mẫu tiêu biểu cho du lịch cộng đồng tại Thái Nguyên

Những homestay được đầu tư bài bản, đầy đủ dịch vụ cho khách trong và ngoài nước

Họ khoác lên mình bộ trang phục chàm truyền thống, theo chân chủ nhà đi thả lưới trên hồ, vào rừng hái rau hay cùng nhau giã bánh dày, vào bếp cùng nấu những món ăn từ sản vật của rừng…

Anh Lục Huy Chung, chủ của Ba Bể Hada Homestay, khẳng định: “Du lịch giúp bà con có thêm thu nhập ổn định hơn hẳn so với làm nương rẫy đơn thuần.

Nhưng quan trọng hơn, chúng tôi hiểu rằng khách đến đây vì yêu cái bản sắc riêng của người Tày. Vì thế, giữ được nếp nhà sàn, giữ được tiếng đàn Tính là giữ được sinh kế bền vững.”

Khách đến đây không chỉ yêu thích cảnh đẹp mà còn vì yêu bản sắc văn hóa riêng có của người Tày

Chị Lý Kiều Anh, một hướng dẫn viên người dân tộc Tày cho biết hoạt động du lịch cộng đồng không chỉ giúp chị cải thiện thu nhập mà còn là cách để thế hệ trẻ như chị tự hào và gìn giữ văn hóa dân tộc mình

Cái hay của du lịch cộng đồng tại Ba Bể chính là sự chân thực. Không có sự bóng bẩy của các khu nghỉ dưỡng xa hoa, du khách bị "bỏ bùa" bởi sự nồng hậu của con người. Một ngày tại Pác Ngòi thường bắt đầu bằng tiếng khua mái chèo trên mặt hồ mờ ảo sương sớm và kết thúc bên bếp lửa hồng ấm cúng.

Khi màn đêm buông xuống, không gian nhà sàn lại ngân vang tiếng đàn Tính mượt mà cùng những làn điệu Then say đắm. Những chàng trai, cô gái Tày vốn ban ngày là người lái thuyền chở khách tham quan hồ, đêm xuống lại trở thành những nghệ sĩ thực thụ, đưa du khách vào miền huyền thoại của vùng Việt Bắc qua những lời ca, điệu múa.

Đến Pác Ngòi, du khách được thưởng thức những món ăn đặc trưng được chế biến từ những sản vật tại địa phương

Chị Lý Kiều Anh, một hướng dẫn viên kiêm ca sĩ dân tộc Tày, chia sẻ rằng chính những đêm diễn như thế không chỉ giúp chị cải thiện thu nhập mà còn là cách để thế hệ trẻ như chị tự hào và gìn giữ văn hóa dân tộc mình.

Bữa cơm tối tại đây cũng là một hành trình khám phá vị giác của du khách với cá nướng hồ Ba Bể, thịt trâu gác bếp, măng rừng và chén rượu ngô men lá thơm nồng. Mọi thứ đều tự nhiên, thuần khiết như chính tâm hồn của người dân nơi đây.

Các homestay được đầu tư đáp ứng nhu cầu từ đơn giản đến cao cấp phục vụ khách trong và ngoài nước

Nếu Pác Ngòi mang đến sự lắng đọng về văn hóa, thì Đồn Đèn lại là điểm chạm của sự hùng vĩ và kỳ ảo.

Nằm trên cung đường uốn lượn xuyên qua những tầng mây của xã Ba Bể, đỉnh Đồn Đèn (thôn Đồn Đèn, xã Ba Bể) đang trở thành "tọa độ vàng" cho những tâm hồn đam mê xê dịch và săn tìm khoảnh khắc thiên nhiên kỳ diệu.

Thời điểm thu sang hay xuân đến, Đồn Đèn tựa như một thiên đường hạ giới. Từ khoảng 4-5h sáng, khi ánh bình minh bắt đầu nhuộm hồng những dải mây trắng muốt, du khách sẽ được chiêm ngưỡng một "biển mây" tràn qua thung lũng, bao phủ lấy những đỉnh núi nhấp nhô. Đứng tại đây, cảm giác con người trở nên nhỏ bé trước sự diệu kỳ của tạo hóa.

Đồn Đèn đang là điểm "săn mây" và ngắm bình minh được nhiều bạn trẻ lựa chọn khi đến Ba Bể

Anh Tuấn Anh, du khách đến từ Hà Nội, cho biết trong chuyến đi đến Đồn Đèn, anh không bắt gặp khoảnh khắc mây trôi ngay dưới chân như mong đợi.

Dù “săn mây” không thành công, anh Tuấn Anh vẫn đánh giá vẻ đẹp của Đồn Đèn không hề thua kém các điểm săn mây nổi tiếng khác ở khu vực Tây Bắc.

“Ngồi giữa không gian trong lành, thưởng thức ly cà phê nóng và ngắm cảnh núi rừng là một trải nghiệm không thể nào quên. Mong rằng sẽ có chuyến quay lại đây để được ngắm nhìn mây trôi ngay dưới chân mình”, anh Tuấn Anh chia sẻ.

Ngồi giữa không gian trong lành, thưởng thức ly cà phê nóng và ngắm cảnh núi rừng là một trải nghiệm không thể nào quên của nhiều bạn trẻ

Dù sở hữu vẻ đẹp "nghiêng nước nghiêng thành", Đồn Đèn hiện nay vẫn như một "nàng công chúa ngủ trong rừng" chưa được khai phá hết tiềm năng.

Hiện tại, các điểm dừng chân, bãi đỗ xe chủ yếu do người địa phương tự phát dọn. Du khách vẫn phải tự chuẩn bị đồ dùng cá nhân và vật dụng dã ngoại.

Nhiều du khách cho rằng Đồn Đèn cần được đầu tư bài bản hơn, phát triển thêm các dịch vụ du lịch và mô hình homestay gắn với bảo tồn văn hóa, qua đó khai thác hiệu quả lợi thế cảnh quan, tạo sinh kế bền vững và góp phần giúp người dân địa phương cải thiện đời sống.

Du khách mong muốn có thêm các dịch vụ du lịch khi đến Đồn Đèn

Việc đưa Đồn Đèn vào quy hoạch phát triển du lịch bền vững, kết nối với chuỗi sinh thái hồ Ba Bể, sẽ là bước đi để đa dạng hóa trải nghiệm cho du khách.

Du lịch cộng đồng tại Ba Bể và hành trình khám phá Đồn Đèn không chỉ là một chuyến tham quan, mà là một hành trình để du khách lắng lại và cảm nhận sự giao hòa giữa con người và thiên nhiên.

Ba Bể vẫn vậy, vẫn xanh trong và nồng hậu. Đồn Đèn vẫn thế, vẫn trắng muốt mây ngàn và kỳ vĩ. Các điểm đến này xứng đáng là một dấu ấn không thể bỏ qua trên bản đồ du lịch, nơi mỗi bước chân ta đi đều góp phần gìn giữ và lan tỏa những giá trị di sản bền vững theo thời gian.

HUY AN