Khi văn hóa và thương mại 'bắt tay' kích cầu tiêu dùng

Hội chợ Mùa Thu 2025 là sự kiện kinh tế - văn hóa quy mô quốc gia, do Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công Thương chủ trì tổ chức, với mục tiêu góp phần cụ thể hóa chủ trương xúc tiến thương mại nội địa, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu và quảng bá hình ảnh quốc gia - thương hiệu hàng Việt Nam.

Kỳ vọng thành 'bom tấn' tiêu dùng

Theo kế hoạch, hội chợ sẽ diễn ra từ ngày 25/10 đến 4/11 với tổng diện tích trưng bày hơn 130.000 m2, gồm 5 phân khu chủ đề và trên 3.000 gian hàng.

Không gian trưng bày trong nhà tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia - nơi sẽ diễn ra Hội chợ Mùa thu 2025.

Dự kiến, trong suốt thời gian diễn ra, hội chợ sẽ đón trung bình 500.000 lượt khách/ngày. Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương, ông Nguyễn Sinh Nhật Tân, hội chợ hội tụ “6 nhất”, bao gồm quy mô lớn nhất, không gian hiện đại nhất, sản phẩm phong phú nhất, chất lượng cao nhất, hoạt động hấp dẫn nhất và ưu đãi tốt nhất.

Bên cạnh sự tham gia của các tỉnh, thành phố; các bộ, ngành trung ương; hàng nghìn doanh nghiệp, hợp tác xã và tập đoàn lớn của Việt Nam, hội chợ Mùa thu 2025 cũng có sự tham gia của các đối tác, doanh nghiệp quốc tế đến trưng bày, giao thương và tìm kiếm cơ hội hợp tác.

Sàn thương mại điện tử xuyên biên giới Amazon sẽ trực tiếp bố trí khu gian hàng tương tác để gặp gỡ, làm việc với doanh nghiệp Việt Nam, mở ra cơ hội xuất khẩu sản phẩm ra toàn cầu, thu hút người mua hàng quốc tế.

Đáng chú ý, không chỉ là nơi trưng bày, giao thương sản phẩm hàng hóa, hội chợ cũng có sự xuất hiện của các lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn, điện ảnh, thủ công mỹ nghệ, trò chơi điện tử, quảng cáo, âm nhạc, thể thao… Các hoạt động trưng bày, trình diễn, giao lưu, hướng đến mục tiêu thương mại hóa sản phẩm văn hóa, thu hút đầu tư và mở rộng hợp tác quốc tế.

“Người tiêu dùng đến hội chợ không chỉ mua sắm, mà còn được thưởng thức điện ảnh, gặp gỡ nghệ sĩ, trải nghiệm văn hóa truyền thống. Bộ cũng sắp xếp khu chiếu phim miễn phí với điểm nhấn là tác phẩm Mưa Đỏ, cùng không gian triển lãm áo dài, gốm, mây tre đan, tranh dân gian… Các doanh nghiệp du lịch đồng loạt giảm giá tour, dịch vụ lưu trú, ăn uống, mua sắm để kích cầu tiêu dùng”, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hồ An Phong cho biết.

Các ngành công nghiệp văn hóa hiện đóng góp khoảng 4,04% GDP, hướng tới 7% vào năm 2030 theo Chiến lược phát triển công nghiệp văn hóa Việt Nam. Hội chợ Mùa Thu 2025 vì thế được kỳ vọng sẽ trở thành điểm nhấn kết nối giữa văn hóa và thương mại, tạo động lực tăng trưởng mới, nâng vị thế Việt Nam trong bản đồ công nghiệp sáng tạo thế giới.

Với các địa phương, đây cũng là cơ hội quan trọng để quảng bá sản phẩm, du lịch và đầu tư.

Hà Nội mang đến hội chợ chủ đề “Tinh hoa Thu Hà Nội” với các gian hàng tập trung giới thiệu sản phẩm thủ công mỹ nghệ, OCOP, công nghệ cao và làng nghề truyền thống - lĩnh vực thế mạnh của hơn 1.350 làng nghề trên địa bàn.

Ông Nguyễn Ánh Dương, Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội cho biết, thành phố đặt mục tiêu biến tinh hoa làng nghề thành động lực kinh tế, quảng bá thương hiệu thủ công, OCOP và công nghệ sáng tạo ra thị trường quốc tế giai đoạn 2026 - 2030: “Thành phố hướng tới chuyển hóa giá trị văn hóa thành giá trị kinh tế bền vững, khẳng định vị thế Hà Nội - trung tâm sáng tạo và hội nhập”.

Hội chợ cũng được kỳ vọng sẽ là kênh thông tin hữu hiệu giúp cơ quan quản lý Nhà nước lắng nghe phản hồi từ doanh nghiệp và người dân.

Theo ban tổ chức, đến nay đã có khoảng 170 doanh nghiệp và tổ chức quốc tế, 300 nhà mua hàng nước ngoài đăng ký tham dự; các doanh nghiệp Việt Nam cũng gửi về 3.000 hồ sơ đăng ký - cho thấy nhu cầu đã vượt gấp đôi quy mô.

"Mũi nhọn" chiến lược tăng trưởng GDP

Hội chợ Mùa thu là công cụ chính sách quan trọng nhằm kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy sản xuất - kinh doanh, mở rộng xuất nhập khẩu, góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2025 trên 8% mà Chính phủ đã đề ra.

Không chỉ dừng lại ở một sự kiện duy nhất, ban tổ chức hướng đến xây dựng chuỗi hội chợ thường niên “bốn mùa” xuân, hạ, thu, đông, tạo điểm đến xúc tiến thương mại, giao lưu văn hóa và kích cầu tiêu dùng thường xuyên cho Việt Nam.

Tiêu dùng vốn là một phần trong cỗ xe tam mã của nền kinh tế bao gồm: xuất khẩu, tiêu dùng và đầu tư. Trong bối cảnh kinh tế thương mại thế giới còn nhiều bất định, việc thúc đẩy tiêu dùng trong nước, tạo trụ cột nội lực vững chắc cho tăng trưởng đã được xác định là nhiệm vụ quan trọng từ nay đến cuối năm và giai đoạn tới.

3 quý đầu năm thị trường tiêu dùng nội địa đã cho thấy những đóng góp tích cực cho tăng trưởng. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 9 tháng ước tăng 9,5% so với cùng kỳ năm 2024, phản ánh niềm tin tiêu dùng được cải thiện. Sự phát triển của thương mại điện tử, thanh toán số, cùng với nhu cầu dịch vụ ăn uống, vui chơi giải trí tăng mạnh ở các đô thị đã trở thành động lực rõ rệt.

Dẫu vậy, Cục Thống kê, Bộ Tài chính đánh giá, tăng trưởng dịch vụ, tiêu dùng nội địa chưa thực sự vững chắc, dù lượng khách quốc tế tăng cao nhưng tiêu dùng hộ gia đình còn chịu áp lực từ thu nhập thực tế, người dân có xu hướng thay đổi thói quen tiêu dùng.

Nhiều chuyên gia cũng đã chỉ ra những thách thức của thị trường tiêu dùng trong nước. TS Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh chỉ ra 3 vấn đề nổi bật. Thứ nhất, dù kinh tế tăng trưởng, người dân vẫn duy trì tâm lý chi tiêu thận trọng do niềm tin vào thu nhập và thị trường chưa vững sau đại dịch. Thứ hai, xu hướng tích lũy và “tiền phòng thủ” lên ngôi, khi nhiều người ưu tiên tiết kiệm. Thứ ba, lối sống xanh, sạch, an toàn ngày càng phổ biến, tạo động lực mới cho xu hướng tiêu dùng.

Còn TS Cấn Văn Lực, chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV nhận định kích cầu tiêu dùng là một trong những giải pháp then chốt nhưng phải cần có biện pháp hỗ trợ trực tiếp đến túi tiền của người dân.

Nhiều chuyên gia cũng có quan điểm, cơ cấu tiêu dùng hiện chưa cân bằng, chi cho thực phẩm và hàng thiết yếu chiếm 34 - 36% tổng chi tiêu hộ gia đình, trong khi chi tiêu cho dịch vụ, văn hóa, giáo dục, giải trí chưa tương xứng. Đây vừa là hạn chế, vừa là cơ hội để thị trường mở rộng nếu có chính sách kích cầu phù hợp.

Bên cạnh đó, kích cầu tiêu dùng phải song hành với nâng cao năng lực cạnh tranh cho hàng Việt, đặc biệt ở các lĩnh vực tiêu dùng mới nổi như thực phẩm sạch, hàng gia dụng thông minh, sản phẩm thời trang...

Ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công Thương

Hội chợ Mùa Thu sẽ được tổ chức thường niên, là diễn đàn kết nối doanh nghiệp Việt với nhà nhập khẩu, phân phối và đầu tư quốc tế. Chúng tôi hướng đến mục tiêu không chỉ quảng bá hàng hóa Việt Nam, mà còn tạo môi trường giao thương, chuyển giao công nghệ và mở rộng xuất khẩu.

Ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, Bộ Công Thương

Tiêu dùng nội địa là động lực quan trọng, tiếp tục được thúc đẩy trong những tháng cuối năm, góp phần đưa tăng trưởng kinh tế năm nay đạt trên 8%. Để đạt được mục tiêu này, tốc độ tăng trưởng bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng cần đạt khoảng 12%. Đây là một thách thức lớn khi những năm gần đây chỉ quanh mức dưới 10%.

Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký kiêm Trưởng ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam

Có một xu hướng mới là kết nối tiêu dùng với du lịch và văn hóa. Thực tế cho thấy, người dân sẵn sàng chi tiêu nhiều hơn khi gắn mua sắm với trải nghiệm. Các mô hình phố đi bộ, chợ phiên, sự kiện văn hóa nghệ thuật có thể trở thành điểm hẹn vừa để giải trí, vừa để thúc đẩy chi tiêu. Ở góc độ này, kinh tế đêm, vốn đang được thảo luận như một “mỏ vàng”.

Đỗ Kiều