'Khoa học không chỉ nằm trong phòng thí nghiệm, mà phải đi vào cuộc sống'

Các nhà khoa học tham gia giải bài toán lớn của đất nước

Phát biểu tại Ngày hội Khoa học Công nghệ Việt Nam 2025 chiều 16/5, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng đất nước đã hội tụ đủ các điều kiện để các nhà khoa học mơ giấc mơ lớn, cùng giải bài toán của đất nước.

Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu tại sự kiện. (Ảnh: TTTT)

“Hôm nay, chúng ta có mặt tại đây để kỷ niệm, tôn vinh, đặc biệt là cùng nhau khẳng định quyết tâm kiến tạo một tương lai mới cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của đất nước”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói.

Nhìn lại chặng đường đã qua, Bộ trưởng cho rằng, mỗi cán bộ ngành Khoa học và Công nghệ đều hết sức tự hào và tri ân sâu sắc công lao, trí tuệ và sự cống hiến thầm lặng của các thế hệ cha anh đi trước đã đặt nền móng vững chắc cho những thành tựu hôm nay - những thành tựu đã góp phần làm nên diện mạo Việt Nam tươi sáng hơn, mạnh mẽ hơn.

Hiến pháp năm 2013 đã khẳng định Phát triển khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu; giữ vai trò then chốt trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Tinh thần này tiếp tục được cụ thể hóa và nâng tầm trong các Nghị quyết quan trọng của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Luật Khoa học Công nghệ đang được sửa đổi thành Luật Khoa học Công nghệ và Đổi mới sáng tạo để thể chế hóa các định hướng, chủ trương, chính sách mới của Đảng và Nhà nước.

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng và các đại biểu thăm khu vực trưng bày thành tựu khoa học công nghệ chiều 16/5. (Ảnh: TTTT)

Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, những nhà KHCN có nhiều đóng góp cho sự phát triển của đất nước, của nhân loại phải được tôn vinh muôn đời. Bộ KH&CN sẽ đề xuất Chính phủ xây dựng một công viên với các tượng đài của các nhà KHCN có thành tựu nghiên cứu, có đóng góp xuất sắc cho đất nước và thế giới. Giống như các quốc gia có nghĩa trang danh nhân, nghĩa trang nhà khoa học nổi tiếng.

“Việt Nam sẽ phát triển để trở thành nước XHCN phát triển có thu nhập cao, với GDP/người 20-25.000 USD vào năm 2045. Bây giờ, giấc mơ đã lớn, việc đã đủ lớn, đủ khó, lại có tiền nữa thì chúng ta có thể thu hút tri thức toàn cầu, các nhà khoa học, công nghệ toàn cầu tham gia giải các bài toán lớn của Việt Nam, và qua đó mà KHCN của nước nhà phát triển, đất nước phát triển”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, Bộ KH&CN bây giờ là 5 ngón tay trên một bàn tay: Khoa học công nghệ, Sở hữu trí tuệ, Đổi mới sáng tạo, Tiêu chuẩn, đo lường và chất lượng, Chuyển đổi số.5 ngón tay này là một chỉnh thể toàn diện cho khoa học công nghệ phát triển.

Khoa học công nghệ là “máy sản xuất ra tri thức”; Sở hữu trí tuệ là biến tri thức đó thành tài sản để giao dịch được, tạo thành trị trường tài sản trí tuệ, giúp cho tri thức ra khỏi phòng thí nghiệm và đi xa được; Đổi mới sáng tạo là mang tài sản trí tuệ ấy sáng tạo ra sản phẩm, của cải cho xã hội; Tiêu chuẩn đo lường là sự đảm bảo hình hài, chất lượng cho sản phẩm hàng loạt; Chuyển đổi số là “môi trường mới, mảnh đất mới, công cụ mới” cho sự phát triển.

Vương quốc Anh đồng hành cùng Việt Nam thúc đẩy đổi mới và chuyển đổi số

Ông Iain Frew, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Vương quốc Anh tại Việt Nam bày tỏ sự ấn tượng trước sự đổi mới chính sách nhanh chóng gần đây của Đảng Cộng sản và Chính phủ Việt Nam. Nghị quyết 57 là một cột mốc trong tư duy của Việt Nam để nhận ra vai trò quan trọng của khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong thời đại mới. Điều này cho thấy quyết tâm của Việt Nam trong việc giải quyết các rào cản về thể chế, đầu tư vào nhân tài và cơ sở hạ tầng để nắm bắt cơ hội.

Ông Iain Frew, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Vương quốc Anh tại Việt Nam bày tỏ sự ấn tượng trước sự đổi mới chính sách nhanh chóng gần đây của Việt Nam. (Ảnh: TTTT)

Theo ông Iain Frew, hợp tác nghiên cứu và đổi mới sáng tạo giữa Vương quốc Anh và Việt Nam đã kéo dài hơn 10 năm, tập trung vào phát triển bền vững tại Việt Nam với 80 dự án nghiên cứu chung trong lĩnh vực bệnh truyền nhiễm, nông nghiệp, khả năng phục hồi môi trường, công nghệ chuyển đổi và quản trị nghiên cứu.

Mới nhất, Vương quốc Anh vừa công bố 6 dự án lớn về kháng thuốc và bệnh nhiệt đới bị lãng quên, 3 dự án về nuôi trồng thủy sản bền vững, cùng một số dự án về AI, chất bán dẫn và năng lượng tái tạo.

“Chúng tôi rất vui khi thấy sự hợp tác khoa học và công nghệ trong toàn bộ phạm vi từ giáo dục đại học, xây dựng năng lực, nghiên cứu chung và thương mại và đầu tư. Chúng tôi sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm của chúng tôi để cải thiện quản trị khoa học, công nghệ và hệ thống chuyển đổi số và vai trò của chính quyền trung ương trong hành trình đó. Đồng thời, cũng rất vui khi được hợp tác với Việt Nam trong cả các nền tảng song phương và đa phương như ASEAN hoặc Liên hợp quốc để tối đa hóa sự hợp lực và tác động”, đại sứ Iain Frew nhấn mạnh.

Trong khuôn khổ chương trình là triển lãm thành tựu khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (KHCN/ĐMST/CĐS) với nhiều doanh nghiệp tham gia ở 6 khối gian hàng.

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, Thứ trưởng Bùi Thế Duy cùng các nhà khoa học, đại diện doanh nghiệp, viện nghiên cứu được vinh danh. (Ảnh: TTTT)

Tại sự kiện, Bộ KH&CN chính thức công bố Chương trình hành động và sứ mệnh mới của Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ Quốc gia (NAFOSTED) – một thiết chế tài trợ khoa học được tái cấu trúc nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, giảm thủ tục hành chính và tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho các tổ chức, cá nhân thực hiện nhiệm vụ KH&CN.

Đặc biệt, 10 đơn vị tiêu biểu đến từ các viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp và nhà sáng chế sẽ cùng nhau ký cam kết triển khai các công trình nghiên cứu và ứng dụng khoa học, công nghệ trọng điểm, hướng đến các lĩnh vực ưu tiên như: Nghiên cứu sản xuất thuốc điều trị ung thư theo cơ chế di truyền; Phát triển chip trí tuệ nhân tạo ứng dụng cho thiết bị thông minh tại biên (Edge-AI); Thiết kế máy móc phục vụ nông nghiệp tuần hoàn; Làm chủ công nghệ y tế tiên tiến như nút mạch não và hỗ trợ tim; Sản xuất phần mềm trí tuệ nhân tạo ngôn ngữ tiếng Việt “Make in Vietnam”.

Đây là lần đầu tiên một lễ công bố cam kết khoa học quy mô quốc gia được tổ chức đồng thời giữa các nhà khoa học, nhà sáng chế và doanh nghiệp cho thấy tính thực chất và định hướng ứng dụng mạnh mẽ của ngành KH&CN trong giai đoạn phát triển mới.

Ngày hội Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18/5 mang thông điệp mạnh mẽ: KH&CN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số không chỉ là chìa khóa phát triển, mà chính là sứ mệnh kiến tạo tương lai Việt Nam. Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18/5 không chỉ là dịp tôn vinh trí tuệ Việt Nam, mà còn là lời hiệu triệu hành động – để mỗi người dân, mỗi tổ chức, mỗi nhà khoa học cùng chung tay hiện thực hóa khát vọng Việt Nam hùng cường – sáng tạo – thịnh vượng.

Vân Anh/VOV.VN