Khi thuốc giả khoác áo thương hiệu thật

Sau khi vụ việc Công ty Herbitech bị khởi tố vì làm giả phiếu kiểm nghiệm, phân phối thực phẩm chức năng nguy hại, dư luận không chỉ phẫn nộ vì hành vi gian dối, mà còn đặt dấu hỏi lớn về trách nhiệm của Pharmacity – nhà thuốc lớn nhất Việt Nam, nơi từng bán công khai những sản phẩm này ngay cả sau khi vụ án đã bị khởi tố.

Không thể đánh cược niềm tin của người bệnh

Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an bước đầu xác định Công ty TNHH Herbitech đã sử dụng phiếu kiểm nghiệm giả: có phiếu chỉnh sửa từ “không đạt” thành “đạt”, có phiếu được làm giả. Những sản phẩm tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe bị "hô biến" thành hàng đạt chuẩn, rồi được đưa ra thị trường một cách công khai.

Điều khiến dư luận thêm phẫn nộ không chỉ nằm ở sai phạm của Herbitech, mà là sự chậm trễ và thiếu trách nhiệm của những đối tác liên quan. Trong đó, đáng chú ý có Pharmacity, chuỗi nhà thuốc được cho là lớn nhất Việt Nam.

Chỉ đến ngày 13/5 (16 ngày sau khi Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an khởi tố vụ án, bắt tạm giam Giám đốc Công ty NHH Herbitech Phạm Vũ Khiêm và thuộc cấp vào ngày 28/4), Pharmacity mới phát thông báo thu hồi toàn bộ các sản phẩm có liên quan đến Herbitech và các công ty liên kết. Trong đó, 4 sản phẩm mang thương hiệu Pharmacity bị thu hồi gồm: PMC Hoạt Huyết, Ginkgo Biloba, Joint Care và Liver Support, đều là các dòng thực phẩm chức năng quen thuộc, được bán rộng rãi trên hệ thống nhà thuốc của Pharmacity

Gần đây, nhiều người nổi tiếng (KOL) đã bị cơ quan chức năng xử lý vì quảng cáo sản phẩm sai sự thật, không có giấy phép, bán hàng giả... gây hại cho người tiêu dùng. Trường hợp của Hằng Du Mục và Quang Linh Vlog từng gây bão mạng xã hội chỉ vì tiếp thị, phân phối một sản phẩm vi phạm, mà bị cộng đồng mạng phản ứng, pháp luật can thiệp.

Vậy nếu KOL đăng một bài viết cũng bị xử lý, thì Pharmacity với tư cách là nhà phân phối trực tiếp, có thương hiệu in rõ trên sản phẩm phải chịu trách nhiệm đến đâu?

KOL có thể nói “không biết”, “bị lừa”, nhưng Pharmacity thì không thể và không được phép không biết. Đây không còn là lỗi truyền thông, mà là lỗi hệ thống, là sự buông lỏng trong kiểm soát đầu vào, dẫn đến việc đưa hàng loạt sản phẩm chưa được kiểm định nghiêm túc đến tay người tiêu dùng.

Hơn lúc nào hết, sau vụ việc Herbitech những đối tác của Công ty này như Pharmacity cũng cần phải xem xét trách nhiệm.

Trách nhiệm của Pharmacity như thế nào?

Luật sư Trần Minh Hùng, Đoàn Luật sư TP.HCM cho rằng, vụ việc Công ty TNHH Herbitech sản xuất và phân phối thuốc giả, đặc biệt thuốc dành cho trẻ em, là một sự việc hết sức nghiêm trọng trong bối cảnh hàng giả hàng nhái đang là vấn đề rất nhức nhối trong đất nước hiện nay.

“Việc Pharmacity vẫn tiếp tục bày bán sản phẩm mang nhãn hiệu của mình do Herbitech sản xuất, thậm chí sau khi vụ án đã được khởi tố đã cho thấy sự thiếu trách nhiệm về việc đảm bảo chất lượng của các sản phẩm mang nhãn hiệu của mình do Công ty Herbitech sản xuất”, ông Hùng nói.

Theo ông Hùng, Pharmacity là một nhà thuốc lớn, cần có quy trình kiểm soát chặt chẽ đối với các nhà cung cấp và đối tác sản xuất. Việc để một đối tác như Herbitech có sản phẩm giả lọt vào cho thấy sự lỏng lẻo trong khâu kiểm tra, đánh giá và giám sát đối tác của Pharmacity. Điều này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của nhãn hàng và niềm tin của người tiêu dùng.

Ngoài ra, ông Hùng cũng nhấn mạnh việc Pharmacity không cảnh báo đến người tiêu dùng và không thực hiện việc thu hồi sản phẩm ngay sau khi vụ án đã được khởi tố, thông tin được phản ánh trên truyền thông là điều "không thể chấp nhận được".

Luật sư Hùng cho rằng việc vô trách nhiệm, không có hành động bảo vệ quyền lợi khách hàng của Pharmacity có thể dẫn đến trách nhiệm về dân sự căn cứ tại Điều 584 Bộ luật Dân sự 2015.

Ngoài ra, theo “Nguyên tắc bồi thường thiệt hại được quy định tại Điều 585 Bộ luật Dân sự 2015” và “Thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm quy định tại Điều 590 Bộ luật Dân sự 2015”, Pharmacity có thể phải bồi hoàn đầy đủ các chi phí mà người tiêu dùng phải gánh chịu do sử dụng thuốc giả, bao gồm chi phí khám chữa bệnh, tiền thuốc men, tổn thất thu nhập do ảnh hưởng sức khỏe, thậm chí cả các tổn thất về tinh thần nếu có thể chứng minh được.

Bên cạnh Bộ luật Dân sự, Luật Dược 2016 và các văn bản hướng dẫn cũng đặt ra nhiều trách nhiệm cho các cơ sở kinh doanh dược phẩm. Các nhà thuốc, nhà phân phối có nghĩa vụ “đảm bảo chất lượng thuốc lưu hành, kiểm soát nguồn gốc, xuất xứ và thu hồi thuốc kém chất lượng, thuốc giả ngay lập tức khi phát hiện”. Việc Pharmacity không cảnh báo, chậm trễ thu hồi sản phẩm đã vi phạm các quy định này.

“Người tiêu dùng đang chờ đợi một lời giải thích xác đáng, một hành động khắc phục cụ thể từ Pharmacity. Điều này cũng đã gióng lên một hồi chuông cảnh báo về trách nhiệm của các nhà phân phối, đặc biệt là những đơn vị có thương hiệu lớn, trong việc kiểm soát chất lượng sản phẩm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng”, ông Hùng chia sẻ.

Trung Kiên