Khi người trẻ 'kích hoạt' hành động khí hậu toàn cầu

Hội nghị COP29 đang diễn ra tại Baku (Azerbaijan) từ ngày 11-22/11/2024. (Nguồn: COP29)

Khuyến khích thanh niên đối thoại về khí hậu

Trong suốt sự nghiệp của mình, bà Dahak đã có cơ hội tiếp xúc, lắng nghe quan điểm của nhiều người trẻ từ khắp nơi trên thế giới về các vấn đề như lãnh đạo khí hậu, giáo dục và ngoại giao. Đặc biệt, những lần gặp gỡ với sinh viên ở xứ hoa anh đào luôn khiến bà phải suy ngẫm về cách UAE và Nhật Bản đang ưu tiên cho tiếng nói thế hệ trẻ. Hai quốc gia này luôn dành sự tôn trọng đặc biệt đối với thế hệ lớn tuổi cũng như khát khao nâng bước thanh niên, mang lại cho các em một tương lai tốt đẹp hơn.

Theo bà Dahak, đối với nhiều nhà lãnh đạo khí hậu trẻ, xây dựng khả năng chống chịu không phải mục tiêu xa vời mà là hiện thực cấp thiết ngay lúc này. Động lực, năng lượng và đam mê của người trẻ là yếu tố sống còn để “kích hoạt” hành động khí hậu toàn cầu, đồng thời đề xuất những góc nhìn mới khi đối mặt với thách thức phức tạp này.

Những tiếng nói mong muốn thúc đẩy sự tiến bộ đã tụ họp tại COP28, Hội nghị thượng đỉnh Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc (LHQ) về biến đổi khí hậu tổ chức tại Dubai năm 2023, bao gồm cộng đồng doanh nghiệp, dân sự, thanh niên và cộng đồng bản địa, tạo ra một diễn đàn đối thoại cởi mở chưa từng có.

Bà Amna bint Abdullah Al Dahak, Bộ trưởng Biến đổi khí hậu và Môi trường của Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) khẳng định, cần đảm bảo sự tham gia sâu rộng của giới trẻ trong ngoại giao khí hậu quốc tế. (Nguồn: Reuters)

Cả thế giới đang hướng về Hội nghị COP29 tại Baku (Azerbaijan) từ ngày 11-22/11/2024, bà Dahak cho rằng cần đảm bảo sự tham gia sâu rộng của giới trẻ trong ngoại giao khí hậu quốc tế. Các ưu tiên, khát vọng và quan điểm độc đáo của thế hệ trẻ nên được “đặt lên bàn cân” khi các nhà lãnh đạo thế giới cùng ngồi lại để thúc đẩy hành động khí hậu.

Việc thành lập chương trình Youth Climate Champion (YCC) trong khuôn khổ COP28 là minh chứng cho tầm nhìn chung, nhằm đa dạng hóa thành phần tham gia sự kiện về biến đổi khí hậu lớn nhất hành tinh. YCC ra đời nhằm tăng cường tiếng nói của các tổ chức do thanh niên lãnh đạo và những tổ chức tập trung vào thanh niên trong lĩnh vực ngoại giao khí hậu toàn cầu. Điều này cũng giúp các nhà lãnh đạo thế giới nhận thức rõ thách thức mà giới trẻ hiện nay phải đối mặt.

Bà Dahak khẳng định, trước thềm COP29, YCC cần tiếp tục đóng vai trò là cầu nối giữa ban lãnh đạo hội nghị và thanh niên. Hơn hết, chương trình hành động của YCC cần vượt ra ngoài các cuộc đàm phán khí hậu của LHQ, đảm bảo sự tham gia của thanh niên trong các sự kiện lớn như Tuần lễ khí hậu châu Á-Thái Bình Dương, Tuần lễ khí hậu New York (NYC)...

Những nền tảng này đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quan điểm của giới trẻ từ những cộng đồng bị ảnh hưởng nặng nề bởi biến đổi khí hậu, bao gồm Nhật Bản, trở thành trung tâm trong cuộc thảo luận toàn cầu. Điều này góp phần bồi đắp năng lực, tạo cơ hội cho cho các nhà lãnh đạo trẻ đưa ra các sáng kiến giải quyết thách thức khí hậu.

Việc tạo nền tảng để các nhà lãnh đạo khí hậu trẻ có thể giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm là yếu tố then chốt nhằm thúc đẩy sự đổi mới, đặc biệt ở những cộng đồng dễ bị tổn thương.

Làn gió mới, cuộc cách mạng mới

Nhằm mở rộng sự tham gia của giới trẻ từ các nhóm ít được đại diện, Chủ tịch COP28 đã phát động Chương trình đại biểu khí hậu quốc tế cho thanh niên (IYCDP), trao quyền cho thanh niên từ các quốc gia kém phát triển và các quốc đảo nhỏ. Đây là sáng kiến lớn nhất từ trước đến nay nhằm mở rộng sự tham gia của giới trẻ trong ngoại giao khí hậu quốc tế.

Đặc biệt, tại châu Á, IYCDP có sự góp mặt của các nhà lãnh đạo khí hậu trẻ đến từ Thái Lan, Singapore và Indonesia, thảo luận các lĩnh vực như tăng cường sự tham gia của các doanh nghiệp nhỏ vào quá trình chuyển đổi năng lượng xanh, củng cố phản ứng khẩn cấp đối với thiên tai. IYCDP giúp các nhà lãnh đạo khí hậu trẻ chia sẻ quan điểm, tạo động lực thúc đẩy khả năng chống chịu khí hậu toàn cầu.

Trước khi trở thành Bộ trưởng Biến đổi khí hậu và Môi trường UAE, bà Dahak từng làm việc tại Bộ Giáo dục, tìm hiểu các cơ hội thúc đẩy giáo dục toàn cầu cho giới trẻ và nâng cao năng lực trong hành động vì khí hậu. Theo bà Dahak, sự đổi mới thực sự xuất phát từ việc kết hợp các nền tảng đa dạng để trao đổi kinh nghiệm và kiến thức. Vì vậy, để hiện thực hóa tầm nhìn này, cần thúc đẩy hợp tác song phương và đa phương, cũng như tăng cường hợp tác toàn diện trên nhiều phương diện.

Thế hệ trẻ đang từng ngày tiên phong thúc đẩy hành động vì khí hậu. (Nguồn: COP28)

Đầu năm 2024, bà Dahak đã gặp cựu Bộ trưởng Nông nghiệp Nhật Bản Tetsushi Sakamoto để thảo luận về cách hai quốc gia có thể tăng cường hợp tác song phương trong an ninh lương thực và bảo tồn biển.

Dù UAE và Nhật Bản có khí hậu và môi trường rất khác nhau, nhưng cả hai đều chú trọng xây dựng khả năng chống chịu dài hạn thông qua đổi mới và công nghệ. Việc trao đổi kiến thức trong các lĩnh vực như nông nghiệp chính xác, nhà kính thông minh và công nghệ sinh học mang lại nhiều kết quả ấn tượng.

Khi cả thế giới hướng tới COP29, các sáng kiến toàn cầu như Sứ mệnh đổi mới nông nghiệp vì khí hậu (AIM for Climate) và Liên minh Rừng ngập mặn vì khí hậu sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc củng cố hợp tác và trao quyền cho giới trẻ tiếp tục khám phá, đổi mới.

Bà Dahak nhấn mạnh, thế hệ trẻ đang từng ngày tiên phong thúc đẩy hành động vì khí hậu. Hơn hết, các nhà lãnh đạo cần tiếp tục nâng cao tiếng nói, tác động, cũng như trao quyền cho người trẻ để các em xây dựng một tương lai kiên cường và lạc quan hơn.

Tựu trung, sự hiện diện của thế hệ trẻ trong công tác ngoại giao khí hậu không chỉ là nhu cầu cấp thiết mà còn là yếu tố then chốt để đạt được những mục tiêu bền vững toàn cầu. Các sáng kiến về sự tham gia của thanh niên cần được tiếp tục triển khai mạnh mẽ hơn, tạo không gian và cơ hội để giới trẻ cất lên tiếng nói về vấn đề biến đổi khí hậu.

Với sự nhiệt huyết, sáng tạo và khả năng ứng dụng công nghệ, thế hệ trẻ được kỳ vọng đóng vai trò quan trọng trong việc định hình tương lai xanh của nhân loại. Để đạt được điều này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các chính phủ, tổ chức quốc tế và cộng đồng; xây dựng những cơ chế hỗ trợ, khuyến khích thanh niên tham gia vào các cuộc đối thoại và hành động toàn cầu về khí hậu.

(theo The Japan Times)

Ngọc Anh