Khi lực lượng dự bị động viên trở thành 'lá chắn thép' giữ rừng

Anh Phan Duy Trình, Trạm trưởng Trạm Quản lý, bảo vệ rừng Đạ Sar (bìa trái) trao đổi với các thành viên Tổ dự bị động viên tham gia quản lý, bảo vệ rừng trước khi lên đường thực hiện nhiệm vụ

Xã Lạc Dương là một trong những địa phương có diện tích rừng lớn của tỉnh Lâm Đồng, với hơn 27.800 ha rừng và đất lâm nghiệp. Hệ sinh thái rừng phong phú và đa dạng đã tạo nét đặc trưng cho xã Lạc Dương cả về khí hậu và các điều kiện phát triển kinh tế - xã hội.

Tuy nhiên, diện tích rừng lớn cũng gây không ít khó khăn, trở ngại trong công tác quản lý, bảo vệ rừng. Một số tiểu khu được xác định là "điểm nóng" của tình trạng phá rừng, lấn chiếm đất trái phép.

Các tiểu khu giáp ranh Đà Lạt thường ghi nhận số vụ vi phạm cao, thủ đoạn tinh vi, khiến công tác quản lý, bảo vệ rừng gặp nhiều khó khăn.

Các thành viên Tổ dự bị động viên tham gia quản lý, bảo vệ rừng tại Trạm Đạ Sar phát dọn thực bì, chăm sóc rừng trồng

Trước thực trạng đó, tháng 5/2022, UBND xã Đạ Sar (cũ) cùng Ban Quản lý rừng phòng hộ đầu nguồn Đa Nhim quyết định thành lập thí điểm Mô hình Tổ dự bị động viên tham gia quản lý, bảo vệ rừng.

Lực lượng tham gia Tổ là những cựu chiến binh, có tính kỷ luật cao, có tinh thần thép và thông thuộc địa bàn.

Khi mới thành lập, Tổ có 10 thành viên, đa phần trẻ và có sức khỏe tốt, sẵn sàng nhận nhiệm vụ tuần tra, trực chốt, bảo vệ từng khoảnh rừng.

Các thành viên Tổ dự bị động viên tham gia quản lý, bảo vệ rừng di chuyển bằng xe máy vượt qua con dốc cao để thực thi nhiệm vụ

Theo chân các thành viên Tổ dự bị động viên tham gia quản lý, bảo vệ rừng tại Trạm Đạ Sar trong một chuyến tuần tra ở Tiểu khu 119 và 132, chúng tôi mới thấy hết sự gian nan, vất vả của công việc này.

Ngoài nhiệm vụ trực chốt và tuần tra quản lý, bảo vệ rừng thì các thành viên trong tổ còn có trách nhiệm phát dọn thực bì, phòng chống cháy rừng

Tây Nguyên nói chung và Lâm Đồng nói riêng đang vào mùa mưa, đường rừng trơn trượt và nguy hiểm rình rập, song điều đó cũng không làm chùn bước những người lính năm xưa đang ngày đêm nỗ lực gìn giữ màu xanh quê hương.

Vào mùa mưa, những chiếc xe máy phải quấn bánh xích mới có thể vượt dốc, men theo triền đồi, hay băng qua những con suối để đưa những người lính giữ rừng đến những điểm có nguy cơ xảy ra tình trạng phá rừng, lấn chiếm đất rừng cao, ngăn ngừa hiệu quả các hành vi vi phạm của lâm tặc.

Anh Touneh Bi Za, Tổ trưởng Tổ dự bị động viên tham gia quản lý, bảo vệ rừng tại Trạm Đạ Sar cho biết: Năm 1998, anh xuất ngũ trở về địa phương và tích cực tham gia công tác nhận khoán quản lý, bảo vệ rừng. Từ tháng 5/2022, anh trở thành thành viên Tổ dự bị động viên tham gia quản lý, bảo vệ rừng của xã Đạ Sar (cũ).

Các thành viên trong Tổ dự bị động viên tham gia quản lý, bảo vệ rừng tuần tra tại các tiểu khu

Công việc hàng ngày các thành viên trong Tổ là trực chốt và tuần tra quản lý, bảo vệ rừng tại lâm phần do Ban Quản lý rừng phòng hộ đầu nguồn Đạ Nhim quản lý.

Anh Touneh Bi Za chia sẻ: Toàn bộ diện tích đều là rừng thông tự nhiên nằm ở vùng sâu vùng xa, nên việc đi khó khăn nhưng anh em vẫn quyết tâm thực hiện tốt nhất nhiệm vụ.

Ngoài nhiệm vụ trực chốt và tuần tra quản lý, bảo vệ rừng thì các thành viên trong Tổ còn có trách nhiệm phát dọn thực bì, phòng chống cháy rừng

Đặc biệt, một số tiểu khu là "điểm nóng” về tình trạng lấn chiếm đất rừng và khai thác lâm sản và khoáng sản trái phép. Do vậy, nếu lơ là, chủ quan thì nguy cơ mất đất, mất rừng hoặc cháy rừng có thể xảy ra.

Anh Touneh Bi Za, Tổ trưởng Tổ dự bị động viên tham gia quản lý, bảo vệ rừng tại Trạm Đạ Sar, cho biết: Để thực hiện tốt công việc, chúng tôi phân công nhiệm vụ rõ ràng cho từng thành viên, phân công cụ thể lịch trực chốt và tuần tra 24/24 giờ. Thành viên trong tổ nếu vi phạm quy chế lần đầu sẽ bị nhắc nhở, nếu tái phạm thì sẽ kiên quyết thanh lý hợp đồng.

Không ít thành viên trong Tổ từng gắn bó nhiều năm trong quân ngũ. Họ trở về làng, làm nông nghiệp, nhưng khi địa phương cần, lại tiếp tục nhận trọng trách mới.

Anh Lơ Mu Ha Hoanh, thành viên Tổ quản lý, bảo vệ rừng chia sẻ: “Chúng tôi luân phiên trực chốt, kiểm soát mọi hoạt động khai thác, vận chuyển lâm sản, khoáng sản trái phép, cũng như thực hiện tốt công tác phòng chống cháy rừng".

Tính kỷ luật và tinh thần trách nhiệm chính là “chìa khóa” để Tổ hoạt động hiệu quả. Những người lính Cụ Hồ trước đây nay trở thành những “người lính" giữ rừng với đầy đủ sức mạnh của ý chí và nghị lực từ quân ngũ để đối diện những thử thách nơi đại ngàn.

Sự hiện diện của lực lượng dự bị động viên tham gia giữ rừng đã tạo thêm sức mạnh cho công tác quản lý, bảo vệ rừng. Chính lực lượng này cùng với các đội ngũ chuyên nghiệp, chính quyền địa phương và cộng đồng dân cư đã tạo nên “lá chắn thép” bảo vệ những cánh rừng.

Nhờ đó, các vụ phá rừng, lấn chiếm đất lâm nghiệp đã dần được đẩy lùi và kiểm soát. Điều này không chỉ tạo niềm tin trong Nhân dân mà còn là động lực để nhiều thanh niên xuất ngũ tự nguyện tham gia Tổ dự bị động viên tham gia quản lý, bảo vệ rừng.

Từ 1 tổ được thành lập trên địa bàn xã Đạ Sar (cũ), đến nay, Mô hình Tổ dự bị động viên tham gia quản lý, bảo vệ rừng đã được nhân rộng ra nhiều trạm quản lý rừng tại Lạc Dương như Đạ Nhim, Đạ Chais.

Các thành viên trong Tổ dự bị động viên tham gia quản lý, bảo vệ rừng cũng là lực lượng tích cực tham gia trong các đợt truy quét, giải tỏa cây trồng, vật kiến trúc trên đất lâm nghiệp bị lấn chiếm

Kết quả đạt được trong công tác quản lý, bảo vệ rừng có những chuyển biến tích cực và rõ rệt.

Chỉ tính riêng 9 tháng năm 2025, số vụ vi phạm Luật Lâm nghiệp trên địa bàn đã giảm hơn 22% so với cùng kỳ. Đặc biệt, tất cả vụ việc đều xác định được đối tượng, hạn chế tình trạng một số vụ việc “vô chủ” như trước.

Các đợt truy quét đối tượng khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn xã Lạc Dương được sự hỗ trợ của các thành viên trong Tổ dự bị động viên tham gia quản lý, bảo về rừng nên đạt hiệu quả cao

Công tác giải tỏa lấn chiếm đất lâm nghiệp được triển khai quyết liệt, hơn 107 ha đất bị lấn chiếm đã được thu hồi. Nhiều đợt truy quét khai thác khoáng sản trái phép được tiến hành, ngăn chặn nguy cơ hủy hoại tài nguyên rừng.

Song song đó, gần 65.000 cây mới đã được trồng, 36.000 ha rừng được giao khoán cho hơn 1.400 hộ dân - tạo sinh kế ổn định, gắn trách nhiệm cộng đồng với bảo vệ rừng.

Đáng chú ý, nhờ sự phối hợp chặt chẽ tại chỗ, 9 tháng đầu năm 2025 toàn địa bàn xã Lạc Dương không xảy ra vụ cháy rừng nào. Đây là minh chứng rõ rệt cho hiệu quả phối hợp giữa chính quyền, ban quản lý và lực lượng dự bị động viên.

Ông Đinh Hữu Đạo, Phó Trưởng Ban Quản lý rừng phòng hộ đầu nguồn Đa Nhim nhấn mạnh: Giao khoán quản lý, bảo vệ rừng gắn với chính sách chi trả dịch vụ môi trường đã giúp người dân có thêm thu nhập; đồng thời, nâng cao ý thức trách nhiệm của cộng đồng trong công tác này.

Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng ken cây, sử dụng hóa chất hủy hoại rừng hay tái lấn chiếm đất. Vì thế, rất cần sự vào cuộc quyết liệt hơn của chính quyền và các ngành chức năng.

Trên những diện tích đất lấn chiếm được giải tỏa, các hộ dân tham gia nhận khoán quản lý, bảo vệ rừng tiến hành trồng lại rừng

3 năm là một quãng thời gian chưa dài, nhưng đủ để chứng minh tính đúng đắn, hiệu quả của Mô hình Tổ dự bị động viên tham gia quản lý, bảo vệ rừng.

Giữa những khó khăn còn tồn tại, mô hình đã góp phần mang lại chuyển biến tích cực, như: Số vụ vi phạm giảm, diện tích rừng được bảo vệ tốt hơn, cộng đồng gắn bó hơn với rừng.

Nội dung và ảnh: Hoàng Sa - Hoàng Anh

Trình bày: Nguyệt Nga

Hoàng Sa - Hoàng Anh - Nguyệt Nga