Khí đốt của Nga gây tranh cãi trong EU

Xung đột gần đây giữa Hungary và Bulgaria về mức thuế vận chuyển khí đốt quá cảnh mới áp dụng làm xuất hiện những phức tạp xoay quanh mối quan hệ thương mại và năng lượng trong EU, đặc biệt là trong bối cảnh Nga xâm lược Ukraine. Hungary, vốn có quan hệ mật thiết với Moscow và phụ thuộc vào khí đốt Nga, đã phản đối quyết liệt tính hợp pháp của loại thuế này, vì đe dọa đến an ninh năng lượng của Hungary và toàn khu vực.

Phản ứng của Hungary và lời kêu gọi Ủy ban châu Âu (EC)

Vào ngày 13/10, Bulgaria đã thông qua một quy định mới, áp đặt các khoản phí quá cảnh tăng cao đối với việc vận chuyển khí đốt từ Nga, bao gồm cả các lô hàng đến Hungary. Bộ trưởng Ngoại giao châu Âu Janos Boka của Hungary đã chỉ trích quyết định này vì ban hành mà không được thông báo hay tham vấn. Bộ trưởng Boka cho rằng mức thuế này đe dọa nghiêm trọng đến an ninh năng lượng của khu vực và sẽ vi phạm các quy tắc của thị trường nội bộ của EU, liên minh hải quan và chính sách thương mại chung.

Để đối phó với quy định mới này, Hungary đã yêu cầu EC khởi xướng một thủ tục chống lại Bulgaria và đình chỉ lệnh áp dụng thuế. Bộ trưởng Boka đã nhấn mạnh tính cấp bách của tình hình khi đề cập đến vấn đề mùa đông sắp tới và cần bảo vệ các gia đình tại Hungary cũng như an ninh năng lượng của quốc gia. Ông còn nói rằng nếu EC tiếp nhận yêu cầu, Hungary sẽ đệ trình lên Tòa án công lý của Liên minh châu Âu.

Sự phụ thuộc của Hungary vào khí đốt Nga

Hungary phụ thuộc vào khí đốt của Nga, với lượng nhập khẩu đáng kể thông qua TurkStream và các thị trường khác ở Thổ Nhĩ Kỳ, Bulgaria và Serbia. Luật mới của Bulgaria, hiện đã có hiệu lực, đặt ra một loại thuế quá cảnh là Lev20/MWh (tương đương khoảng 10,27 euro/MWh) đối với khí đốt Nga. Mùa đông đang cận kề và giá khí cao ở châu Âu khiến tình hình an ninh năng lượng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Triển vọng và phản ứng của EU

EC chưa đưa ra quan điểm chính thức về việc Bulgaria thay đổi luật lệ liên quan đến nguồn cung khí đốt từ Nga. Tuy nhiên, bà Kadri Simson, Ủy viên Ủy ban châu Âu phụ trách mảng năng lượng, cho biết vấn đề này sẽ được xử lý theo quy định thương mại. Trong khi đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã khẳng định với Hungary rằng họ sẽ tiếp tục thực hiện các cam kết trong hợp đồng về khí đốt, bất kể thay đổi của Bulgaria.

Tình hình này diễn ra trong bối cảnh rộng lớn về hợp tác và an ninh năng lượng giữa Hungary và Nga, làm nổi bật sự phức tạp trong quan hệ năng lượng của châu Âu và đối mặt với những thách thức từ các chính sách thương mại và thuế trong Liên minh châu Âu.

Cuộc tranh luận xoay quanh việc áp đặt thuế quá cảnh đối với khí đốt Nga của Bulgaria làm nổi bật những tình huống khó khăn trong lĩnh vực an ninh năng lượng ở châu Âu và đặt ra những câu hỏi về sự cân bằng giữa chủ quyền quốc gia và các chính sách chung của Liên minh châu Âu. Trong bối cảnh mùa đông đang đến gần, giải quyết xung đột này có thể gây ảnh hưởng lớn đến sự ổn định về mặt năng lượng và thương mại trong khu vực.

Ý Thiên

AFP