Khô hạn kéo dài, nguy cơ nhiều địa phương mất mùa ngô

Xã Cấp Tiến, vựa ngô của huyện Sơn Dương, nếu như thời điểm này những năm trước cây ngô đã vút đầu người trổ cờ, phun dâu thì năm nay cây ngô chỉ ngang ngực người, thậm chí là quá gối.

Anh Thẩm Hữu Dũng, thôn Phú Lương nhìn 11,8 ha ngô của gia đình mà xót xa. Anh Thẩm chia sẻ, chưa năm nào khô hạn lại kéo dài như năm nay, suốt từ đầu mùa đến nay, hạt ngô được tra xuống đất gần 3 tháng, trời không có 1 trận mưa. Thay trời làm mưa anh Dũng đã nối ống, dẫn nước tưới cho những diện tích ngô gần nhà. Tuy nhiên, cũng chỉ như muối bỏ biển, đất vẫn như rang, ngô sinh trưởng, phát triển rất kém. Theo anh Dũng, chỏm nào chăm tốt cây mới ngang vai người, còn không chỉ đến gối. Sinh trưởng kém nên dù ngô đã trổ bông nhưng bông ra đến đâu khô đến đó, không thể kết hạt.

Cùng trên địa bàn xã Cấp Tiến, toàn bộ trà ngô trên đất soi bãi của người dân thôn Cây Xi cũng trong tình trạng tương tự. Ông Lã Quốc Chính, Trưởng thôn Cây Xi buồn rầu nói, thôn có 110 ha ngô, khảo sát sơ bộ có khoảng 50 ha nguy cơ mất trắng, không có hạt, số còn lại lượng hạt trên bắp chỉ đạt 30-40%.

Dù bước vào giai đoạn trổ cờ nhưng ngô của bà con nông dân thôn Cây Xi, xã Cấp Tiến (Sơn Dương) mới chỉ cao 80 cm.

Ông Trần Mạnh Cường, Phó Chủ tịch UBND xã Cấp Tiến chia sẻ, vụ xuân 2023, toàn xã gieo trồng 150 ha ngô, trong đó 100 ha ngô soi bãi. Thời tiết bất thuận như hiện nay, xã sẽ không đạt mục tiêu về năng suất, sản lượng ngô dù đây là cây trồng chính của xã.

Theo ông Hoàng Văn Niên, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Sơn Dương, qua nắm tình hình tình trạng ngô bị khô hạn, kém phát triển xảy ra nhiều xã trên địa bàn, đặc biệt là các xã nằm dọc theo sông Lô. Phòng đang cho cán bộ rà soát, tổng hợp để báo cáo UBND huyện để có biện pháp khắc phục.

Trận mưa ngày 25-4 trên địa bàn chưa thể rửa hết bụi trên lá ngô của người dân xã Thái Long, Nông Tiến, Tràng Đà (TP Tuyên Quang); Tân Long (Yên Sơn), chưa nói đến làm ẩm đất để cứu vớt diện tích ngô bị khô hạn. Theo bà con nông dân tổ 8, phường Nông Tiến từ nay đến giữa tháng 5 nếu thời tiết không mưa đều chắc chắn sẽ mất hoàn toàn mùa ngô xuân.

Ông Vũ Văn Hoạt, cán bộ nguyên liệu Chi nhánh công ty TNHH MTV bò sữa Việt Nam, Trang trại bò sữa Tuyên Quang cho biết, qua khảo sát sinh khối ngô của các địa phương đạt rất thấp, nhiều diện tích ngô chỉ có bẹ, cùi mà không kết hạt; thí điểm tại một số thửa sản lượng ước đạt khoảng 1 tấn/sào, thậm chí có thửa chỉ đạt 5.-6,5 tạ/sào, thấp hơn 7-8 tạ so với những năm trước. Chất lượng ngô sinh khối thấp sẽ ảnh hưởng đến hàm lượng dinh dưỡng trong khẩu phần thức ăn của đàn bò.

Ông Bùi Quốc Trung, Phó trưởng Phòng Kỹ thuật, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) lý giải, thời tiết diễn biến phức tạp, ít mưa đã ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng của cây ngô. Đặc biệt, trong giai đoạn ngô trỗ cờ lại đúng thời điểm nắng nóng kéo dài từ ngày 15 đến 25-4 khiến ngô khó thụ phấn. Đây là nguyên nhân dẫn đến một số diện tích ngô của các địa phương bị ảnh hưởng.

Mặc dù thời tiết đang bắt đầu có mưa, nhưng lượng mưa, diện mưa không đều, đây là những bất lợi trong sản xuất nông nghiệp bởi hầu hết các loại cây trồng như ngô, lúa và một số cây màu khác đang bước vào giai đoạn trỗ cờ, kết hạt. Để đảm bảo năng suất, sản lượng, các kỹ sư nông nghiệp khuyến cáo bà con, tận dụng mọi nguồn nước để tưới, giữ ẩm; áp dụng biện pháp tưới tiết kiệm tạo điều kiện cho cây trồng sinh trưởng phát triển. Đặc biệt, đối với những diện tích ngô bị thiệt hại do nắng hạn, sớm thu hoạch làm thức ăn cho gia súc để giải phóng đất, chuẩn bị điều kiện trồng vụ mới để bù đắp sản lượng cho vụ ngô xuân.

Bài, ảnh: Đoàn Thư