Khi nào nên sử dụng hệ dẫn động 4WD?

Các mẫu xe được trang bị hệ thống dẫn động bốn bánh 4WD được thiết kế với gầm cao hơn (thậm chí có thể điều chỉnh được độ cao thông qua hệ thống treo), góc thoát trước/sau cao nhằm để đi đường đồi núi, hệ thống treo cứng vững hơn và được trang bị lốp chuyên dụng, lực kéo cực mạnh với bộ khóa vi sai, hỗ trợ khởi hành ngang dốc và ngắt kết nối hoạt động của thanh giằng.

4WD (4 Wheel Driving), dẫn động 4 bánh bán thời gian hay trên một số xe còn được ghi là 4x4. (Ảnh minh họa).

Khi nào nên sử dụng hệ dẫn động 4WD?

Hệ dẫn động 4WD có kết cấu truyền động như sau: Động cơ --> Hộp số chính --> Hộp số phụ có 2 tốc độ --> Cầu trước và sau.

Ở hệ dẫn động này, sức mạnh của động cơ sẽ được truyền đi từ hộp số tới hộp truyền động hoặc hộp số phụ. Bộ phận truyền động hay hộp số phụ có nhiệm vụ phân phối lực giữa cầu trước và cầu sau của xe, sao cho momen xoắn luôn được duy trì ở mức cao nhất giúp xe dễ dàng vượt qua sình lầy hoặc khi tải nặng.

Hệ dẫn động 4 bánh 4WD giúp cải thiện độ bám đường cho xe trong điều kiện địa hình gồ ghề, bùn đất. Bạn có thể chủ động kích hoạt hệ thống này khi muốn sử dụng và có thể tắt khi không cần tới.

Các dòng xe SUV, xe bán tải hoặc off-road thường được trang bị hệ thống 4WD, điển hình là mẫu xe bán tải Ford Ranger, Nissan Navara, Isuzu D-max...

Hệ dẫn động 4WD (4 wheel drive) không được khuyến nghị trên những con đường bằng phẳng, trơn tru, khô ráo. Tuy nhiên, chế độ lái này cũng có ưu việt riêng khi di chuyển trên các đoạn đường địa hình ẩm ướt hoặc trơn trượt, khi kéo hoặc khi lên, xuống dốc và trong điều kiện mưa hoặc tuyết,..

Nếu bạn có ý định sử dụng xe để đi off-road thường xuyên, 4WD là lựa chọn tốt nhất. Nếu bạn chỉ thường xuyên sử dụng xe để di chuyển hàng ngày thì AWD là lựa chọn có lí\ý hơn. Những người sống trong một khu vực có đường sá thuận lợi và mùa đông không quá khắc nghiệt cũng không cần đến hệ thống dẫn động 4 bánh.

Ưu, nhược điểm hệ dẫn động 4WD

Ưu điểm

Hỗ trợ tốt cho khả năng đi đường xấu, đi địa hình.

Người lái có thể tự chuyển đổi chế độ gài cầu chọn chế độ dẫn động 4 bánh phù hợp giúp xe dễ dàng vượt qua những địa hình khó mà đôi khi xe AWD khó vượt qua - đây là lý do mà hầu hết các cuộc đua off-road, những người thường xuyên đi đường địa hình xấu chọn xe dẫn động 4x4 - 4WD

Giúp nâng cao kỹ năng người lái hơn, các kỹ năng lái xe off-road và hỗ trợ cứu hộ xe khác.

Khi sử dụng hệ dẫn động 4WD giúp xe leo dốc tốt nhất. (Ảnh minh họa).

Nhược điểm

Giá bán của xe cao hơn so với xe dẫn động 2 bánh (dẫn động 1 cầu - cầu trước - cầu sau)

Hệ dẫn động 4 bánh có kết cấu phức tạp với nhiều chi tiết cơ khí nên làm tăng trọng lượng của xe lên đáng kể, làm tăng mức tiêu thụ nhiên liệu của xe

Tăng chi phí bảo dưỡng, sửa chữa và sử dụng xe

Các loại dẫn động 4 bánh 4WD

Hệ dẫn động 4WD thường được trang bị thêm hệ thống phân bố chia thời gian làm việc của hai cầu, đôi lúc xe được dẫn động 1 cầu, đôi lúc cả 2 cầu. Hầu hết xe có kí hiệu 4WD hiện nay đều là loại bán thời gian, nghĩa là người điều khiển xe có thể lựa chọn khi dẫn động 1 cầu, khi dẫn động 2 cầu.

Dẫn động 4 bánh bán thời gian (Part-time 4WD)

Đây hệ dẫn động phổ biến nhất trên các mẫu xe địa hình. hệ thống này hoạt động khi bạn nhấn nút hoặc chuyển chế độ từ cabin.

Khi bạn chuyển chế độ từ 2 bánh sang 4 bánh trên hộp số phụ, trục trước và trục sau khóa lại với nhau, dẫn đến các bánh trước và bánh sau quay với cùng một tốc độ, giúp cải thiện độ bám đường trong điều kiện xe đi thẳng hoặc khi xe di chuyển trên những mặt đường trơn trượt (như trên tuyết) hoặc sa lầy.

Hệ dẫn động 4 bánh bán thời gian có những điểm đáng lưu ý là ở chế độ bình thường, xe dẫn động thông qua một cầu (2WD), thông thường là cầu sau, việc cài cầu hoặc cắt cầu có yêu cầu khắt khe là bạn phải dừng trước khi chuyển từ chế độ 2 bánh sang 4 bánh và ngược lại.

Ưu điểm của hệ dẫn động 4 bánh bán thời gian là đơn giản nên so với các hệ dẫn động 4 bánh khác, giá thành thấp và không quá phức tạp.

Dẫn động 4 bánh thường xuyên (Permanent 4WD)

Kiểu dẫn động này không có chế độ một cầu chủ động. Năng lượng từ động cơ luôn luôn được truyền tới 4 bánh. Bạn được hưởng những lợi thế của hệ 4WD trong mọi điều kiện về địa hình mà không cần lựa chọn chế độ một cầu hay hai cầu.

Kiểu dẫn động này có vi sai trung tâm nên xe hoàn toàn có thể di chuyển trên mặt đường khô mà không sợ hỏng các thiết bị hoặc bánh bị cứng khi vào cua, vi sai trung tâm có thể bị khóa khi cần độ bám đường, như khi vượt địa hình.

Ưu điểm của dẫn động 4 bánh thường xuyên là không bắt phải lựa chọn, vì vậy, bạn có thể tập trung cho việc điều khiển xe.

Tuy nhiên, vấn đề của hệ dẫn động này là khá hao nhiên liệu so với các kiểu khác. Trong một vài trường hợp, khi vi sai trung tâm bị khóa có thể khiến việc cầm lái vất vả, do xe có xu hướng di chuyển thẳng về phía trước hơn là chuyển hướng.

Ngoài ra, dẫn động 4 bánh thường xuyên sẽ cần nhiều thiết bị cho cơ cấu hoạt động, nên giá thành có thể cao hơn loại dẫn động 4 bánh bán thời gian. Hiện nay, vẫn có những nhà sản xuất trung thành với kiểu 4WD thường xuyên như Land Rover.

Dẫn động toàn thời gian (full-time 4WD)

Chế độ này tự động phân bổ mô-men xoắn tới các trục khi cần độ bám đường. Bạn có thể cài đặt chế độ "Auto 4WD" để xe tự quyết định khi nào kích hoạt hoặc ngừng kích hoạt chế độ 4 bánh.

Ưu điểm lớn nhất của hệ thống này là xe sẽ tự quyết định việc phân bổ mô-men xoắn tới trục nào. Tuy nhiên, điểm yếu là trong những trường hợp địa hình hiểm trở, hệ thống này cản trở khả năng của người lái.

Chẳng hạn như do phản ứng nhanh và hoàn toàn tự động nên bạn gần như không thể tự chủ khi vượt chướng ngại vật. Trong khi đó, với kiểu bán thời gian thì bạn có thể gài cầu chậm hoặc nhanh tùy theo tình hình.

Hơn nữa, kiểu dẫn động này khá phức tạp, nhiều thiết bị nên đắt hơn.

PHẠM DUY (Tổng hợp)